Thứ sáu, 29/03/2024 07:42 (GMT+7)

Bức tranh Giáo dục sáng sủa năm Canh Tý

Trần Ngọc Tuấn   -  Thứ sáu, 29/01/2021 10:51 (GMT+7)

Theo dõi MTĐT trên

Vào dịp này của Tết Canh Tý năm ngoái, Covid-19 bùng phát, ảnh hưởng đến mọi mặt của xã hội, trong đó có giáo dục. Tình thế đó buộc ngành giáo dục phải đưa ra nhiều giải pháp để “hóa giải” khó khăn.

Năm học nhiều cảm xúc

Chưa có năm học nào trong tiền lệ lịch sử trước đây như năm học mới 2020-2021 này, khi mà kỳ thi tốt nghiệp THPT đợt 2 cho học sinh lớp 12 của một số địa phương bị ảnh hưởng dịch bệnh chưa kết thúc, vì còn chờ công đoạn chấm thi, thì cả nước phải bước vào lễ khai giảng năm học mới. Quả thật, đây là năm học với thật nhiều cảm xúc đặc biệt, nhiều niềm vui xen lẫn không ít lo toan.

Niềm vui trước nhất mà ai cũng cảm nhận được là, khi dịch bệnh Covid-19 đang hoành hành, ít ai dám “mơ tưởng” đến một năm học sẽ kết thúc trọn vẹn nhiệm vụ của nó. Thì nay có thể nói, đã hoàn thành tốt đẹp.

Vui vì học sinh cả nước được trả về đúng ý nghĩa của ngày tựu trường, ngày 5/9. Điều mà theo tiền lệ trước đây, giáo viên và học sinh cảm thấy mất hết ý vị, vì khai giảng quá lâu sau ngày nhập học. Vui nữa là, sau một thời gian dài dự thảo, biên soạn, tiếp thu ý kiến đóng góp của xã hội; sau nhiều lần tạm hoãn thời gian đưa vào áp dụng và được sự đồng ý của Quốc hội, thì cuối cùng, Chương trình giáo dục phổ thông và sách giáo khoa mới đã đưa vào áp dụng cuốn chiếu với lớp 1 từ năm học này.

Một niềm vui lớn nhất là, qua “lửa” đã thử được “vàng”, qua “khó khăn” đã thử thách được sự “tùy thời, ứng biến”. Ngành giáo dục bước vào một năm mới với tâm thế khác hẳn: Tự tin, chủ động, sáng tạo, linh hoạt. Chẳng hạn, những quy định mới về lễ khai gồm trực tiếp và trực tuyến, việc chủ động áp dụng cách thức dạy học trực tuyến. Hay là việc Bộ GD-ĐT công bố nội dung tinh giản chương trình 10 môn học của cấp THCS và THPT, trong đó có nhiều bài học được giảng dạy theo hình thức tích hợp. Và mới đây nhất, ngay từ đầu năm học này, Bộ GD-ĐT đã ban hành văn bản thay đổi cách kiểm tra đánh giá học sinh từ tiểu học, THCS đến THPT. Theo đó, về điểm số, với sự chỉ đạo của Bộ GD-ĐT, các địa phương đã có quy định giảm tải rất nhiều cột điểm các môn. Chẳng hạn, văn bản số 1225 , ngày 24.4 của Sở GD-ĐT TP.HCM quy định về số cột điểm kiểm tra thường xuyên và kiểm tra định kỳ trong học kỳ 2. Đây là chủ trương rất đáng được hoan nghênh đón nhận. Nó là sự chủ động đón đầu để ứng phó với dịch bệnh, vừa là bước chuẩn bị cần thiết cho việc áp dụng chương trình phổ thông mới tới đây.

Từ đầu năm học 2020-2021 này, Bộ GD-ĐT đã triển khai chương trình tập huấn và bồi dưỡng cho giáo viên phổ thông và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục phổ thông. Đây là lần tập huấn có nhiều điểm đổi mới. Người được bồi dưỡng trực tiếp học online nên không phải mất công đi lại, mất thời gian, tốn kém. Phát huy thêm kỹ năng và ý thức cho giáo viên về việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học. Hơn nữa, tính hiệu quả rất cao do chương trình thiết kế rất chặt chẽ, khoa học. Bắt buộc người học phải học đủ, học hết, đạt được kết quả tối thiểu khi khảo sát, làm được bài tập ứng dụng sau khi chấm mới được công nhận, và mới được chuyển sang học phần tiếp theo.

Công việc giảng dạy cũng có nhiều đổi mới về phương pháp, cách kiểm tra đánh giá. Nhiều phương pháp mới đưa vào áp dụng để theo kịp xu hướng phát triển mới của xã hội, của Cách mạng công nghiệp 4,0 thế giới, như giáo dục STEM, đổi mới thi trực tuyến trên điện thoại thông minh, máy tính bảng qua phần mềm 789.

Kỳ thi THPT quốc gia và công tác xét tuyển sinh vào đại học, cao đẳng cũng thay có nhiều thay đổi phù hợp với tình hình dịch bệnh và đề án tuyển sinh riêng của từng trường. Đây là điểm “nóng” và Bộ GD-ĐT đã chủ động thay đổi trên tinh thần “lắng nghe” và “thấu hiểu” từ ý kiến dư luận.

Những “món nợ” cho Tân Sửu!

Tuy nhiên, bên cạnh những “điểm sáng” trên của ngành giáo dục vẫn còn nhiều nhiệm vụ nặng nề phía trước. Như việc chỉ mới đưa bộ sách giáo khoa lớp 1 vào giảng dạy từ đầu năm học này đã thấy có nhiều bất ổn.

Từ đầu năm học trước, lãnh đạo Bộ GD-ĐT đã khẳng định năm học này là năm 'bản lề' chuẩn bị đổi mới chương trình, sách giáo khoa, trong đó ngành GD-ĐT sẽ tập trung vào các nội dung cơ bản: Đảm bảo sĩ số theo chuẩn, tối đa 35HS/lớp, học 2 buổi /ngày; Xây dựng và coi trọng vai trò nòng cốt của đội ngũ GV, chú trọng bồi dưỡng GV dạy chương trình mới; Chú trọng giáo dục đạo đức, lối sống cho HS. Nhà giáo phải là tấm gương cho HS, phải quan tâm đến giáo dục đạo đức, phương pháp sư phạm; Chuyển tứ quản lý mệnh lệnh sang quản lý cộng tác. Tiếp thu ý kiến để hoàn thiện kỳ thi THPT quốc gia 2020.

Tuy vậy, việc dạy học theo chương trình và sách giáo khoa mới khó đạt hiệu quả theo mong muốn vì điều kiện cơ sở vật chất, sĩ số học sinh. Nhiều địa phương thiếu trường lớp, thiếu giáo viên giảng dạy các cấp. Đây là bài toán khó cho ngành giáo dục. Nếu tính từ năm 2014, tỷ lệ kiên cố hóa cả nước là hơn 70%, thì năm 2020 nâng lên khoảng hơn 85-90%. Mặc dù sĩ số trung bình học sinh trong một lớp ở cấp tiểu học ở một số vùng là đủ điều kiện. Tuy nhiên, một số thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, sĩ số bị vượt quá quy định vẫn còn là một bài toán cực kỳ nan giải. Rất khó có thể đáp ứng yêu cầu mục tiêu đặt ra, như tỷ lệ học sinh tham gia học 2 buổi, điều kiện về sân chơi, bãi tập, thư viện.

 Đâu đó vẫn còn cảnh trường học chưa được an toàn, nạn bạo hành học đường vẫn còn tiếp diễn. Mà nguyên nhân là, theo TS.Nguyễn Thị Bích Hồng (giảng viên Trường ĐHSP TP.HCM) cho rằng, do giáo viên thiếu kỹ năng ứng xử sư phạm; đa số học sinh hiện nay thiếu niềm tin vào người lớn, mà giáo dục nhà trường là hậu quả của hiệu ứng “vết dầu loang”; quan trọng nhất là nền tảng văn hóa cá nhân. Nhiều giáo viên và học sinh hiện nay có nền tảng thấp. Nếu xây dựng nền tảng văn hóa cá nhân tốt sẽ hạn chế xung đột thầy trò.  

Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THPT dù ảnh hưởng dịch bệnh song vẫn vẫn đạt kết quả khá cao so với các năm học bình thường. Trong khi đó các trường đại học đa dạng hình thức xét tuyển, trong đó có việc xét tuyển học bạ. Điều này càng tăng thêm sự lo lắng cho chất lượng, số phận của kỳ thi tốt nghiệp THPT những năm tới đây. Còn nhiều bất cập trong việc đưa giáo dục STEM vào chương trình giáo dục phổ thông mới. Ngoài ra, còn phải kể thêm nhiều câu hỏi lo lắng khác như: Việc dạy học trực tuyến hiệu quả đến đâu. Việc tập huấn đội ngũ giáo viên phải như thế nào để hiếu quả hơn nữa. Chương trình giáo dục địa phương và hoạt động trải nghiệm tổ chức ra sao để không đơn điệu. Việc dạy học theo dự án, theo chuyên đề tích hợp phải sáng tạo ra sao để không lặp lại lối mòn, hình thức, đơn điệu. Các phần mềm kiểm tra và việc học sinh sử dụng điện thoại trong nhà trường như thế nào để phát huy tác dụng. Và còn nhiều câu hỏi nữa đang đặt ra phía trước.

Hy vọng với những cố gắng, dựa trên nền tảng và kinh nghiệm đã có, ngành giáo dục sẽ đạt thêm nhiều thành tựu, có thêm nhiều “điểm sáng” trong năm Tân Sửu này! 

Bạn đang đọc bài viết Bức tranh Giáo dục sáng sủa năm Canh Tý. Thông tin phản ánh, liên hệ đường dây nóng : 0912 345 014 Hoặc email: [email protected]

Cùng chuyên mục

Dạy triết ở Trường ĐH VinUni
Trong các tiết học Triết học, thay vì lý thuyết suông về các vấn đề vĩ mô, sinh viên VinUni sẽ được học cách nghi ngờ, cách phản biện, không tin lời người khác nói, thậm chí là không nghĩ lời giảng viên luôn đúng.

Tin mới

Michelin Guide vinh danh khu nghỉ dưỡng Regent Phu Quoc
Michelin Guide vừa giới thiệu danh sách 11 khách sạn giữa thiên nhiên ấn tượng nhất châu Á. Khu nghỉ dưỡng Regent Phu Quoc thuộc khu phức hợp nghỉ dưỡng – giải trí Phu Quoc Marina vinh dự là đại diện Việt Nam duy nhất góp mặt trong danh sách này.
Ông Nguyễn Văn Minh làm Tổng Biên tập Báo Công Thương
Ngày 28/3, Bộ Công Thương tổ chức hội nghị công bố quyết định của Ban cán sự Đảng, Bộ trưởng Bộ Công Thương về việc bổ nhiệm ông Nguyễn Văn Minh - Phó Tổng Biên tập phụ trách giữ chức vụ Tổng Biên tập Báo Công Thương.