Bí mật trong những chiếc bánh chưng đen của người Tày Lào Cai

Với người dân tộc Tày ở huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai, bánh chưng đen là lễ vật không thể thiếu trong mâm cúng ngày Tết Nguyên Đán. 

Sau khi ngâm nước, vo kỹ, gạo nếp được vớt ra đem trộn với bột tro sao cho hạt gạo tròn mẩy được bao bọc bởi màu đen tro mịn. Màu đen đặc trưng của bánh được làm từ bột than của cây núc nác. Người dân lựa chọn những cành núc nác trên rừng, chặt về phơi khô, đốt thành than rồi đem giã mịn. 

Nhân bánh được làm bằng đỗ xanh, thịt lợn, thảo quả, hạt tiêu rừng. Đỗ xanh được đãi sạch vỏ, luộc qua cho đỗ chín sơ sơ. Thịt lợn bản rửa sạch thái miếng dài khoảng 2 đốt ngon tay sau đó ướp với hạt thảo quả nướng giã nhỏ, tiêu bột.

Bánh được gói bằng lá dong rừng xanh mướt. Kích thước bánh to nhỏ tùy vào từng người gói, thông thường bánh có đường kính khoảng 7cm, dài khoảng 12 đến 15cm.

Dùng lạt chẻ từ cây nứa non (nứa bánh tẻ) cuốn quanh cho chặt, bánh được nấu bằng những cây củi đượm lửa nên có hương vị thơm ngon rất đặc trưng.

Thời gian luộc bánh chưng đen từ 6 đến 8 tiếng tùy theo kích thước.

Bánh chín dẻo quánh, nhân vàng ươm màu đỗ, thơm lừng mùi hành mỡ, hạt tiêu, mùi lá dong và mùi thơm đặc biệt của núc nác. 

Khi thưởng thức, họ lấy chính sợi lạt quấn quanh thân bánh để cắt thành từng khoanh. Ưu điểm của bánh chưng đen là thời gian sử dụng lâu hơn so với bánh chưng khác, có thể để được từ 3 đến 5 ngày trong điều kiện thường.