Dùng ngân sách thanh toán cho BOT sai vị trí: Đề xuất vô lý!

Theo dõi MTĐT trên

Trong báo cáo gửi đến Quốc hội, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đã cập nhật thông tin về việc rà soát, xử lý các tồn tại, bất cập, vướng mắc về vị trí trạm BOT; đặc biệt là các trạm bị người dân phản đối quyết liệt vì đầu tư một nơi, nhưng đặt trạm thu phí một nẻo.

Theo Bộ GTVT, sau khi Quốc hội yêu cầu rà soát, xử lý các tồn tại, bất cập, vướng mắc về vị trí trạm BOT, giảm mức thu phí hợp lý, Bộ Giao thông Vận tải đã triển khai các việc, nhiều lần báo cáo Thường trực Chính phủ, Thủ tướng kết quả thực hiện từ năm 2015 đến nay.

Thủ tướng và Thường trực Chính phủ đã tổ chức nhiều cuộc họp để xem xét một cách cẩn trọng và có nhiều chỉ đạo cụ thể và kịp thời.

Thời gian qua, Bộ GTVT đã nỗ lực phối hợp với các Bộ, ngành tổ chức đánh giá, đưa ra các giải pháp nhằm khắc phục bất cập tại các trạm BOT trên các tuyến quốc lộ.

Đến nay, 15/19 trạm đã được khắc phục, tình hình an ninh trật tự, an toàn giao thông đến nay đã ổn định. Đối với 4/19 trạm bất cập còn lại, do tính chất đặc thù nên việc triển khai các giải pháp xử lý gặp nhiều vướng mắc.

Với trạm thu phí T2, hoàn vốn cho dự án BOT cải tạo, nâng cấp quốc lộ 91, 91B, phương án xử lý vướng mắc đã được Bộ GTVT thống nhất với thành phố Cần Thơ, tỉnh An Giang - địa bàn tuyến đi qua, là không tiếp tục thu phí. Cùng đó, Bộ sẽ báo cáo cấp có thẩm quyền dùng ngân sách hỗ trợ cho phần đầu tư quốc lộ 91B, giao UBND thành phố Cần Thơ tiếp nhận, quản lý bảo trị đoạn tuyến quốc lộ 91B đã đầu tư nêu trên.

Trạm Bỉm Sơn (Thanh Hoá) thu phí hoàn vốn cho tuyến tránh phía Tây thành phố Thanh Hóa đoạn km0 - km6, theo ông Thể, do trạm nằm ngoài phạm vi dự án nên nếu tiếp tục thu phí để hoàn vốn cho tuyến tránh sẽ phát sinh nguy cơ mất an toàn trật tư, giao thông. Tổng cục Đường bộ Việt Nam đã phối hợp với tỉnh Thanh Hoá, nhà đầu tư nghiên cứu phương án di dời về tuyến tránh phía Tây để hoàn vốn.

Nhưng như vậy có tới 3 tuyến tránh song hành, gồm quốc lộ 1 qua thành phố Thanh Hoá, tuyến tránh phía Đông và phía Tây, và trên tuyến cũng có nhiều vị trí giao cắt nên các xe có thể tránh trạm. Do đó, Bộ GTVT đánh giá việc đặt trạm thu phí trên tuyến tránh phía Tây không thể bảo đảm hoàn vốn cho dự án nên sẽ kiến nghị bố trí vốn Nhà nước để thanh toán cho nhà đầu tư.

Với trạm thu phí trên quốc lộ 3, thu phí hoàn vốn cho dự án BOT xây dựng đường Thái Nguyên - Chợ Mới và cải tạo nâng cấp quốc lộ 3 đoạn km 75 - km 100, Bộ GTVT và UBND tỉnh Thái Nguyên đã thống nhất được phương án giảm giá.

Bộ GTVT cho rằng, trong trường hợp quá khó khăn Bộ sẽ dừng thu phí và báo cáo Thủ tướng bố trí vốn Nhà nước trả cho nhà đầu tư, xoá trạm trên quốc lộ 3.

Tuy nhiên, theo ý kiến của UBND tỉnh Thái Nguyên, còn một bộ phận nhân dân chưa đồng tình, thường xuyên tụ tập phản đối tại trạm thu phí, yêu cầu xóa trạm và được đối thoại với cấp có thẩm quyền.

Để tránh an ninh trật tự phức tạp khi triển khai thu phí trở lại, Bộ trưởng Giao thông cho biết, cơ quan này sẽ phối hợp cùng UBND tỉnh Thái Nguyên có giải pháp. Trường hợp quá khó khăn Bộ này sẽ dừng thu phí và báo cáo Thủ tướng bố trí vốn Nhà nước trả cho nhà đầu tư, xoá trạm trên quốc lộ 3.

Còn với trạm thu phí La Sơn - Tuý Loan, hiện Bộ Tài chính đã báo cáo Thủ tướng không sử dụng trạm này để hoàn vốn, bổ sung vốn Nhà nước hỗ trợ, bảo đảm hiệu quả tài chính cho dự án. Song theo Bộ GTVT, cơ chế thu phí trạm La Sơn - Túy Loan không chịu tác động của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, nên vẫn có thể xem xét tiếp tục cho thu phí.

Bộ GTVT cho biết do có những khó khăn, vướng mắc về giải pháp xử lý bất cập nên đến nay, các trạm vẫn chưa được thu phí, gây sụt giảm doanh thu tại các dự án.

"Trường hợp không được khắc phục sớm, sẽ phá vỡ phương án tài chính, phát sinh nợ xấu, ảnh hưởng đến chính sách điều hành tiền tệ của quốc gia cũng như môi trường thu hút đầu tư tư nhân, tạo áp lực về ngân sách Nhà nước trong các giai đoạn tiếp theo", Bộ GTVT khẳng định.

Trao đổi vấn đề này với báo Đất Việt, ĐBQH Bùi Văn Phương (Ninh Bình) cho rằng, đề xuất này vô lý, Bộ GTVT cần giải thích rõ ràng.

Theo ông Phương, nguyên nhân sâu xa dẫn đến những mâu thuẫn tại các trạm BOT là quá trình đầu tư BOT chỉ do một bên doanh nghiệp ký kết với một bên quản lý dự án là Bộ GTVT và những văn bản này đều được đóng dấu mật. Việc này gây khó khăn, hạn chế trong việc xác định tính đúng đắn chính xác của việc áp dụng các quy định pháp luật trong triển khai, xây dựng các dự án BOT. Đồng thời, việc này gây cản trở cho việc tính đúng, tính đủ, tính chính xác chi phí tổng mức đầu tư cho dự án, dẫn tới tình trạng nhà đầu tư cứ thua lỗ là lại xin, đòi tăng, ép nhà nước phải mua lại...

Thực tế, vừa qua, điều khiến dư luận bức xúc, phản đối ở nhiều trạm BOT là khả năng đánh giá, phản ánh chưa đúng nhu cầu đi lại thực tế của người dân, dẫn tới tính hiệu quả cũng như khả năng thu hồi vốn cho dự án không cao.

Bên cạnh đó, việc điều hành, quản lý các dự án BOT thời gian qua có quá nhiều vấn đề thể hiện sự thiếu công khai, thiếu minh bạch, đặc biệt là về tổng mức đầu tư, dẫn tới những nhập nhèm trong xác định mức phí cũng như thời gian thu phí để hoàn vốn cho nhà đầu tư.

Ông Phương cho rẳng, người chịu thiệt thòi trong tất cả những ồn ào từ các trạm BOT chính là người dân, những người tham gia giao thông chứ không phải nhà đầu tư.

P.V(tổng hợp)