Cần xử lý nghiêm việc khai thác khoáng sản trái phép tại Hàm Tân - Bình Thuận
Tài nguyên khoáng sản là tài sản quốc gia, đối tượng sản xuất của con người, được quy định bằng văn bản, có chế tài xử phạt theo luật pháp. Tuy nhiên, vì những lợi ích riêng, nhiều đơn vị, địa phương đã cố tình “lách luật”, thậm chí “đứng trên luật”.
“Cát tặc ngang nhiên lộng hành”
Cụ thể, trên địa bàn xã Sơn Mỹ, huyện Hàm Tân, thời gian gần đây, tình trạng khai thác đất đá trái phép diễn ra công khai, thách thức dư luận. Tại các điểm khai thác, địa hình vùng đất bị biến dạng, tình trạng ô nhiễm môi trường, nguy cơ sạt lở đất luôn rình rập, đe dọa người dân địa phương.
Việc khai thác cát rầm rộ ở một số nơi khác cũng khiến môi trường phải đối mặt nguy cơ thiếu hụt tài nguyên cát. Nhu cầu xây dựng, mở mang đô thị đã khiến tài nguyên cát sỏi được khai thác triệt để, mục đích đáp ứng nhu cầu xây dựng.
Nguồn thu từ khai thác, buôn bán loại vật liệu này ngày càng trở lên khan hiếm, nên hoạt động khai thác cát sỏi trái phép hình thành và phát triển với quy mô lớn, ngày càng lộng hành.
Lần theo thông tin của người dân, PV Môi trường và Đô thi Việt Nam đã có măt tại thôn 3, xã Sơn Mỹ, huyện Hàm Tân. Tại đây, chúng tôi được mục sở thị về tình trạng khai thác đất cát ồ ạt, công khai cả ngày lẫn đêm. Các xe ben quá khổ, quá tải chở đất cát chạy cả vào đường liên thôn, gây ồn ào, rơi vãi nguyên liệu, cát trắng bề mặt đường sá, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông.
Men theo con đường QL55 Hàm Tân - Lagi, chúng tôi phát hiện có nhiều điểm khai thác cát trái phép ẩn giấu trong các cánh rừng tại thôn 3, xã Sơn Mỹ. Tại các điểm khai thác trái phép, các đối tượng làm cửa kiên cố có người canh phòng, khi xe tới chở cát, các cánh cửa đươc mở ra và lâp tức khóa chăt lại, người ngoài khó có thể vào đươc bên trong.
Thời điểm phóng viên tiếp cận, có 1 máy xúc lật cỡ lớn và 1 máy đào công suất lớn, công nhân vẫn đang hối hả làm việc múc cát lên xe, có 4 xe tải ben đang chờ sẵn để “ăn hàng” và chở đi tiêu thụ. Khi phát hiện bất thường, có một số đối tượng di chuyển quanh xe phóng viên để cảnh báo cho các xe tải không được ra ngoài và hạ ben ngay.
Những ghi nhận của PV Môi trường và Đô thị Việt Nam, tình trạng khai thác đất cát trái phép hiện đang diễn ra thường xuyên, công khai, người dân trong khu vưc rất bức xúc, nhưng không hiểu vì lý do gì mà các cơ quan chức năng lại “không thấy” và thờ ơ không giải quyết.
Tại đây có rất nhiều bãi cát trong rừng trồng cây tràm được đào xới loang lỗ để khai thác cát
Trước đó, Môi trường và Đô thị Việt Nam cũng đã có một số bài viết về tình trạng quản lý tài nguyên khoảng sản tại huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận. Nhưng vẫn không thấy các cơ quan chức năng vào cuộc để xử lý.
Chưa lắp đặt trạm cân tải trọng – có thể gây thất thoát lớn tài nguyên khoáng sản và thất thu cho nguồn thuế của Nhà nước.
Theo ghi nhận của PV từ địa điểm khai thác chưa lắp đặt hệ thống trạm cân tải trọng mỗi khi xuất bán. Khi hoạt động chưa thực hiện lắp đặt trạm cân như vậy rất khó kiểm soát tình trạng xe quá tải, hệ lụy dẫn đến là làm hư hỏng đường xá, gây mất ATGT cho bà con khi tham gia giao thông và nhà nước không thể quản lý khối lượng khoáng sản mà doanh nghiệp đã khai thác, làm thất thu thuế và nhiều vấn đề liên quan.
Theo quy định tại Nghị định 36/2020/NĐ-CP về khoáng sản đã được thực thi hướng dẫn, xử lý các trường hợp hoạt động trong lĩnh vực khai thác khoáng sản phải lắp đặt trạm cân tại kho chứa để giám sát về trọng tải, khối lượng tài nguyên khi xuất bán.
Trong đó, tập trung kiểm tra việc thực hiện các quy định về xếp hàng hóa trên xe ô tô theo quy định tại Thông tư số 35/2013 ngay tại các đầu mối bốc xếp hàng hóa. Đặc biệt là các nhà máy sản xuất hàng hóa, mỏ vật liệu và cảng hàng hải, cảng, bến thủy nội địa có nhiều phương tiện vận tải đường bộ tải trọng lớn vào bốc xếp hàng hóa.
Đã có nhiều văn bản, kế hoạch kiểm tra của Sở Tài nguyên và Môi trường và UBND huyện Hàm Tân về việc lắp đặt trạm cân, camera giám sát trong hoạt động khai thác khoáng sản, nhưng tại sao đến nay hoạt động khai thác tài nguyên khoáng sản vẫn chưa thực hiện?
Diện tích đất canh tác bị sạt lở - Báo động “đỏ” cho tình trạng khai thác khoáng sản khi chưa được siết chặt
Theo phản ánh từ người dân tại vị trí khai thác cát, PV đã đến vị trí sạt lở tìm hiểu và xác minh thông tin. Vị trí sạt lở cách khu vực khai thác cát có dấu hiệu sạt lở vô cùng nghiêm trọng, độ sụt lún sâu, diện tích cây trồng bị vùi lấp do sạt lở.
Thời điểm phóng viên ghi nhận, các xe tải ben đang tấp nập ăn hàng và chở đi tiêu thụ
Tại Điều 208 Luật Đất đai 2013 quy định về trách nhiệm của Chủ tịch UBND các cấp trong việc phát hiện, ngăn chặn và xử lý vi phạm pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai như sau: "Chủ tịch UBND các cấp có trách nhiệm phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời những vi phạm pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai tại địa phương. Chủ tịch UBND cấp xã có trách nhiệm phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời việc chuyển quyền sử dụng đất trái phép, chuyển mục đích sử dụng đất trái phép; phát hiện, áp dụng biện pháp ngăn chặn và xử lý kịp thời việc xây dựng các công trình trên đất lấn, chiếm, đất sử dụng không đúng mục đích ở địa phương và buộc người có hành vi vi phạm khôi phục lại tình trạng của đất trước khi vi phạm".
Trước đó, PV Môi trường và Đô thị Viêt Nam đã phản ánh lên Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường và Chủ tịch UBND huyện Hàm Tân, nhưng rồi mọi chuyện đâu lại vào đấy. Chính quyền thì thiếu quan tâm, giám sát, Công an kinh tế môi trường cũng không vào cuộc triệt để, khiến đối tượng khai thác đất cát trái phép càng được thể lộng hành.
Đường giao thông nhỏ hẹp khiến phương tiện lấn vào đất bà con nhân dân sống quanh các mỏ cát
PV đã thông tin cho ông Lê Hiện, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Hàm Tân về sự việc nhưng không được phản hồi về trách nhiệm của cán bộ đầu ngành huyện, cũng không cho người xuống kiểm tra, khi tiếp nhận thông tin phản ánh của PV, sau đó dập máy.
PV tiếp tục liên hê với ông Nguyễn Ngọc Châu, Chủ tịch UBND xã Sơn Mỹ về nội dung trên. Ông Châu thông tin: “Hiện vị trí này chúng tôi đã kiểm tra liên tục và đã lập biên bản xử lý nhiều rồi, có các đối tượng khai thác chui...”.
Ông Châu cho biết, xã đã lập biên bản với các đơn vi khai thác khoáng sản trái phép nhiều lần nhưng chưa kiến nghị khởi tố đươc vì việc này vượt quá thẩm quyền của xã.
Các điểm khai thác cát bị đào xới loang lỗ nhưng chính quyền địa phương lại không xử lý triệt để
Sư việc đã tồn tai rất lâu, xã không đủ thẩm quyền giải quyết, nhưng chính quyền các cấp bên trên có biết? Trách nhiệm của Phòng Tài nguyên và Môi trường, Công an môi trường ở đâu? Người dân bức xúc, đã phản ánh nhiều lần nhưng không đươc giải quyết.
Chúng tôi rất mong những thông tin phản ánh của báo chí và người dân địa phương được giải quyết triệt để, những đơn vị, cá nhân, nhóm lợi ích liên quan đến việc khai thác khoáng sản trái phép phải được xử lý nghiêm, đúng pháp luật./.
