Bình Dương: Thả 30 triệu muỗi vằn mang Wolbachia tiêu diệt sốt xuất huyết
Sáng 24-3, Viện Pasteur TP.HCM phối hợp ngành y tế tỉnh Bình Dương tổ chức triển khai dự án Wolbachia khu vực phía Nam tại thành phố Thủ Dầu Một, bắt đầu chiến dịch thả 30 triệu muỗi mang Wolbachia để phòng, chống bệnh sốt xuất huyết.
Để phòng ngừa sự lây lan của sốt xuất huyết ở khu vực phía Nam, sáng 24/3, Viện Pasteur TP.HCM cùng Chương trình Muỗi thế giới (World Mosquito Program - WMP) đã tổ chức lễ triển khai thả muỗi vằn mang Wolbachia tại TP Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương.
Đây là lần đầu tiên muỗi vằn mang Wolbachia được thả tại 2 đô thị khu vực miền Nam là Thành phố Thủ Dầu Một (Bình Dương) và Thành phố Mỹ Tho (Tiền Giang), là hai "điểm nóng" dịch sốt xuất huyết trong nhiều năm qua.
Có mặt tại lễ triển khai thả muỗi vằn mang Wolbachia sáng 24/3, PGS.TS Nguyễn Vũ Trung - Viện trưởng Viện Pasteur TP.HCM cho biết, bên cạnh những biện pháp phòng chống bệnh sốt xuất huyết như: nằm màn, vệ sinh nhà cửa, diệt lăng quăng, hoặc phun hóa chất diệt muỗi; hiện nay đang có một phương pháp mới, nhiều tiềm năng nhằm kiểm soát và phòng sốt xuất huyết, đó là sử dụng muỗi mang vi khuẩn Wolbachia. Đây là dự án được Bộ Y tế phê duyệt và do Viện Pasteur TP.HCM phối hợp với Chương trình Muỗi Thế giới và tổ chức Action on Poverty tại Việt Nam thực hiện.
"Chúng tôi vui mừng khi cộng đồng rất ủng hộ cho việc thả muỗi vằn mang Wolbachia. Có đến 98% người dân đồng thuận khi được hỏi ý kiến về việc thả muỗi vằn mang Wolbachia phòng ngừa sốt xuất huyết", PGS.TS Nguyễn Vũ Trung nói.
Wolbachia là dự án thả trứng muỗi hoặc muỗi vằn mang Wolbachia để kiểm soát bệnh sốt xuất huyết. Wolbachia là vi khuẩn tự nhiên hiện diện ở khoảng 60% các loài côn trùng như: chuồn chuồn, ruồi giấm, bươm bướm và muỗi; không có biến đổi gene muỗi, an toàn cho người, động vật và môi trường.
Các nghiên cứu đến nay cho thấy, khi muỗi vằn có mang vi khuẩn Wolbachia sẽ giúp làm giảm lây truyền các mầm bệnh như: sốt xuất huyết, bệnh do virus Zika, virus Chikungunya và sốt vàng da ở người. Sau khi được thả ra, muỗi vằn mang Wolbachia sẽ giao phối với muỗi hoang dã tại địa phương và giúp truyền Wolbachia trong đàn muỗi. Bằng cách này, dần dần nhóm muỗi vằn mang Wolbachia trong tự nhiên sẽ được nhân lên ngày càng nhiều; từ đó sẽ giúp ngăn ngừa lây lan dịch bệnh sốt xuất huyết và các bệnh nguy hiểm do muỗi vằn.
Phương pháp Wolbachia có khả năng tự duy trì. Đây là phương pháp an toàn, có hiệu quả lâu dài trong việc ngăn ngừa sự lây lan của sốt xuất huyết và các bệnh do muỗi truyền khác như Zika, Chikunguyna và sốt da vàng.
Sau 2 tuần, các cán bộ WMP sẽ quay lại điểm thả muỗi để thu thập những lăng quăng/ấu trùng giai đoạn cuối và sau đó áp dụng PCR đối với các mẫu thu được để xác định xem chúng có mang Wolbachia không.
Bình Dương thực hiện thả muỗi trong khoảng 20 tuần, mỗi tuần thả 1,5 triệu trứng, kéo dài từ tháng 3 đến tháng 8-2022 tại 2.707 điểm thuộc 5 phường của thành phố Thủ Dầu Một là: Phú Cường, Phú Hòa, Phú Lợi, Hiệp Thành và Chánh Nghĩa.
Ông Huỳnh Thanh Hà, phó giám đốc Sở Y tế tỉnh Bình Dương, cho biết bệnh sốt xuất huyết là bệnh lây nhiễm từ muỗi vằn, thường bùng phát mạnh vào mùa mưa tại những nơi đô thị đông người và có vệ sinh môi trường kém. Đặc biệt những nơi có nhiều vật chứa nước đọng là môi trường thuận lợi cho muỗi sinh sản và đi hút máu người, gây lây nhiễm virus Dengue.
Tỉnh Bình Dương là vùng lưu hành bệnh sốt xuất huyết và bùng phát dịch theo chu kỳ với số ca mắc tăng hằng năm (từ 4.370 ca mắc/5 ca tử vong năm 2020 tăng lên 5.636 ca mắc/2 ca tử vong năm 2021). Dịch bệnh đã ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân và sự phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh.
Hiện nay, tại Việt Nam, bệnh sốt xuất huyết chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và cũng chưa có vaccine phòng bệnh. Trong khi đó, các biện pháp truyền thống chưa giải quyết triệt để vấn đề phòng, chống bệnh này một cách lâu dài. Vì vậy, việc ứng dụng một phương pháp mới để phòng, chống bệnh là điều hết sức cần thiết, nhằm bảo vệ sức khỏe của người dân, xã hội và nền kinh tế nói chung.
Ở Việt Nam, phương pháp này đã được triển khai tại thành phố Nha Trang từ năm 2013 với sự đồng thuận lớn của cộng đồng người dân nơi đây. Bộ Y tế đã cho phép thực hiện phương pháp này ở thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương và tiếp đến là thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang. Tính đến ngày 31/12/2021, chương trình muỗi thế giới (WMP) đã triển khai thả muỗi Wolbachia tại 11 quốc gia của 3 châu lục với tổng dân số hơn 8,5 triệu người và tổng diện tích bao phủ là 1.416 km2.
PV(T/h)
