Fake news và những mức phạt cần lưu ý

Theo dõi MTĐT trên

Có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự

Bên cạnh cuộc chiến chống virus corona, còn có một cuộc chiến chống virus tin giả, còn gọi là Fake news. Cơ quan chức năng đã lập hồ sơ xử lý hàng trăm trường hợp đưa tin giả, và mới đây, cơ quan công an cũng đã xử lý một KOL – người có ảnh hưởng trên mạng xã hội – về hành vi này.

Chia sẻ với phóng viên, Tiến sỹ, Luật sư Lê Ngọc Khánh – Công ty Luật TNHH TGS – Đoàn Luật sư TP. Hà Nội cho rằng, trong thời đại bùng nổ công nghệ thông tin, mạng xã hội đã khiến thông tin lan truyền rất nhanh chóng, mỗi người có thể là một nhà báo. Một số người lợi dụng mạng xã hội để tung tin đồn thất thiệt để câu like.

Tuy nhiên, hành vi này có thể xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, gây bất an trong dư luận. Do đó, tùy tính chất, mức độ của hành vi gây ra hậu quả, người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường.

Rất nhiều tin giả được đưa ra trong thời gian qua.

Theo quy định tại Điểm d, Khoản 1 Điều 8 Luật An ninh mạng, hành vi thông tin sai sự thật nhằm xuyên tạc, câu like hoặc phục vụ cho mục đích kinh doanh qua mạng gây hoang mang dư luận, làm thiệt hại kinh tế thì người đăng tin sai sự thật sẽ bị xử phạt hành chính theo Khoản 3, Điều 64 Nghị định 174/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin và tần số vô tuyến điện. mức phạt tiền 20-30 triệu đồng đối với tổ chức, 10-15 triệu đối với cá nhân.

Tuy nhiên, chế tài xử phạt theo Nghị định 174/2013/NĐ-CP chưa đủ tính chất răn đe đối với người dân. Mặc dù thời gian qua đã không ít trường hợp bị xử lý hành chính về việc đăng thông tin sai sự thật gây hoang mang dư luận xã hội. Chính vì vậy, ngày 30/03/2020 Tòa án nhân dân tối cao đã có Công văn số 45/TANDTC-PC về việc xét xử tội phạm liên quan đến phòng, phòng chống dịch Covid-19.

Theo đó, người nào có hành vi đưa đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, thông tin xuyên tạc về tình hình dịch bệnh Covid-19, gây dư luận xấu thì bị xử lý về tội đưa hoặc sử dụng trái phép mạng máy tính, mạng viễn thông theo quy định tại Điều 288 Bộ luật hình sự với mức chế tài xử lý hình sự là bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không gian giữ hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 07 năm.

Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Cẩn trọng khi đưa tin

Trên thực tế, có nhiều người rất quan tâm tới các thông tin xung quanh dịch bệnh Covid-19, ai là F gì, lịch sử dịch tễ của người đó ra sao, thậm chí người đó là ai, bạn bè thế nào, sở thích ra sao… cũng đều có thể được “truy lùng”.

Theo Luật sư Lê Ngọc Khánh, các nội dung thông tin xung quanh dịch bệnh Covid-19 được nhiều người dân và xã hội quan tâm đến mọi chi tiết lịch sử dịch tế của người bị nghi nhiễm Covid-19 hoặc đã bị dương tính với Covid-19 được đặc biệt đông đảo dư luận quan tâm, truy lùng và có những hành vi đưa ra trái phép những thông tin cá nhân, bí mật đời tư bị pháp luật cấm.

Tiến sỹ, Luật sư Lê Ngọc Khánh – Công ty Luật TNHH TGS – Đoàn Luật sư TP. Hà Nội

Qua nội dung trên, Luật sư có một số lưu ý với bạn đọc và những người viết báo về những quy định pháp luật có liên quan đến trách nhiệm hình sự mà bạn đọc hoặc là những người viết báo có thể sẽ đối mặt khi đưa ra các thông tin liên quan đến bí mật đời tư riêng của cá nhân làm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm của người bị nghi nhiễm hoặc bị nhiễm bệnh. Đời tư và bí mật đời tư là quyền nhân thân gắn liền với mỗi công dân được pháp luật bảo vệ và bất khả xâm phạm.

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 21 Hiến pháp 2013 đã quy định về quyền được bảo đảm an toàn đối với thông tin về đời sống riêng tư.

Với tính chất đặc thù của nghề nghiệp, báo chí là lĩnh vực có liên quan nhiều nhất đến bí mật đời tư cá nhân, đồng thời cũng là lĩnh vực mà người làm báo muốn tìm hiểu bí mật đời tư cá nhân, khi họ muốn có một bài báo “giật gân”, “nổi”, thu hút dư luận chú ý.

Khoản 3 và khoản 4 Điều 5 Nghị định 51/2002/NĐ-CP hướng dẫn Luật Báo chí quy định:“Không được đăng, phát ảnh của cá nhân mà không có chú thích rõ ràng hoặc làm ảnh hưởng đến uy tín, danh dự của cá nhân đó (trừ ảnh thông tin các buổi họp công khai, sinh hoạt tập thể, các buổi lao động, biểu diễn nghệ thuật, thể dục thể thao, những người có lệnh truy nã, các cuộc xét xử công khai của tòa án, những người phạm tội trong các vụ trọng án đã bị tuyên án”.

Như vậy, có thể thấy rằng, quyền bí mật đời tư của mỗi cá nhân là quyền nhân thân “thiêng liêng”, được pháp luật bảo vệ tuyệt đối, bất khả xâm phạm. Do đó, đối với bạn đọc và cả những người viết báo cần phải lưu ý đặc biệt đến bí mật đời tư, thông tin, cá nhân có thể xúc phạm đến danh dự nhân phẩm của người đó.

Cụ thể tại điểm 1.5 Mục 1 Công văn số 45/TANDTC-PC của Tòa án nhân dân tối cao về việc xét xử tội phạm liên quan đến phòng, phòng chống dịch Covid-19 ngày 30/03/2020 quy định xử lý trách nhiệm hình sự đối với hành vi đưa thông tin trái phép về thông tin cá nhân, bí mật đời tư xúc phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của nhân viên y tế, người tham gia phòng, chống dịch bệnh dịch Covid-19, người mắc bệnh, người bị nghi ngờ mắc bệnh Covid-19 thì bị xử lý về tội làm nhục người khác theo quy định tại Điều 115 Bộ luật hình sự với mức hình phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 05 năm.

Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.