Hai nữ giáo sư Việt Nam thắng Giải thưởng Kovalevskaia 2021
Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam vừa công bố hai nhà khoa học nữ tại Việt Nam thắng Giải thưởng Kovalevskaia 2021.
Đó là GS.TS Nguyễn Thị Thanh Mai - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia TP.HCM) và Nhà giáo ưu tú, GS.TS Nguyễn Minh Thủy - giảng viên cấp cao trường Đại học Cần Thơ. Dự kiến giải Kovalevskaia 2021 được trao vào tháng 5/2022.
GS.TS Nguyễn Thị Thanh Mai (49 tuổi) nhận bằng tiến sĩ chuyên ngành Hóa dược tại ĐH Y Dược Toyama, Nhật Bản. Bà làm việc trong lĩnh vực phát hiện thuốc mới từ dược liệu và công nghệ chiết xuất hoạt chất, phát triển sản phẩm hỗ trợ sức khỏe từ dược liệu, với nhiều công trình nổi bật như phân lập các hoạt chất từ thảo mộc để phát triển thuốc mới điều trị bệnh đái tháo đường, gout và sạm nám da hay chiết xuất cao định chuẩn từ củ ngải bún được sử dụng điều trị bệnh viêm loét dạ dày...
Bà sở hữu hơn 60 bài báo được đăng tải trên các tạp chí khoa học quốc tế uy tín. Với nghiên cứu về các sản phẩm từ loài ong nuôi ở Việt Nam, nhóm nghiên cứu của GS Mai đạt được giải thưởng Quả cầu vàng năm 2017 và Giải thưởng sáng tạo TP.HCM năm 2019. Năm 2020, bà là trưởng nhóm Nghiên cứu thuộc Chương trình nghiên cứu Hóa Dược của Đại học Quốc gia TP.HCM.
GS.TS Nguyễn Minh Thủy (61 tuổi) nhận bằng tiến sĩ chuyên ngành Công nghệ thực phẩm tại Vương quốc Bỉ và dành nhiều tâm huyết để nâng cao giá trị các loại nông sản sau thu hoạch. Hướng nghiên cứu chính của bà gồm ứng dụng các kỹ thuật xử lý, tồn trữ, chế biến đa dạng các loại nông sản nhiệt đới sau thu hoạch và dinh dưỡng trong mối liên quan thực phẩm với con người.
Bà chủ trì và tham gia 22 đề tài nghiên cứu khoa học các cấp; trong đó nổi bật là các công trình sử dụng nguồn nguyên liệu gấc, gạo, nếp, khoai, tỏi... hay mô hình chế biến sản phẩm từ nguồn đặc sản của địa phương, như cây mía Hậu Giang, thốt nốt ở tỉnh An Giang hay củ hành tím tỉnh Sóc Trăng, trái thanh trà (tỉnh Vĩnh Long)... Nhiều công nghệ chuyển giao từ đề tài nghiên cứu của bà được đưa ra thị trường như vang sim rừng, trà linh chi hay khóm sấy và nước khóm cô đặc. Hiện bà sở hữu hơn 150 công bố đăng trên các tạp chí khoa học phản biện trong nước (chỉ số ISSN) và tạp chí quốc tế có uy tín (SCOPUS, Indexed ISI).
Giải thưởng Kovalevskaia là giải thưởng thường niên dành tặng cho những tập thể, cá nhân nữ khoa học gia xuất sắc, nhằm tôn vinh những tập thể, cá nhân là các nữ khoa học có thành tích xuất sắc trong nghiên cứu và ứng dụng khoa học vào thực tiễn cuộc sống, đem lại nhiều lợi ích trên các lĩnh vực - kinh tế, xã hội và văn hóa. Giải thưởng mang tên nhà nữ toán học gốc Nga lỗi lạc, Kovalevskaya (1850 - 1891).
Ở Việt Nam từ năm 1985, Giải thưởng Kovalevskaia bắt đầu được xây dựng. Đến nay, giải thưởng này trao giải thưởng cho 20 tập thể và 49 cá nhân nhà nữ khoa học có thành tích nghiên cứu khoa học tự nhiên xuất sắc và ứng dụng nổi bật trong các lĩnh vực toán học, hóa học, sinh học, y tế, giáo dục, nông nghiệp.
