Bắc Giang: Dự án khắc phục ô nhiễm môi trường hơn 100 tỷ bị bỏ hoang trở thành nơi chăn bò?
Dự án khắc phục ô nhiễm và cải thiện môi trường làng nghề nấu rượu truyền thống xã Vân Hà, huyện Việt Yên có tổng giá trị đầu tư hơn 106 tỷ đồng đã hơn 10 năm chưa bàn giao, đi vào hoạt động nay trở thành nơi chăn bò?
Hàng loạt sai phạm
Được biết, Dự án khắc phục ô nhiễm và cải thiện môi trường làng nghề nấu rượu truyền thống xã Vân Hà, huyện Việt Yên (sau đây viết tắt là Dự án), được UBND tỉnh Bắc Giang phê duyệt tại Quyết định số 570/QĐ-UBND ngày 08/5/2012 và phê duyệt lại theo Quyết định số 898/QĐ-UBND ngày 14/6/2013. Mục tiêu Dự án nhằm khắc phục giải quyết tình trạng ô nhiễm và cải thiện môi trường làng nghề rượu truyền thống xã Vân Hà.
Dự án có tổng mức đầu tư hơn 106 tỷ đồng bằng nguồn vốn ngân sách Trung ương đầu tư từ nguồn sự nghiệp môi trường 50%, ngân sách địa phương và các nguồn huy động hợp pháp khác 50%. Sở Tài nguyên và Môi trường Bắc Giang là chủ đầu tư dự án. Thời gian thực hiện Dự án từ năm 2012 đến 2015. Tổng dự toán sau 5 điều chỉnh của Dự án là hơn 64 tỷ đồng.
Dự án được phân chia thành 11 gói thầu. Trong đó, Gói thầu xây lắp mạng lưới thu gom nước thải có giá trị hơn 18,8 tỷ đồng, và Gói thầu xây lắp trạm xử lý nước thải tập trung giá trị hơn 31 tỷ đồng. Cả 2 gói thầu này đều do Liên danh Công ty Cổ phần Bắc Việt – Công ty Nam Cường thực hiện.
Quá trình triển khai thi công 2 gói thầu trên đều bị chậm, kéo dài nhiều năm nên chủ đầu tư đã phải nhiều lần xin điều chỉnh gia hạn thời gian. Đến năm 2021, dự án cơ bản hoàn thành các hạng mục công trình.
Dự án không chỉ chậm tiến độ, theo kết luận của Thanh tra tỉnh Bắc Giang, qua thanh tra phát hiện một số sai phạm tại Dự án như: Phần công đào bể kỹ thuật và đắp cát 10% bằng thủ công là không có cơ sở; Việc đắp cát đã phủ kín mặt cống, cao hơn mặt cống 50cm, đủ điều kiện để đắp đất phần trên bằng đầm 9T thay cho đắp bằng đầm cóc; bể điều hòa, chuyển đào thủ công sang đào máy.
Ngoài ra, Dự án đầu tư không cân đối bố trí được nguồn vốn theo tiến độ trong dự án được phê duyệt, quá trình GPMB thực hiện dự án gặp khó khăn, địa hình thi công phức tạp... dẫn đến phải điều chỉnh thiết kế bản vẽ thi công (BVTC) - tổng dự toán, phải điều chỉnh gia hạn tiến độ nhiều lần.
Cũng theo kết luận thanh tra, quá trình thi công, nghiệm thu chủ đầu tư, nhà thầu thi công và đơn vị giám sát đã không cắt giảm đơn giá, định mức dẫn đến việc chủ đầu tư thanh toán sai chi phí cho đơn vị thi công, đồng thời làm tăng sai giá trị thanh toán cho đơn vị quản lý dự án và giám sát thi công…
Để xảy ra thiếu sót, tồn tại nêu trên tại Dự án trước hết trách nhiệm chính thuộc Chủ đầu tư Dự án, tiếp đến là Liên danh nhà thầu thi công.
Đồng thời Thanh tra tỉnh Bắc Giang yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường theo thẩm quyền xem xét trách nhiệm, kiểm điểm đối với các tập thể, cá nhân có liên quan đến tồn tại, sai phạm, thiếu sót của Dự án. Đặc biệt, yêu cầu Sở này sớm bàn giao Dự án cho UBND huyện Việt Yên để quản lý, vận hành đưa vào sử dụng phát huy hiệu quả đầu tư của Dự án.
Dự án hơn 100 tỷ bị bỏ hoang biến thành nơi chăn bò?
Vào giữa tháng 10/2022, trả lời báo chí, ông Bùi Quang Huy - Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Bắc Giang cho biết: Hiện dự án đang làm thủ tục để bàn giao cho UBND huyện Việt Yên, và Sở cũng đã tiến hành kiểm điểm tập thể, cá nhân theo quy định.
Tuy nhiên, ngày 27/11, PV Môi trường và Đô thị Việt Nam có mặt tại Dự án để ghi nhận thực tế. Tất cả khu vực Dự án vẫn đang trong tình trạng hoang vắng, không một bóng người và chưa có dấu hiệu nào cho thấy Dự án được khôi phục, bàn giao để đưa vào hoạt động.
Theo quan sát của PV, nhiều hạng mục, thiết bị tại Dự án đang bị hoen rỉ do lâu ngày không được sử dụng và bảo quản.
Trao đổi với PV, ông Nguyễn Hữu B. – người dân sống cạnh Dự án buồn bã cho biết: Chúng tôi rất kỳ vọng, mong mỏi Dự án này sớm đi vào hoạt động sẽ giải quyết được bài toán ô nhiễm, cải thiện môi trường làng nghề nói chung và môi trường sống cho người dân trong và ngoài làng nghề nói riêng. Chính vì vậy, khi nhà nước tổ chức thu hồi đất để thực hiện Dự án, nhân dân rất ủng hộ và tạo điều kiện tốt nhất để chủ đầu tư sớm có mặt bằng thi công.
Cũng theo ông B., mặc dù Dự án bị chậm tiến độ nhiều năm nhưng đến nay các công trình, máy móc đã xây dựng và lắp đặt xong nhưng không hiểu nguyên nhân tại sao họ lại không đưa Dự án vào hoạt động. Sự việc khiến người dân bức xúc, xót xa khi hàng ngày phải chứng kiến các thiết bị máy móc, công trình bị xuống cấp gây nguy cơ thất thoát, lãng phí nguồn ngân sách nhà nước.
Đứng kế bên, bà Nguyễn Thị Th. nói: Trong khuôn viên Dự án cỏ mọc um tùm nên người dân thường xuyên thả trâu, bò vào ăn cỏ, nhìn rất phản cảm!
Trước thực trạng trên chúng tôi kính đề nghị UBND tỉnh Bắc Giang sớm chỉ đạo các Sở, ngành liên quan và đặc biệt là Sở Tài nguyên và Môi trường – chủ đầu tư Dự án cần khẩn trương hoàn thiện các thủ tục theo quy định để sớm đưa Dự án vào hoạt động, phát huy hiệu quả nguồn vốn đầu tư, khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường tại làng nghề này.
