Bụi mịn PM2.5 có thể gây ung thư và gây biến đổi gene

Theo dõi MTĐT trên

Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) mới đây đã đưa ra báo cáo về diễn biến chất lượng không khí tại Hà Nội trong khoảng thời gian cuối tháng 9, đầu tháng 10.

Theo đó, từ 27/9-2/10, chất lượng không khí tại Hà Nội tiếp tục có những diễn biến xấu, giá trị trung bình của PM2.5 đều vượt ngưỡng cho phép quy định. Đến ngày 3/10, chất lượng không khí đã tốt lên khi Hà Nội đón một trận mưa lớn vào sáng sớm.

Đáng chú ý, báo cáo nêu rõ thời gian ghi nhận giá trị PM2.5 ở mức cao chủ yếu vào ban đêm và sáng sớm, điển hình vào khung 0-6h trong nhiều ngày.

Lý giải về điều này, chia sẻ với Zing, TS Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch cho rằng kết quả đánh giá của Tổng cục Môi trường khá khách quan và sát với thực tế. Ông Tùng cho biết mặc dù ban đêm có lượng xe cộ qua lại ít nhất, các hoạt động qua lại của con người cũng hạn chế nhưng đây lại là thời điểm thuận lợi xảy ra hiện tượng nghịch nhiệt.

"Hiện tượng này thường xảy ra vào ban đêm do lúc này mặt đất lạnh, không khí tầng thấp bị đè nén ở dưới khó bốc hơi lên được", ông Tùng lý giải.

Theo đó, thông thường là càng lên cao không khí càng loãng và nhiệt độ càng giảm. Nhưng khi nghịch nhiệt xảy ra, không khí ở tầng cao sẽ có nhiệt độ ngang bằng hoặc đôi lúc cao hơn không khí ở mặt đất. Điều này khiến không khí ở tầng thấp bị nén lại, không thể bốc hơi.

Ngoài ra, ban đêm cũng là thời điểm ít gió, không khí chứa các chất ô nhiễm khó khuếch tán khiến ô nhiễm có xu hướng cao hơn những thời điểm khác trong ngày.

Chuyên gia khuyến cáo người dân hạn chế di chuyển ra ngoài, tập thể dục trong khoảng thời gian 5-6h sáng do lúc này không khí ô nhiễm chưa thể khuếch tán lên cao, có hại cho sức khỏe của con người.

Theo PGS. TS Trần Hồng Côn (giảng viên Trường đại học Tự nhiên, “bụi mịn Pm2.5 rất mịn, rất nhỏ, một số bụi còn có thành phần của các hợp chất ba vòng thơm. Nó có khả năng xâm nhập rất sâu vào trong đường hô hấp, đến tận các phế nang trong phổi, phá hủy cơ chế tự bảo vệ và miễn dịch từ bên trong tế bào, gây nên những căn bệnh cấp tính, xấu hơn còn có khả năng gây ung thư và biến đổi gene".

“Bụi Pm2.5 này trông như khói chứ không phải bụi nữa. Nó là hỗn hợp của hàng ngàn chất, mỗi chất lại mang chất độc khác nhau. Bản chất nguy hiểm của loại bụi này xuất phát từ chất mẹ, chất mẹ tác động lên cơ thể con người thế nào thì bụi mịn cũng có khả năng tác động như thế. Người mà sống trong điều kiện như vậy thì rủi ro sức khỏe rất lớn”, ông Côn nói.

Trước thực trạng Hà Nội và TP.HCM ô nhiễm nặng như thời gian qua, PGS. TS Trần Hồng Côn cho rằng cần chủ động đeo khẩu trang khi ra đường để hạn chế hít phải khói bụi. Bên cạnh đó còn có những giải pháp như “vận động không đốt rơm rạ vào mùa này, không dùng than tổ ong trong thành phố, phun sương nước để kéo hạt bụi xuống, giảm bớt mật độ xe cộ”.

Ông Côn nhấn mạnh, “giảm mật độ xe cộ, trước hết là việc hạn chế phương tiện giao thông không đạt chuẩn".

Về giải pháp dùng máy lọc không khí, theo ông Côn, loại máy này làm sạch không khí trong nhà, chủ yếu lọc các chất hữu cơ, các chất gây mùi khó chịu, còn xử lý bụi rất kém, việc hạn chế tác hại của bụi Pm2.5 rất kém hiệu quả.

Để xử lý vấn đề này, theo Thứ trưởng Lê Công Thành, trước hết các Bộ, cơ quan chức năng cần nghiên cứu, giải quyết giảm thiểu nguồn phát thải khí ô nhiễm vào môi trường. UBND thành phố Hà Nội, UBND TP.HCM và các tỉnh, thành phố trong phạm vi có nguy cơ ô nhiễm môi trường không khí phải tổ chức đánh giá và kiểm soát chặt chẽ các nguồn phát thải khí vào môi trường; có giải pháp và xử lý kịp thời, bảo đảm sức khoẻ cho người dân.

P.V(tổng hợp)