Thứ sáu, 29/03/2024 17:20 (GMT+7)

Chỉ định thầu cao tốc Bắc - Nam: Tại sao lại chọn DN làm ăn thua lỗ?

MTĐT -  Thứ hai, 08/06/2020 15:35 (GMT+7)

Theo dõi MTĐT trên

Các đại biểu Quốc hội cho rằng không nên chỉ định thầu doanh nghiệp nhà nước làm một số đoạn cao tốc Bắc Nam, nhất là khi đơn vị đó đang làm ăn thua lỗ không đủ năng lực tài chính.

Tổng công ty Sông Đà, đơn vị đang nợ hơn 11.000 tỷ, vừa được Bộ Xây dựng đề xuất chỉ định thi công một số đoạn cao tốc Bắc - Nam phía Đông, nhằm "thực hiện chủ trương chuyển đổi hình thức đầu tư một số dự án PPP sang đầu tư công"

Trao đổi với báo chí bên lề QH sáng nay (8/6) về vấn đề này, ĐB Nguyễn Ngọc Phương - Phó trưởng đoàn đại biểu tỉnh Quảng Bình, không đồng tình với đề xuất này.

"Chỉ định thầu luôn có biểu hiện không lường được khi cài cắm lợi ích nhóm, lợi ích doanh nghiệp rồi cá nhân. Chưa kể đối tượng được đề xuất chỉ định thầu lại là đơn vị đang thua lỗ, nợ vốn, năng lực cạnh tranh hạn chế", ông Phương nêu quan điểm.

Phó trưởng đoàn đại biểu tỉnh Quảng Bình nhấn mạnh quy định luật pháp là công khai minh bạch, khuyến khích cạnh tranh. Tại các dự án đầu tư có thể chỉ định thầu hoặc đấu thầu công khai, vì thế hồ sơ thầu khi đưa ra phải nêu những tiêu chí rõ ràng cụ thể tránh lợi ích nhóm, đảm bảo chọn được các nhà đầu tư đủ năng lực chuyên môn trong thi công, vốn.

Nhưng riêng với tình hình của Tổng công ty Sông Đà, hiện không có khả năng trả nợ gốc, lãi vay..., ông cho rằng "không nên có các giải pháp giúp đỡ, nâng đỡ họ như vậy". Thay vào đó, ông Phương nhấn mạnh, cơ quan quản lý cần xem lại trách nhiệm của lãnh đạo đơn vị khi để tồn tại, xảy ra tình trạng nợ quá lớn.

"Cần tổ chức đấu thầu công khai chọn nhà đầu tư đủ năng lực, không nên chỉ định doanh nghiệp nhà nước làm dự án vì rất dễ phát sinh tiêu cực, khó có dự án chất lượng", vị đại biểu nhấn mạnh.

Bộ Xây dựng đã gửi văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ đề nghị xem xét, chỉ định thầu Tổng công ty Sông Đà thi công cao tốc Bắc-Nam.

Cũng nêu quan điểm về đề xuất này, ĐB Đỗ Văn Sinh, ủy viên Thường trực UB Kinh tế cho rằng, đó là việc của Chính phủ vì trên thực tế, khi triển khai thì phải thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. Có hai hình thức, một là đấu thầu, hai là chỉ định thầu.

Về mặt nguyên tắc thì ưu tiên đấu thầu vì sẽ chọn được những nhà thầu đủ năng lực, trình độ để triển khai tốt nhất theo yêu cầu của gói thầu. Ngoài ra, cũng có thể chỉ định thầu theo quy định của pháp luật.

Còn chỉ định ai thì phải đủ năng lực, đáp ứng được yêu cầu. Chỉ định một ông mà sau này làm dự án chậm trễ thì là trách nhiệm của người chỉ định thầu”, ĐB Sinh nhấn mạnh.

Nói về việc Tổng Công ty Sông Đà đã có khoản nợ rất lớn 11 nghìn tỷ nhưng lại được chỉ định thầu, ông Sinh lưu ý, khi muốn chỉ định thầu thì phải xác định được tiêu chí để chỉ định. Đấu thầu cũng như vậy, phải xác định được tiêu chí, thứ nhất phải có năng lực thi công, thứ đến là phải có năng lực tài chính.

“Nếu không có năng lực tài chính thì lấy đâu để thi công? Rõ ràng đây là câu chuyện hồ sơ mời thầu đặt ra và người quyết định hồ sơ  phải chịu trách nhiệm về điều đó”, ĐB Đỗ Văn Sinh nói.

ĐB ví von: “Nếu người ta khoẻ về mọi mặt thì người ta sẽ làm tốt hơn, một người đầy đủ khoẻ mạnh thì bao giờ cũng tốt hơn người bị khiếm khuyết”.

Vì vậy ông cho rằng để minh bạch thì phải thực hiện tốt từ  hồ sơ mời thầu, kế đến là tổ chức đánh giá năng lực có đúng hay không đúng. Mỗi người phải chịu trách nhiệm mỗi vai nhất định.

Nên tránh "vết xe đổ"

Trao đổi với Đất Việt, TS Dương Văn Đức - chuyên gia nghiên cứu kinh tế và chính sách (Đại học Kinh tế Quốc dân) bày tỏ sự lo ngại việc Bộ Xây dựng đề xuất chỉ định thầu Tổng Công ty Sông Đà tham gia làm cao tốc Bắc-Nam.

"Về kinh nghiệm thì Tổng Công ty Sông Đà là một trong những doanh nghiệp của Việt Nam tham gia xây dựng nhiều tuyến đường cao tốc nhưng mối lo lớn nhất là nguồn vốn của doanh nghiệp thực hiện dự án thì đơn vị này đang gặp vấn đề lớn với khoản hơn 11.000 tỷ đồng" - ông Đức bày tỏ.

Một điều khác khiến ông Đức lo ngại là việc Tổng Công ty Sông Đà trước đây từng cùng với doanh nghiệp liên danh trúng thầu tại gói thầu số 4 dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, tuy nhiên sau đó cơ quan chức năng đã phát hiện ra gói thầu này có sai phạm và tiến hành khởi tố, bắt giam Phan Khánh Toàn - nguyên Giám đốc gói thầu số 4 dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi.

"Không rõ sai phạm của lãnh đạo doanh nghiệp thực hiện gói thầu số 4 như nào nhưng chứng tỏ Tổng Công ty Sông Đà đã có "vết" tại dự án cao tốc mà mình tham gia thực hiện. Điều đó cho thấy có lỗ hổng trong sự quản lý nhân sự, thực hiện dự án của Tổng Công ty Sông Đà trong quá khứ. Đây cũng là điểm đáng lưu ý để tránh "vết xe đổ" ở những dự án tiếp theo do doanh nghiệp này thực hiện" - ông Đức nói.

"Ngay kể cả với những dự án thành phần sử dụng nguồn vốn đầu tư công, không tổ chức đầu thầu công khai mà giao dự án theo phương án chỉ định thầu thì cũng phải xem xét lựa chọn nhiều doanh nghiệp khác nhau, doanh nghiệp nào có đủ năng lực, kinh nghiệm để lựa chọn được đơn vị tốt nhất. Đảm bảo nguyên tắc nhanh - thời gian thi công, gọn - không hoặc ít sử dụng nhà thầu phụ, nhẹ - giá cả chi phí thấp và đảm bảo chất lượng" - ông Đức nói.

Ông Đức cho rằng, Tổng Công ty Sông Đà có hơn 99% là vốn Nhà nước nên việc đề xuất chỉ định thầu tham gia dự án cao tốc Bắc - Nam sẽ dẫn tới nhiều dị nghị về việc ưu ái cho "con cưng". Tuy nhiên, cũng cần lưu ý doanh nghiệp này hiện đang có 20.000 nhân viên, lại đang trong tình cảnh khó khăn nên cũng cần có giải pháp để gỡ khó cho doanh nghiệp để ổn định đời sống của các nhân viên làm việc tại công ty.

Vị chuyên gia này đề xuất, có thể chỉ định thầu Tổng Công ty Sông Đà làm cao tốc Bắc - Nam nhưng cần phải được duyệt trên sự xem xét khách quan, nếu trong một dự án có Tổng Công ty Sông Đà tham gia có doanh nghiệp khác tốt hơn cả về kinh nghiệm lẫn tài chính thì nên lựa chọn nhà thầu đó, còn Tổng Công ty Sông Đà có thể được tham gia với điều kiện là nhà thầu phụ của dự án.

"Cao tốc Bắc - Nam là dự án lớn của đất nước, không thể vì "con cưng" khó khăn mà ra tay cứu giúp mà bỏ qua các quy định của nhà nước về việc lựa chọn nhà thầu mà dẫn tới nguy cơ dự án chậm tiến độ, kém chất lượng. Cũng không thể nghĩ rằng việc chỉ định thầu cho Tổng Công ty Sông Đà tham gia làm dự án cao tốc Bắc - Nam sẽ cứu được doanh nghiệp này thoát khỏi khó khăn ngay mà phải có từng bước hợp lý" - ông Đức bày tỏ.

Trước đó,Bộ Xây dựng có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ đề nghị xem xét, chỉ định thầu Tổng công ty Sông Đà thi công một số đoạn đường bộ trên tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông dù DN đang thua lỗ.

Cụ thể, DN này có nợ phải trả đến cuối năm 2019 là hơn 11.000 tỷ đồng, trong đó hàng loạt công ty con rơi vào tình trạng thua lỗ, có nguy cơ mất vốn nhà nước. Hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu của Tổng Công ty là khoảng 2,8 lần, xấp xỉ mức báo động rủi ro tài chính (3 lần).

Theo lý giải của Bộ Xây dựng, về mặt kinh tế Tổng công ty Sông Đà đã đầu tư khá nhiều máy móc, tham gia nhiều công trình do đó để giải quyết công ăn việc làm cho hơn 20.000 cán bộ công nhân viên, kỹ sư của Tổng công ty. 

Ngoài ra, lãnh đạo Bộ Xây dựng cũng thông tin thêm, ở dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, phần của Việt Nam thi công thì không có vấn đề gì.

Bộ Xây dựng đã trình Thủ tướng xin được chỉ định thầu.

Không chỉ Bộ Xây dựng, Bộ Quốc phòng cũng đăng ký các đơn vị có năng lực tham gia.

“Với những công trình này DN Việt đều có đủ năng lực, kỹ thuật để thực hiện vì vậy nên ủng hộ các doanh nghiệp trong nước”, lãnh đạo Bộ Xây dựng nói.

Liên quan đến tình hình công nợ tại Tổng công ty Sông Đà, lãnh đạo Bộ Xây dựng cho hay không chỉ riêng Sông Đà, rất nhiều công trình hiện nay cũng nợ lại khối lượng thanh toán cho các nhà thầu.

Tổng công ty Sông Đà đang nợ ADB khoảng 114,8 triệu USD nhưng không có khả năng trả nợ gốc và lãi vay đến hạn. Trong đó, công ty mẹ vay 73,9 triệu USD, Công ty CP xi măng Hạ Long vay 25,59 triệu USD, Công ty CP thủy điện Cần Đơn vay 5 triệu USD, Công ty CP Sông Đà 4 vay 3 triệu USD. Riêng nợ gốc, lãi vay, phí cho vay lại đến hạn của tổng công ty tạm tính khoảng 6,1 triệu USD.

Hoài Thu(TH)

Bạn đang đọc bài viết Chỉ định thầu cao tốc Bắc - Nam: Tại sao lại chọn DN làm ăn thua lỗ?. Thông tin phản ánh, liên hệ đường dây nóng : 0912 345 014 Hoặc email: [email protected]

Cùng chuyên mục

Tin mới

Bài thơ: Giấc mơ Hồng
Đêm qua, em có giấc mơ hồng///Được gặp anh ở cuối trời Tây///Vẫn dõi theo từng hơi thở, từng bước đi///Gửi đến bao tình thương và nỗi nhớ
Bài thơ: Chút tương tư
Thả câu thơ đêm muộn màng///Ngọn đèn bên phố trôi ngang bềnh bồng //Đêm gầy uống cạn dòng sông//Buồn ơi! Xuân hết mà đông chưa tàn.