Bất cập tại dự án BOT QL 38 Cầu Yên Lệnh: Bộ GTVT nhận trách nhiệm

Theo dõi MTĐT trên

Dự án đầu tư xây dựng Quốc lộ 38 đoạn từ cầu Yên Lệnh đến nút giao Vực Vòng theo hình thức hợp đồng BOT, được khởi công xây dựng từ 25/3/2015, điểm đầu của dự án tại Km 69+722 - Quốc lộ 38 hiện tại, thuộc Phường Hiến Nam, TP. Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên và kết thúc tại Km 82+300 - Quốc lộ 38 (nút giao Vực Vòng) thuộc xã Yên Bắc, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. Tổng chiều dài tuyến khoảng 12,4km, trong đó đoạn trùng tuyến cũ khoảng 4,2km.

Tổng mức đầu tư dự án là hơn 833 tỷ đồng, thời gian thu phí trong 16 năm. Dự án do Liên danh Tổng công ty Thăng Long và Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 4 (Cienco 4) làm chủ đầu tư.

Bộ GTVT phản bác lại ý kiến của Bộ Tài Chính

Nội dung thứ nhất, trước đây, Bộ GTVT báo cáo Thủ tướng Chính phủ về thực trạng của tuyến đường cũ có mật độ phương tiện giao thông tăng và sự quá tải của xe trọng tải dẫn đến tuyến đường bị xuống cấp nghiêm trọng, tai nạn giao thông tăng cao.

Tuy nhiên, trong văn bản góp ý đề xuất số 1155/BTC- ĐT ngày 11/8/2014, Bộ Tài chính lại xác định đoạn đường này chưa bị xuống cấp và quá tải như đánh giá của Bộ GTVT,  đồng thời có ý kiến “Chưa nên đầu tư Dự án, đặc biệt là theo hình thức BOT”.

Dự án BOT Quốc lộ 38 đoạn cầu Yên Lệnh đến nút giao Vực Vòng được Kiểm toán nhà nước và Bộ Tài chính, bộ Kế hoach và đầu tư chỉ ra nhiều bất cập.

Lý giải về vấn đề trên, trao đổi với PV ông Huy cho biết: “Văn phòng Chính phủ đã có văn bản số 6665/VPCP – KTN ngày 29/8/2014 chỉ đạo Bộ GTVT xem xét, giải trình ý kiến của Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và đầu tư (KH & ĐT). 

Bộ GTVT đã có báo cáo giải trình số 11202/BGTVT – ĐTCT ngày 8/9/2014 gửi Văn phòng Chính phủ báo cáo giải trình ý kiến của Bộ Tài chính và Bộ KH & ĐT.

UBND Tỉnh Hà Nam cũng có văn bản báo cáo Thủ tướng bổ sung thôn tin về các số liệu về mật đọ phương tiện giao thông tăng cao nhiều vị trí bị hư hỏng xuống cấp gây mất an toàn giao thông dẫn đến tai nạn giao thông. Sau đó, Thủ tướng đã có ý kiến tại văn bản số 1811/TTg- KTN ngày 19/9/2014”.

Mặc dù băn khoăn việc Bộ tài chính phải có căn cứ để đưa ra nhận đình trên thì ông Huy khẳng định rằng: “Nếu PV xuống thực tiễn xem đường đó có hư hỏng hay không, chắc chắn toàn bộ mặt đường bị rạn nứt. Tầm 1 - 2h trưa, 4 - 7h tối toàn bộ đường đều tắc... Tôi nghĩ Văn phòng Chính phủ có xử lý, những ý kiến Bộ ngành là bình thường, chúng tôi đã xem xét ý kiến, rà soát. Thủ tướng không cho làm thì bộ GTVT sẽ không làm”.

Lấy ý kiến của người dân thì ông cho biết: "Không có luật nào quy định lấy ý kiến của dân, không thể lấy được, làm được".

Nội dung thứ 2, lý giải về việc mặc dù Bộ GTVT đã gửi văn bản giải trình ý kiến của Bộ Tài chính đến Văn phòng Chính phủ về việc cần thiết để xây dựng cải tạo quốc lộ 38 nhưng Bộ GTVT chưa có ý kiến thống nhất lại Bộ Tài Chính.

Ông Huy khẳng định, trong quá trình triển khai Dự án về sau, Bộ Tài chính cũng phối hợp triển khai, không có ý kiến nào khác như trong quá trình cấp Giấy chứng nhận đầu tư, ban hành Thông tư thu phí.

“Khi 2 Bộ có ý kiến khác nhau thì thẩm quyền thuộc phải Thủ tướng Chính phủ. Nếu Bộ Tài chính không đồng ý thì không bao giờ họ ban hành thông tư thu phí. Thanh tra kiểm toán chỉ nêu hiện tượng thì rất là khó, bộ GTVT đã báo cáo giải trình lên Thủ tướng Chính phủ.

Sau đó không thấy Bộ Tài chính không có ý kiến gì, việc Bộ này có gửi ý kiến gì cho Thủ tướng hay không thì tôi không rõ nhưng sau đó chính Bộ Tài Chính vẫn triển khai ban hành toàn bộ Thông tư trạm thu phí, nếu họ phản đối thì họ đã dừng ngày các công tác sau này” - Ông Huy phân tích.

“Suất đầu tư chênh lệch là chuyện bình thường!”   

Kiểm toán nhà nước chỉ ra việc Bộ GTVT phê duyệt dự án đầu tư tại Quyết định số 3296/QĐ ngày 17/10/2014 còn một số nội dung chưa phù hơp và bất cập, suất đầu tư trong TMĐT dự án trên cao hơn so với suất đầu tư do Bộ Xây dựng công bố số tiền tổng lên đến hơn 70 tỷ đồng.

Trả lời nội dung trên, ông Huy cho biết: “Chi phí TMĐT được lập, xác định tuân thủ quy định hiện hành và hướng dẫn của Bộ Xây dựng đồng thời được rà soát chặt chẽ, cụ thể. Sau khi tư vấn lập, đến Ban QLDA 6 rà soát trình Bộ thẩm định trước khi phê duyệt.

Suất đầu tư do Bộ Xây dựng công bố là số liệu tham khảo trong trường hợp không lập dự toán chi tiết, trong suất đầu tư này cũng loại trừ một số yếu tố ảnh hưởng đến chi phí cụ thể của từng dự án, từng khu vực.”

Đại diện Bộ GTVT cho rằng: "Suất đầu tư chỉ là mục đích lập kế hoạch vốn, chẳng có ý nghĩa gì, quá trình thẩm định chúng tôi đã nhận thấy vấn đề Kiểm toán Nhà nước nêu ra là đúng từ trước rồi, không phải bây giờ mới biết.”

“Đây là nội dung còn gây nhiều tranh cãi, cái thứ nhất là suất đầu tư chẳng chứng minh được gì, chỉ đưa ra nhằm mục đích phục vụ, ước định trong lập kế hoạch. Còn đối với giao thông người ta phải yêu cầu phải khảo sát, tính toán cụ thể, tính toán khối lượng xử lý lại như thế nào. Suất đầu tư chỉ là yếu tố chỉ để xem xét thôi, khi thấy cao hơn hay thấp hơn thì chúng ta rà soát lại, suất đầu tư không phải quy định pháp lý phải đúng như thế nên chuyện chênh lệch là rất bình thường, phụ thuộc vào vùng miền, tất cả các yếu tố. Nhưng đưa ra để các cơ quan Nhà nước xem lại có tính thiếu hay thừa không để quản lý. Nguyên nhân chênh lệch là do đất yếu, khối lượng...

Chuyện cao hay thấp hơn không phải là chuyện đúng hay sai, không phải là pháp lý. Nhiều dự án có sự chênh lệch, 100 dự án chẳng có dự án nào đúng. Số liệu chênh lệch trên không thể nói là cao, có những con đường ở Tây Nguyên có thể cao hơn 3 lần suất đầu tư là chuyện bình thường.

Suất đầu tư chỉ là mục đích lập kế hoạch vốn, chẳng có ý nghĩa gì, quá trình thẩm định chúng tôi đã nhận thấy vấn đề Kiểm toán Nhà nước nêu ra là đúng từ trước rồi, không phải bây giờ mới biết” - Ông Huy chia sẻ thêm.

“Khởi công trước khi cấp Giấy chứng nhận”: Bộ GTVT nhận trách nhiệm!

Kiểm toán Nhà nước cũng chỉ ra bất cập khác tại dự án trên, khi dự án “nghiễm nhiên” khởi công trước khi được cấp Giấy chứng nhận đầu tư và ký hợp đồng BOT. Cụ thể là ngày 27/3/2015 dự án khởi công, đến ngày 13/11/2015 mới được cấp Giấy chứng nhận đầu tư và ngày ký phụ lục hợp đồng BOT là ngày 15/1/2016. Chủ đầu tư khẳng định chỉ thực hiện theo chỉ đạo của Bộ GTVT thì liệu rằng có sự hậu thuẫn, tạo điều kiện và có vẻ ưu ái cho doanh nghiệp hay không?

Ông Huy cho biết: “Đây là nội dung Bộ GTVT nhận trách nhiệm đối với Đoàn giám sát – Uỷ ban thường vụ Quốc hội, Thanh tra chính phủ, Kiểm toán Nhà nước và một số đoàn thanh tra khác trong quá trình triển khai một số dự án BOT thời gian qua.

Bộ GTVT cũng đã kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân của các dự án liên quan và cũng đã rút kinh nghiệm không xảy ra nội dung này trong các dự án gần đây”.

Vụ trưởng Nguyễn Danh Huy nhận trách nhiệm: “Trong quá trình thực hiện cũng có những vướng mắc, sai sót nhất định, Bộ GTVT đã cầu thị, nghiêm túc rút kinh nghiệm để triển khai dự án này nói riêng và các dự án thuộc Bộ quản lý nói chung."

“Vụ tôi không tham mưu nội dung này, bên tôi chỉ chuẩn bị đầu tư thôi còn thực hiện đầu tư là của Cục Quản lý xây dựng, đơn vị khai thác là Tổng Cục đường bộ. Thế nhưng Kiểm toán nói như vậy là đúng, cá nhân tôi thấy trách nhiệm là của chung tôi rồi, là chưa chặt chẽ, chứ không nói sai hay đúng.

Sau khi Kiểm toán kết luận như trên, lãnh đạo Bộ cũng đã chỉ đạo các đơn vị liên quan kiểm điểm về việc này, nhưng không phải đơn vị tôi nên không nắm được.”- Ông Huy phân trần.

Ngoài ra, đối với dự án trên, vị Vụ trưởng cũng nhận trách nhiệm vì “Trong quá trình thực hiện cũng có những vướng mắc, sai sót nhất định, Bộ GTVT đã cầu thị, nghiêm túc rút kinh nghiệm để triển khai dự án này nói riêng và các dự án thuộc Bộ quản lý nói chung. Chuyện khởi công trước cũng có 1 số dự án trên quốc lộ 1... Một điều lạ là khi PV đề cập đến kết quả thanh tra của Thanh tra Bộ GTVT về BOT QL38 đoạn từ Yên Lệnh đến Vực Vòng, ông Huy cho biết Thanh tra Bộ không thanh tra đoạn Yên Lệnh – Vực Vòng mà Kiểm toán nhà nước kiểm toán dự án này. Có chủ chương tránh thanh tra kiểm toán trồng chéo gây khó khăn cho doanh nghiệp. Trước đây, từ lâu rồi Bộ cũng có thanh tra, nhưng từ đợt cầu Yên Lệnh cũ.

Như vậy từ đợt cầu Yên Lệnh mới, dự án trên chưa từng được Bộ GTVT thanh tra, kiểm tra. 

Về mức giá giảm 5 nghìn đồng cho những tài xế ở địa phương nhiều ý kiến cho rằng vẫn còn thấp ông Huy cho rằng không thể giảm được nữa, vỡ phương án tài chính và dự án vỡ nợ. Còn việc doanh nghiệp nói lỗi do Bộ là họ nói đúng!

Với hàng loạt những bất cập tại dự án BOT Cầu Yên Lệnh mà Kiểm toán Nhà nước chỉ ra đã được Bộ GTVT giải đáp, có cả nhận trách nhiệm.

Dư luận vẫn băn khoăn vì sao từ đợt cầu Yên Lệnh mới Bộ GTVT chưa hề thanh tra dự án trên. Sau khi nhận trách nhiệm, những sai sót này được xử lý như thế nào; cụ thể những đơn vị, cá nhân nào đã chịu trách nhiệm và xử lý ra sao. Hay “sợi dây kinh nghiệm” tiếp tục được rút như những sự việc khác?

"Bộ GTVT giải trình ý kiến của các Bộ về đầu tư dự án QL38 đoạn từ Cầu Yên Lệnh đến nút giao Vực Vòng như thế nào?" 

Môi trường và Đô thị Việt Nam điện tử sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc.