Chọn quốc hoa, không đơn giản
Quanh sự kiện chọn quốc hoa do Bộ VH-TT&DL khởi xướng, có nhiều ý kiến trái chiều. Để rộng đường dư luận, Tiền Phong đưa tiếp về vấn đề này sau bài “Sen sẽ là quốc hoa?”.
Ấn Độ đã chọn hoa sen làm quốc hoa, và có một bề dày lịch sử, văn hóa về hoa sen. Hoa sen trong tâm thức Ấn Độ (Hindu) là một thứ hoa thần thánh, linh thiêng.
Về đặc điểm truyền thống, văn hóa và khoa học, Việt Nam không có một điểm nào có thể so được với Ấn Độ trong chuyện hoa sen.
Hoa sen có mặt trong văn hóa Việt Nam chủ yếu là do ảnh hưởng của Phật giáo với xuất xứ từ Ấn Độ. Những đặc điểm của hoa sen mà có lẽ nhiều người Việt tưởng rằng là nét riêng biệt, đặc sắc của Việt Nam như kiểu “gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn” cũng đã có mặt trong văn hóa Ấn Độ. Nếu Việt Nam muốn chứng tỏ rằng mình là một bản sao của Ấn Độ thì lấy hoa sen làm quốc hoa.
Một điểm nữa cũng cần lưu ý là hay có nhầm lẫn hay nhập nhằng giữa hoa sen và hoa súng. Quốc hoa của Sri Lanka là hoa súng (tên khoa học là Nymphaea nouchali), chứ không phải hoa sen.
Tại sao lại giới hạn một loại hoa làm quốc hoa, mà không chọn bộ hoa gồm một số loại hoa tiêu biểu. Tôi đề nghị chọn đào-sen-mai.
Bộ hoa đào-sen-mai tiêu biểu cho văn hóa ba miền Bắc-Trung-Nam của đất nước. Đặt hoa sen trong bộ đào-sen-mai tránh được sự trùng hợp với quốc hoa của Ấn Độ. Hoa đào đặc trưng cho miền Bắc, hoa mai đặc trưng cho miền Nam. Hoa sen có tượng trưng cho miền Trung? Nhân đỉnh, một trong chín cái đỉnh đặt ở Thái Miếu của triều Nguyễn, có khắc hình hoa sen, sông Hương, núi Ngự, cho thấy ngay từ xưa hoa sen đã là một nét đặc trưng tiêu biểu của Huế.
Vậy chọn ba loại hoa cùng làm quốc hoa có kỳ quặc không? Tôi cho rằng không. Indonesiachọn ba loại hoa làm quốc hoa. Trung Quốc chưa có quốc hoa chính thức, họ cũng đang tranh luận về lựa chọn quốc hoa. 62 viện sĩ viện Hàn lâm của Trung Quốc đề nghị chọn song quốc hoa là hoa mẫu đơn và hoa mai. Bên cạnh song quốc hoa, người Trung Quốc còn đề nghị chọn tứ quốc hoa (mẫu đơn-mai-cúc-súng) hay ngũ quốc hoa (mẫu đơn-cúc-mai-lan-súng).
Nếu Việt Nam chọn bộ đào-sen-mai làm quốc hoa thì sẽ đi trước Trung Quốc trong sáng tạo, rằng quốc hoa không phải là một loại hoa đơn nhất.
Bộ hoa đào-sen-mai tránh được nhược điểm mà một loại hoa trong ba loại hoa này đứng riêng rẽ. So với những lựa chọn khác như tre, cau..., bộ đào-sen-mai có ưu thế hơn hẳn.
Đông A