Cúng Tết Thanh Minh gồm những gì?

Theo dõi MTĐT trên

Đối với vấn đề cúng Thanh Minh gồm có hai phần việc đó là cúng gia tiên tại gia và cúng ngoài mộ phần. Vì vậy việc chuẩn bị sắm lễ cúng Tết Thanh Minh đầy đủ nhất cũng cần nhớ có 2 loại thế. Trong đó, lễ cúng Tết Thanh Minh ngoài mộ còn có thêm phần lễ cúng thổ công, thổ địa nhỏ.

Vậy, Tết Thanh Minh cúng những gì, thắp hương gì ra mộ và ở nhà? Bạn đọc có thể tham khảo cách chuẩn bị mâm cỗ cúng Tết Thanh Minh, lễ vật cúng Tết Thanh Minh chi tiết dưới đây:

Sắm đồ lễ cúng Tết Thanh Minh ra mộ

Thông thường việc sắm lễ tiết thanh minh sẽ cần chuẩn bị sớm trước 1 - 2 ngày thường có tục đi tảo mộ, cúng lễ ngoài mộ từ sáng sớm. Trong đó, sắm lễ cúng tiết thanh minh cần chuẩn bị phần lễ như sau:

• Giấy ngũ sắc, nhang, đèn, giấy tiền, vàng bạc, quần áo giấy…
• Các loại bánh và quả tươi
• Trầu cau, rượu
• Nước sạch
• Một số món ăn tùy theo điều kiện mỗi nhà nhưng nên là đồ chay
• Một bộ tam sinh: Bộ tam sinh dùng để tế trong các đại lễ ngày xưa là ba con vật: bò, heo, dê.  Tuy nhiên, hiện nay tùy theo phong tục tập quán của địa phương ở đâu: Cao Bằng hay là Tết Thanh Minh của  người Tày, người Nùng, người Kinh, người Hoa, người Việt... và hoàn cảnh gia đình mà có thể chuẩn bị lễ này hay không.

Những đồ lễ này được sắp gọn gàng, chu đáo có đĩa  bày và bày trên mặt đất với chiếu, hay tấm lót tại nơi bằng phẳng trước khi thực hiện nghi lễ. Lưu ý phải có lễ cúng dành riêng cho quan thần thổ địa tại nơi an táng với lễ vật: hương nhang, trầu rượu, tiền vàng, quần áo giấy...

Sắm lễ cúng Tết Thanh Minh ngoài mộ là những gì?.

Sắm lễ chuẩn bị cúng Tết Thanh Minh tại gia

Tết Thanh Minh nên cúng gì tại nhà sẽ phụ thuộc vào điều kiện của các gia đình mà có thể là mâm cỗ cúng mặn hoặc có thể là hoa quả tươi… bên cạnh các đồ lễ không thể thiếu là vàng hương, trầu cau, nước sạch.

Tùy theo mỗi gia đình, có thể làm mâm cúng Tết Thanh Minh với đầy đủ xôi, gà luộc, hoặc giò, canh măng, miến, thêm đĩa xào… Hoặc đồ cúng Tết Thanh Minh chỉ thắp hương bình thường với hoa quả tươi, trà tàu, thuốc lá… để thông báo với gia tiên đã khuất về ngày Thanh Minh, tưởng nhớ ghi ơn.

Lưu ý: Hoa quả phải tươi, đặc biệt là hoa không nên chọn hoa nhiều màu sắc và nên chọn theo sở thích người mất hoặc mối quan hệ với người khuất. Khi dâng hoa cho người lớn tuổi hơn mà không biết sở thích nên chọn hoa cúc vàng, trắng. Nếu dâng hoa cho người cùng thế hệ ngoài cúc vàng trắng thì có thể chọn hoa loa kèn, cẩm chướng.

Cách cúng Tết Thanh Minh

Cách cúng lễ Tết Thanh Minh hiện nay về phong tục tập quán là ngày lễ tảo mộ nên sẽ cần làm lễ cúng tại mộ chí tổ tiên. Bên cạnh đó có thể thực hiện lễ cúng Tết Thanh Minh tại gia hoặc kết hợp cúng tại nhà và tại mộ phần.

Nếu đầy đủ thì sẽ có 3 lễ cúng đó là: Lễ cúng Tết Thanh Minh tại bàn thờ gia tiên tại nhà, cúng Tết Thanh Minh tại nghĩa trang với 2 lễ là cúng tại khu vực thờ quan thần thổ địa canh giữ nghĩa trang nếu có ban thờ hoặc nếu không có ban thờ thì sắp xếp một lễ nhỏ riêng để cúng trước khi cúng Thanh Minh tại mộ phần.

Trong trường hợp không có điều kiện thì có thể thắp hương cúng Tết Thanh Minh tại gia. Về lễ cúng nhân dịp gì đi nữa thì cơ bản nó là cách tỏ lòng thành kính nên tùy thuộc vào điều kiện và hành lễ chứ không bắt buộc.

Ngoài ra trong Tết Thanh Minh có thể kết hợp tảo mộ hai họ nội và họ ngoại cùng một lần. Chủ yếu là vấn đề thành tâm, truyền thống uống nước nhớ nguồn mà không quá phải lo lắng về việc hình thực họ tộc nội ngoại.

Đồng thời, thủ tục cúng Tết Thanh Minh trước khi ra mộ có thể làm lễ cúng tại gia trước hoặc có thể ra tảo mộ trước rồi mới về nhà làm lễ cúng. Thông thường sau khi đi tảo mộ là việc dọn dẹp nhà cửa, bàn thờ, nơi thờ cúng và làm lễ tại nhà. Đây là một việc quan trọng của con cháu để thể hiện sự tôn trọng, thành kính, quan tâm chăm sóc của mình đối với ông bà, tổ tiên.

Cúng lễ Tết Thanh Minh cần lưu ý nên là con trưởng hoặc cháu đích tôn. Nếu không có thì mới là người thừa kế việc thờ tụng trong dòng họa.

Cách cúng Tết Thanh Minh ở ngoài mộ

Phong tục cúng Tết Thanh Minh ở ngoài mộ cần nhớ gia chủ sẽ cần chuẩn bị 2 phần lễ: 1 phần lễ nhỏ đơn giản dành cho cúng quan thần thổ địa tại nghĩa trang và một phần là mâm lễ đầy đủ gồm đồ cúng chay hoặc cúng mặn để bày tại khu mộ.

Khi đi tảo mộ nên đi cùng con cháu trong nhà và xách đồ, không nên thuê người gánh vác. Tốt hơn hết nên chuẩn bị vừa phải tránh quá linh đình mà khó khăn cho di chuyển mà cũng không phải cũng lễ lớn là lộc lớn. Lễ cúng Tết Thanh Minh là để tưởng nhớ biết ơn người đã khuất và cũng cần giúp gia tiên được thanh tịnh nên tránh tổ chức rình rang.

Sau khi đến nơi, các trưởng lão sẽ lo phần lễ bái, phần con cháu nên đứng nghiêm túc, chắp tay vái lạy và trong lúc đang làm lễ, mọi người không nên nô đùa, nói chuyện to để thể hiện sự tôn kính với người đã khuất.

Sắp xếp lễ, thắp hương Tết Thanh Minh có đèn và vái 3 lạy với lòng thành kính quan thổ công thổ địa và đọc văn khấn quan thần thổ địa ngày Tết Thanh Minh trước. Sau khi cúng xong, trong khi chờ tuần nhang ở chỗ quan thần linh, mọi người trong gia đình ra phần mộ nhà mình sắp lễ tại khu mộ chung rồi làm thủ tục lên nhang đèn, vái lại và bắt đầu đọc bài văn khấn tạ mộ Tết Thanh Minh cho gia tiên tại mộ.

Chỉ khi làm lễ cúng Tết Thanh Minh và xin phép xong thì mới tiến hành dọn dọn dẹp xung quanh mộ vì phải xin phép ông bà tổ tin trước rồi mới được tiến hành sửa sang. Đối với mộ đã xây thì dọn cỏ rác, đắp lỗ cho chuột rắn đào, cây dại xung quanh. Đối với mộ chưa xây bên cạnh dọn dẹp mộ phần thì nên bồi đắp thêm đất để phần mộ không bị xẹp, mất dấu.

Chờ khi hương đã cháy hết 2/3 thì mọi người có thể xin hóa vàng và nhớ đốt vàng mã nên đốt đúng nơi quy định, không đốt quá gần mộ gây ảnh hưởng tới âm khí của mộ. Sau khi hóa vàng thì vái lạy lễ tạ và xin lộc ra về.

Cách cúng Tết Thanh Minh tại gia

Trước hết cần dọn dẹp nhà cửa gọn gàng và làm sạch bụi tại bàn thờ gia tiên. Sau đó chuẩn bị mâm lễ cúng gia tiên tại nhà phụ thuộc vào điều kiện mỗi gia đình nhưng phải làm lễ với tâm thành kính.

Gia chủ sau khi chuẩn bị xong đồ lễ bày lên bàn thờ phải mặc quần áo chỉnh tề, sạch sẽ, tạo không khí trang nghiêm để tỏa lòng tôn kính và lên hương và vái lại, đọc văn khấn Tết Thanh Minh tại nhà.

Khi một tuần hương hết thì gia chủ có thể hóa vàng và xin thụ hưởng lộc.