Dự án BOT Quốc lộ 38: Đường chưa xuống cấp, quá tải đã xây dựng để thu phí (Kỳ 1)
Mặc dù Bộ Tài chính khẳng định chưa cần thiết đầu tư nhưng Dự án đầu tư xây dựng Quốc lộ 38 đoạn từ Cầu Yên Lệnh đến nút giao Vực Vòng theo hình thức BOT vẫn được thực hiện để thu phí.
Được biết, ngày 19/12/2016, trạm thu phí cầu Yên Lệnh chính thức thu phí. Theo dự kiến, trạm BOT này sẽ thu phí trong 16 năm với mức thấp nhất là 35.000 đồng/xe/lượt, cao nhất là 200.000 đồng/xe/lượt.
Thế nhưng, từ khi trạm thu phí cầu Yên Lệnh tổ chức thu thêm phí đường BOT tránh thị trấn Hòa Mạc (huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam) phải đón nhận sự phản ứng của người dân. Vào cuộc kiểm tra, Kiểm toán Nhà nước đã chỉ ra hàng loạt sai phạm ở dự án BOT này.
“Chưa nên đầu tư dự án”
Dự án BOT Quốc lộ 38, Yên Lệnh - Vực Vòng do liên danh Tổng công ty Xây dựng Thăng Long - Tổng công ty Xây dựng giao thông 4 (Cienco4) là nhà đầu tư. Doanh nghiệp của dự án là Công ty TNHH BOT cầu Yên Lệnh.
Công trình này có mục tiêu xây dựng Quốc lộ 38, đoạn từ cầu Yên Lệnh (Hưng Yên) đến nút giao Vực Vòng (Hà Nam) dài toàn tuyến khoảng 12,4 km, trong đó đoạn trùng với tuyến cũ khoảng 4,2 km.
 |
Trạm thu phí cầu Yên Lệnh. |
Vào cuộc kiểm tra, kết luận số 616/TB-KTNT vào 11/12/2017 của Kiểm toán Nhà nước đã chỉ ra hàng loạt sai phạm ở dự án BOT này.
Cụ thể, Kiểm toán Nhà nước đánh giá dự án đã cơ bản chấp hành các quy định về quản lý dự án đầu tư theo hình thức hợp đồng BO. Tuy nhiên, dự án này vẫn còn rất nhiều tồn tại.
Theo kết luận của Kiểm toán Nhà nước, trước đây, Bộ GTVT báo cáo Thủ tướng Chính phủ về thực trạng của tuyến đường cũ “có mật độ phương tiện giao thông tăng và sự quá tải của xe tải trọng nặng dẫn đến tuyến đường bị xuống cấp nghiêm trọng, tai nạn giao thông tăng cao”.
Tuy nhiên, trong văn bản góp ý đề xuất số 1155/BTC - ĐT ngày 11/8/2014, Bộ Tài chính lại xác định đoạn đường này chưa bị xuống cấp và quá tải như đánh giá của Bộ GTVT, đồng thời có ý kiến “chưa nên đầu tư Dự án, đặc biệt là theo hình thức BOT”.
Văn bản của Bộ Tài chính khẳng định “Trường hợp cho đầu tư tuyến đường theo hình thức hợp đồng BOT như đề xuất của Bộ GTVT sẽ làm tăng mức phí và người dân phải chi trả trong khi vẫn phải nộp phí sử dụng đường bộ; điều này có thể gây ra bức xúc, không đồng thuận của người dân”.
Đến đầu tháng 9/2014, Bộ GTVT đã gửi văn bản số 11202/BGTVT-ĐTCT giải trình ý kiến của Bộ Tài Chính đến Văn phòng Chính phủ. Tuy nhiên, Bộ này chưa có ý kiến thống nhất lại Bộ Tài Chính.
Kiểm toán Nhà nước cho rằng Bộ GTVT đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép chỉ định Nhà đầu tư (Liên danh Tổng công ty Thăng Long và Tổng công ty Công trình giao thông 4) thực hiện dự án khi chưa có đánh giá về năng lực và ý kiến đồng ý thực hiện dự án của nhà đầu tư.
Kinh phí bị “thổi phồng”?
Theo kết luận của Kiểm toán Nhà nước, nguồn vốn đầu tư đến 30/9/2017 số báo cáo là hơn 527 tỷ đồng trong khi đó số kiểm toán là hơn 526 tỷ đồng (chênh hơn 830 triệu đồng).
Chi phí đầu tư thực hiện đến 30/9/2017 là hơn 486 tỷ đồng, giá trị được kiểm toán là hơn 477 tỷ đồng. Số kiểm toán là hơn 433 tỷ đồng, chênh giảm hơn 44 tỷ đồng. Trong đó, sai khối lượng là hơn 1,3 tỷ đồng.
Kiểm toán Nhà nước chỉ ra, Quyết định số 3296/QĐ-BGTVT ngày 17/10/2014 của Bộ GTVT về việc phê duyệt dự án đầu tư còn một số nội dung chưa phù hợp và bất cập với quy định.
Theo đó, suất đầu tư trong tổng mức đầu tư dự án cao hơn so với suất đầu tư do Bộ Xây dựng công bố, tổng số tiền là hơn 70 tỷ đồng.
 |
Dự án đầu tư xây dựng Quốc lộ 38 đoạn từ Cầu Yên Lệnh đến nút giao Vực Vòng theo hình thức BOT tồn tại hàng loạt điểm bất cập. |
Bên cạnh đó, một số nội dung chi phí xây dựng còn áp dụng định mức, đơn giá và khối lượng chưa phù hợp làm tăng tổng mức đầu tư số tiền hơn 10,8 tỷ đồng.
Ngoài ra, Bộ GTVT phê duyệt dự án mới 8/10,2km chưa hoàn toàn phù hợp với ý kiến cải tạo, nâng cấp của Thủ tướng.
Về công tác lập, thẩm định, phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công, dự toán, Kiểm toán Nhà nước đánh giá thiết kế bản vẽ thi công các gói thầu xây lắp được duyệt còn có nội dung chưa phù hợp. Trong quá trình thực hiện phải thay đổi kết cầu áo đường từ bê tông nhựa độ chặt C12 thành bê tông nhựa Polyme P12.
Ngoài ra, dự toán được duyệt còn một số định mức, đơn giá chưa phù hợp với quy định. Khối lượng dự toán chưa phù hợp bản vẽ thi công làm tăng giá trị dự toán gói thầu xây lắp só tiền hơn 9,4 tỷ đồng.
Mời bạn đọc tiếp tục theo dõi thông tin về sự việc trên trong bài tiếp theo.
Bài 2:Sai từ công tác lựa chọn nhà thầu đến quản lý sử dụng vốn
