Hàng loạt sai phạm về đất đai tại Thủ Đức, Bình Chánh và Củ Chi

Theo dõi MTĐT trên

Kết luận thanh tra đã chỉ ra hàng loạt sai phạm. Các quận, huyện trên đều chậm tiến độ lập và trình thành phố duyệt kế hoạch sử dụng đất hàng năm và còn thiếu sót trong xây dựng chỉ tiêu sử dụng đất các loại. 

Tình trạng vi phạm xây dựng không phép, sai phép xảy ra khá nhiều nhưng không được phát hiện, ngăn chặn kịp thời tại các huyện Củ Chi, Bình Chánh, còn quận Thủ Đức ít hơn. Trong đó có các trường hợp vi phạm mới và vi phạm cũ nhưng chưa phát hiện xử lý hoặc đã xử lý nhưng chưa dứt điểm dẫn đến công trình vi phạm hoàn thành và đưa vào sử dụng, gây khó khăn cho việc xử lý tiếp theo.

Các quận, huyện để xảy ra nhiều sai phạm trong việc tách thửa đất và còn tồn tại tình trạng chuyển đổi mục đích sử dụng đất không đúng quy định .

Cụ thể, tại huyện Bình Chánh:

- Vi phạm đất đai và trật tự xây dựng từ năm 2016 đến tháng 3-2020 vẫn diễn biến phức tạp, có dấu hiệu của việc đầu cơ mua bán đất. Việc phối hợp kiểm tra, ngăn chặn vi phạm của UBND huyện, UBND 16 xã thị trấn và thanh tra xây dựng địa bàn huyện chưa đồng bộ, kịp thời. Nhất là không chủ động xử lý ngay từ đầu các vi phạm, dẫn đến hình thành các khu dân cư tự phát trên đất nông nghiệp.

Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân trong một lần đi thị sát tình hình xây nhà trên đất nông nghiệp tại huyện Bình Chánh (Ảnh: Dân Việt).

Kết luận thanh tra điểm rõ những trường hợp vi phạm xây dựng phức tạp. Đó là khu nhà hàng Hương Dừa cũ, khu ẩm thực Bình Xuyên ở xã Bình Hưng; 80 công trình xây dựng trái phép, chưa thực hiện xong nghĩa vụ tài chính tại ấp 4 và nhiều khu đất khác ở xã Vĩnh Lộc A có dấu hiệu đầu cơ, phân lô, bán nền trên đất nông nghiệp.

Tương tự, tại xã Vĩnh Lộc B, một số khu đất với diện tích gần 53.000m², dù chưa được giao đất để thực hiện đầu tư dự án nhà ở, nhưng người sử dụng đất đã tự ý chuyển mục đích sử dụng thành đất ở. Nơi đây hình thành một khu dân cư với 72 căn nhà phố liền kề xây dựng không phép. Vụ việc này, Thanh tra TPHCM xác định có dấu hiệu vi phạm pháp luật, cần tiếp tục chuyển cơ quan điều tra làm rõ và xử lý nghiêm minh theo quy định. 

Kết luận thanh tra chỉ rõ trách nhiệm thuộc về chủ tịch, phó chủ tịch phụ trách lĩnh vực của UBND huyện Bình Chánh, UBND các xã kể trên, các phó chủ tịch UBND xã phụ trách, Đội Thanh tra địa bàn huyện Bình Chánh (thuộc Thanh tra Sở Xây dựng) cùng các tổ chức cá nhân liên quan trong thời kỳ phát sinh vụ việc. Cụ thể là đã thiếu kiểm tra giám sát, chỉ đạo và chỉ đạo thiếu cương quyết để xảy ra các sai phạm và để công trình sai phạm tồn tại kéo dài. 

- Trong năm 2016, 2017 huyện xử lý 137 trường hợp xây dựng không phép nhưng chỉ xử lý vi phạm về xây dựng mà không xử lý vi phạm sử dụng đất. 

Còn các xã chỉ thực hiện xong xử phạt vi phạm hành chính đối với 343/869 quyết định (đạt tỉ lệ 39,47%). Nhiều công trình vi phạm nghiêm trọng về xây dựng và sử dụng đất với diện tích "khủng" gây bức xúc dư luận như: Gia Trang quán - Tràm Chim resort (xã Tân Quý Tây); khu ẩm thực Bình Xuyên (xã Bình Hưng); tổ hợp công trình quán Hương Dừa (C7/19, ấp 4, xã Bình Hưng); dự án Amazing City (xã Tân Nhựt); hàng trăm công trình xây dựng ở các xã Vĩnh Lộc A và Vĩnh Lộc B...

- Việc giải quyết chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở có diện tích lớn trên 1.000m2 còn có nhiều sai sót như: thành phần hồ sơ chưa đầy đủ theo thông tư số 30/2014 của Bộ TNMT. Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Bình Chánh ghi nhận giao thông, hạ tầng kỹ thuật để làm cơ sở tách thửa đất số 557, tờ bản đồ số 05, thành 9 thửa đất ở, là không đúng thực tế giao thông tại khu đất, không đảm bảo hạ tầng kỹ thuật để kết nối được hạ tầng hiện hữu và hạ tầng kỹ thuật chung. 

Việc tách thửa đất ở trên tạo áp lực rất lớn cho hạ tầng kỹ thuật chung, dễ phát sinh khiếu nại, khiếu kiện đông người; gây khó khăn trong công tác xem xét cấp phép xây dựng, công tác xử lý, giải quyết nhu cầu xây nhà ở cho người dân và công tác quản lý hạ tầng, trật tự xây dựng trên địa bàn huyện.

- Thanh tra TP.HCM cũng chỉ rõ, Văn phòng đăng ký đất đai huyện Bình Chánh ban hành thông báo về việc thực hiện thủ tục đăng ký biến động "giải quyết nếu trang 4 của Giấy chứng nhận đã hết chỗ điều chỉnh trong khung nhưng còn chỗ để điều chỉnh ngoài khung" (văn bản năm 2018) là không có cơ sở, chưa có văn bản chấp thuận của Sở TNMT TP.HCM.

Một căn nhà xây dựng trên đất nông nghiệp tại xã Vĩnh Lộc A, huyện Bình Chánh (Ảnh: Dân Việt)

Một số sai phạm nghiêm trọng của huyện Củ Chi có thể kể đến như sau: 

- Tại huyện này, vi phạm “đặc thù” là nhà 3 chung. Kết luận thanh tra chỉ ra việc cấp phép xây dựng của UBND huyện dẫn đến hình thành các dãy nhà liền kề. Từ đó, chủ đầu tư chuyển nhượng từng căn riêng lẻ bằng cách lập vi bằng. Công tác quản lý lỏng lẻo đã tạo kẽ hở cho các đối tượng lợi dụng để không lập dự án đầu tư xây dựng nhà ở theo quy định pháp luật. Việc này dẫn đến phát sinh các tranh chấp dân sự và khó khăn trong công tác quản lý.

- Trong giai đoạn 2016-2028, khi lập kế hoạch sử dụng đất, UBND huyện chưa khảo sát nhu cầu sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân. Huyện đã tự ý “chuyển” chỉ tiêu mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở từ xã này sang xã khác mà chưa thông qua HĐND trước khi trình UBND TPHCM. Đây là hành vi bị nghiêm cấm tại Luật Đất đai năm 2013. Huyện còn có hành vi vi phạm quy định về giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất khi giải quyết chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở nông thôn, dẫn đến 221 trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất không phù hợp với kế hoạch được duyệt.

- Huyện Củ Chi cũng chưa thực hiện đúng điều kiện được phép tách thửa, giải quyết tách thửa khi không thuộc diện khó khăn, không phải là người địa phương. Đối với việc tách thửa đất có hình thành đường giao thông và hạ tầng kỹ thuật, UBND huyện chưa xây dựng kế hoạch thực hiện; chưa ban hành kế hoạch tách thửa cụ thể từng năm theo quy định. Cùng với đó, chưa xây dựng kế hoạch tổ chức lập quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 các khu vực quy hoạch chức năng đất dân cư hiện hữu…

- Hiện nay, tại huyện Củ Chi có hàng trăm công trình vi phạm xây dựng và sử dụng đất với quy mô lớn xảy ra ở các xã: Nhuận Đức, Bình Mỹ, An Phú, Trung An...

Trong khi đó, quận Thủ Đức không lập biên bản vi phạm hành chính về trật tự xây dựng, không đảm bảo thời gian và trình tự, thủ tục theo quy định. Tương tự, công tác đôn đốc và kiểm tra việc thực hiện các quyết định xử lý vi phạm hành chính chưa hiệu quả.

- Việc xây dựng kế hoạch sử dụng đất 2016-2018 đối với chỉ tiêu đất ở đô thị không phù hợp và tăng cao hơn so với quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020. Thanh tra TP.HCM chỉ rõ trách nhiệm thuộc về UBND quận, Phòng TN-MT quận Thủ Đức và Sở TN-MT TP.HCM.

- Cũng theo Thanh tra TP.HCM, năm 2016 và 2017, tại quận Thủ Đức có trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp nhưng không đăng ký nhu cầu xin chuyển mục đích sử dụng đất là không đúng quy định. Việc xây dựng chỉ tiêu kế hoạch chuyển mục đích sử dụng đất ở của hộ gia đình, cá nhân qua các năm không đảm bảo cơ sở thực hiện. Ngoài ra, việc tách thửa đất chưa đảm bảo pháp lý hình thành đường giao thông; còn 25 trường hợp được giải quyết hồ sơ tách thửa không phù hợp quy hoạch đô thị.

- Việc lập và trình UBND TP.HCM duyệt kế hoạch sử dụng đất hàng năm của huyện chậm tiến độ theo quy định. Xây dựng kế hoạch sử dụng đất hàng năm (từ 2016 đến 2018) đối chiếu với chỉ tiêu đất ở đô thị không phù hợp và tăng cao so với quy hoạch sử dụng đất đến năm 2010 của quận.

- Vẫn còn một số chỉ tiêu chưa đảm bảo khả năng thực hiện quy hoạch đến năm 2020 như: diện tích đất nông nghiệp vẫn còn khoảng 473 ha chưa có kế hoạch chuyển mục đích sử dụng đất; diện tích đất phát triển hạ tầng còn thiếu khoảng 274 ha…

- Cũng liên quan đến quận Thủ Đức, Thanh tra TP.HCM cho biết: UBND quận không thực hiện đúng nguyên tắc thống kê, kiểm kê (không đảm bảo tiến độ thống kê hàng năm; có biến động số liệu nhưng không ghi nhận nguyên nhân); chưa thực hiện hết trách nhiệm trong việc thực hiện biểu kiểm kê diện thích đất đã chuyển mục đích sử dụng đất khác với hồ sơ địa chính.

Việc tách thửa đất tại quận này chưa đảm bảo tính pháp lý hình thành đường giao thông; việc giải quyết hồ sơ tách thửa còn trường hợp không phù hợp quy hoạch đô thị (25 trường hợp), không thực hiện việc xin ý kiến thỏa thuận về quy hoạch kiến trúc đô thị của Sở Quy hoạch kiến trúc TP.HCM trước khi cho phép tách thửa./.

PV(t/h)