Dùng nước biển biến sa mạc thành vùng đất của sự sống
Từ lâu, một số quốc gia trên thế giới đưa ra phương án dẫn nước biển vào sa mạc để cải thiện khí hậu và cung cấp nước. Tuy nhiên, ý tưởng này đã vấp phải sự phản đối của các nhà khoa học.
Những siêu dự án biến sa mạc thành vùng biển
Ý tưởng đào 1 con kênh dài 600km và cho nổ hơn 200 quả bom nguyên tử ở sa mạc Sahara để biến nơi này thành một vùng biển rộng lớn đã gần như đi vào thực hiện trong những năm 1980. Ý tưởng này đã được các nhà khoa học nghiên cứu trong suốt 140 năm.
Năm 2003, hơn 2.000 nhân công đến từ 20 quốc gia khác nhau, 29 máy ủi, 70 máy đào và 113 xe tải hạng nặng đã được huy động tới Sabah Al Ahmed để thực hiện siêu dự án: tạo ra hệ thống kênh đào dài 200km để đưa nước biển vào sa mạc. 17 tháp tiếp nước được lắp đặt trong thành phố đảm bảo nguồn cung nước ngọt cho cư dân. Ngoài ra, những cây trồng chịu hạn cũng được trồng dọc bờ kênh để mang lại màu xanh cho Sabah Al Ahmed.
Vào năm 2012, chính phủ Iran đã quyết định chi 1,25 tỷ USD để bơm nước biển vào thành phố Semnan trong vùng sa mạc rộng lớn. Theo như kế hoạch, nước lấy từ biển Caspian, sau khi được khử muối sẽ được bơm đến thành phố Semnan. Số nước này sẽ được dùng để phục vụ cho thủy lợi, các ngành công nghiệp và sinh hoạt.
Cách đây không lâu, chính phủ Ai Cập đã dự định làm ngập vùng trũng Qattara với mục đích hưởng các lợi ích từ các dự án thủy điện. Các nhà khoa học Đức được thuê đã đề xuất kích nổ 213 quả bom nguyên tử trong lòng sa mạc để đào con kênh. Giải pháp hạt nhân này đã bị chính quyền phản đối và dự án hồ Qattara bị lãng quên.
Một trang trại ở Nam Australia, được sự hỗ trợ của công ty công nghệ nông nghiệp Sund-rop Farms, đã đầu tư 150 triệu USD đưa nước biển từ vịnh Spencer vào vùng sa mạc để trồng rau củ tại đây. Họ đã sử dụng năng lượng mặt trời để khử nước biển và trồng khoai cho năng suất cao. Kết quả là trang trại này đã thu hoạch 8 xe tải khoai tây mỗi ngày và sản lượng trong cả năm đạt được là 15.000 tấn khi hệ thống vận hành hết công suất.
Lợi bất cập hại?
Thành công mà một số dự án đã gặt hái được đã làm dấy lên hy vọng về một tương lai phía trước cho vấn đề sa mạc hoá. Tuy nhiên các nhà khoa học cho rằng nếu điều này được thực hiện nó sẽ làm cho các vấn đề sa mạc trở nên khó quản lý hơn.
Henry Sun, một nhà vi sinh vật học và giáo sư nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Sa mạc và Katherine Mackey, và Irvine - nhà khoa học khí hậu của Đại học California đã đưa ra những lý lẽ như sau để phản đối việc dẫn nước vào sa mạc.
Thứ nhất, việc đưa nước biển vào sa mạc có thể phá hủy các điều kiện sinh thái của địa phương. Trái với suy nghĩ của nhiều người là nước biển sẽ mang lại nguồn nước dồi dào và mưa cho các khu vực xung quanh sa mạc thì việc này mang tới hậu quả nghiêm trọng. Do nước biển sẽ nhanh chóng bị bốc hơi và biến một diện tích lớn đất thành đất mặn giàu kiềm. Chất đất của những khu vực ở sa mạc và quanh nó đều sẽ bị biến đổi tới mức cỏ cũng không thể mọc nổi. Như vậy thì ý tưởng này mang lại cho chúng ta nhiều mất mát hơn là lợi ích.
Thứ hai, nếu như dẫn gần như một nửa lượng nước của biển Địa Trung Hải và sa mạc Sahara sẽ dẫn đến các hậu quả khôn lường. Việc này sẽ khiến độ nghiêng của Trái Đất bị thay đổi theo. Thậm chí, nó còn khiến toàn lục địa châu Âu rơi vào tình trạng lạnh hơn và có thể dẫn đến sự ra đời của một kỷ băng hà mới.
Thứ ba, việc sử dụng một lượng lớn thuốc nổ trong lòng sa mạc để đào các con kênh có thể gây ra những trận động đất lớn và nhấn chìm cả sa mạc trong biển nước.
Theo các nhà khoa học, điều quan trọng nhất để kiểm soát sa mạc không phải là dẫn nước vào. Nếu không có thảm thực vật thì lượng nước không có tác dụng gì. Ví dụ nếu muốn quản lý được sa mạc, người ta sẽ từng bước biến sa mạc thành ốc đảo, đầu tiên là trồng các loại cỏ chịu hạn, sau đó sẽ phát triển dần thành cây bụi và các loại cây lớn hơn.
