Địa đạo Gò Thì Thùng - Nơi lưu giữ những dấu vết chiến tranh

Theo dõi MTĐT trên

Sau khi thất bại nặng nề trên các mặt trận, Mỹ đã đổ bộ ồ ạt binh lực vào miền Nam nước ta. Trước sự đánh phá tàn bạo của quân đội Mỹ, tại xã An Xuân đã diễn ra rất nhiều trận chiến ác liệt. Quân và dân ta đã đồng lòng, dốc sức cùng đấu tranh và đã dành được rất nhiều chiến công vang dội, góp phần tạo lên thắng lợi trong cuộc “Chiến tranh cục bộ” tại chiến trường miền Nam.

Địa đạo Gò Thì Thùng được quân dân Phú Yên khởi công vào ngày 10/5/1964, cố Bí thư Tỉnh ủy Trần Suyền là người bổ nhát cuốc đầu tiên phát lệnh. Và từ đó hầm địa đạo dần hình thành trong quá trình đào khoét (13 tháng). Hằng ngày cứ 16 giờ, có khoảng 500 người vác cuốc, xẻng, đèn lồng âm thầm, lặng lẽ đi đào địa đạo. Vì giữ bí mật, an toàn nên chủ yếu việc đào địa đạo này được thực hiện vào ban đêm. Sau hơn 1 năm đào xới thì địa đạo Gò Thì Thùng đã hoàn thành.

Địa đạo được thiết kế và xây dựng với tổng chiều dài gần 2 km, sâu 4,5m so với mặt đất, chiều rộng 0,8m, cứ 20m lại thiết kế một cửa hông được ngụy trang cẩn thận, bên trên được xây vọng gác có đài quan sát. Trong toàn bộ chiều dài địa đạo có 486 giếng, ở các miệng giếng đều gài các thanh tre, gỗ đặt làm rầm. Bao bọc xung quanh là hệ thống giao thông hào chằng chịt như mê cung với tổng chiều dài khoảng 10 km. Mục đích thiết kế và xây dựng như vậy để khi có địch, quân ta có thể di chuyển dễ dàng dưới hệ thống giao thông hào để đánh địch, đánh xong lại lui xuống hầm trú ẩn, như vậy sẽ đảm bảo được sự an toàn và bí mật cho quân và dân ta.

Tháng 6-1966, quân ta chặn đánh một tiểu đoàn Mỹ thuộc sư đoàn không vận số 1, từ gò Sống Trâu, xã An Xuân chia thành nhiều hướng tấn công quân ta tại gò Thì Thùng. Trận đánh giáp lá cà với địch, ta giành giật từng mét giao thông hào, tiêu diệt hàng trăm lính Mỹ, bắn rơi 6 trực thăng.

Tuy không lừng lẫy chiến công như những địa đạo trong lịch sử như địa đạo Củ Chi - Vùng đất thép TP Hồ Chí Minh, địa đạo Vịnh Mốc - vùng đất Quảng Trị kiên cường, nơi tuyến đầu chống Mỹ những năm chiến tranh ác liệt… nhưng địa đạo Gò Thì Thùng cũng được ghi danh trong hành trình xây dựng, khai phá hệ thống địa đạo ở Việt Nam trong những năm chống giặc ngoại xâm. Đây là địa đạo kháng chiến lớn thứ 3 của Việt Nam. Địa đạo Gò Thì Thùng được Bộ VH-TT-DL công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia năm 2009. 

Đến đây khách tham quan sẽ được trải nghiệm đi bộ dưới lòng địa đạo để hồi tưởng về cuộc kháng chiến oai hùng của dân tộc ta. Sức mạnh Việt Nam, nơi để lại bao dấu vết chiến tranh còn in rõ bởi hố bom, bãi mìn và thuốc súng. Nơi bà con và nhân dân giàu lòng yêu nước, quyết tâm, ý chí kiên cường, quyết đánh quyết thắng, gìn giữ non sông rất đáng trân trọng và ghi nhớ mãi đến tận mai sau...

Với địa đạo Gò Thì Thùng ngày nay, đồi núi, những khoảng đất của "chiến trường xưa" nay đã xanh dần, các dãy nhà mới mọc lên, cuộc sống của người dân nơi đây dường như no ấm hơn, thanh tĩnh và yên bình. Đi qua cao nguyên Vân Hòa đến địa đạo Gò Thì Thùng nơi núi đồi điệp trùng nối tiếp nhau, buổi sáng có sương mù, một vùng mây núi bao la tuyệt đẹp, chiều mùa thu con nắng trải dài hong ấm lên ký ức chiến tranh... Khách tham quan có thể dừng lại đây một ngày để tận hưởng bầu không khí mát mẻ trong lành và chụp hình,  ghi lại những thước phim làm kỷ niệm.