Khả năng tái cử của Donal Trump trước hai cuộc khủng hoảng

Theo dõi MTĐT trên

Nhưng do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 và các đợt biểu tình rầm rộ do cái chết của người da đen George Floyd do cảnh sát Mỹ gây ra, khiến cho việc vận động tranh cử không bình thường như trước đây mà có phần chuyển sang lợi dụng ngay các đợt khủng hoảng này để bày tỏ quan điểm nhằm tranh phiếu của cử tri.

Khủng hoảng chồng lên khủng hoảng đã không chỉ làm cho nền kinh tế Mỹ điêu đứng, nạn thất nghiệp gia tăng, đời sống người dân Mỹ bị đảo lộn, nhưng quan trọng hơn là không những bộc lộ những khiếm khuyết của thể chế chính trị, xã hội, mà còn làm cho nước Mỹ chia rẽ sâu sắc hơn. Trong bối cảnh này, trong hai Ứng cử viên đương kim Tổng thống Donal Trump – Đảng Cộng hòa và cựu phó tổng thống Joe Biden – Đảng Dân chủ ai sẽ là người chiến thắng để đảm nhiệm vai trò Tổng thống của nước Mỹ và đủ khả năng giải quyết những tổn hại và bất cập do hậu quả của đợt “khủng hoảng kép” để nước Mỹ tiếp tục phát triển.

Phần một: ẢNH HƯỞNG TỪ ĐẠI DỊCH COVID – 19

Kể từ khi phát hiện ca lây nhiễm virus Covid đầu tiên, chưa đầy bốn tháng sau, nước Mỹ đã đứng đầu thế giới với hơn hai triệu ca lây nhiễm và hơn 118 ngàn người tử vong (Số liệu tính đến ngày 15/6/2020), một tổn thất nặng nề vượt lên tất cả những tổn hại trong các cuộc chiến tranh hay dịch bệnh trước đây, như nạn khủng hoảng kinh tế những năm 30 của thế kỷ trước.

Trong bối cảnh đó, ông Trump đã xử lý đại dịch như thế nào?

Thế giới đã nhìn thấy để xử lý đại dịch chỉ có hai con đường, đóng cửa biên giới nội bất xuất ngoại bất nhập ngay từ khi chớm phát hiện dịch bệnh hoặc phải chấp nhận để dịch tràn qua, ngoài ra chưa thấy con đường nào khác.

Nhưng với luật pháp nước Mỹ và cũng như nhiều nước khác, nước Mỹ không thể đóng cửa ngay biên giới trước khi Trung Quốc thực hiện cách ly ở Vũ Hán, bởi dù có thông tin tình báo hay từ nguồn nào khác mà đã thực hiện đóng cửa biên giới thì chắc chắn rằng Đảng Dân chủ và những người không ủng hộ tổng thống Trump sẽ không để ông yên. Bởi vậy, chỉ vài ngày sau khi Bắc Kinh phong tỏa thành phố Vũ Hán, tổng thống Mỹ Donald Trump mới quyết định cấm các hành khách từ Vũ Hán đặt chân vào lãnh thổ nước Mỹ. Các công dân và những người thường trú tại Hoa Kỳ từ tâm dịch về vẫn được nhập cảnh, tuy có bị cách ly, nhưng không thể ngăn được dòng người đổ về từ các sân bay khác mà không kiểm soát được và đây là một trong những nguyên nhân khiến cho Virus COVID-19 âm thầm lan tràn đi khắp nơi trên đất Mỹ.

Cũng cần nhắc lại rằng, vào thời điểm mà được gọi là “thời cơ vàng” để ngăn dịch cũng là lúc ông Trump còn đang phải căng mình để bảo vệ cho đợt bỏ phiếu phế truất Tổng thống do phía Dân chủ đề xướng.

Trong hoàn cảnh này, thì ông Trump hay có thể nói bất cứ nhà lãnh đạo nào cũng đều thất thủ trước đại dịch như Ý, Pháp, Anh, Tây Ban Nha... và nhiều nước khác.

Luật pháp Mỹ cũng không cho phép chính quyền liên bang can thiệp sâu vào việc điều hành của các Thống đốc Bang, do vậy biện pháp quan trọng như thực hiện giãn cách xã hội không phải bang nào cũng thực hiện được ngay từ đầu và các hoạt động tụ tập đông người trong các lễ hội dịp xuân hè ở các thành phố đông dân vẫn được thực hiện trong khi dịch bệnh đã vào sâu trong nước Mỹ như hoạt động tại các bang New York, Louisiana, Florida.v.v… tạo thành các “ổ dịch” ngay trong lòng nước Mỹ.

Vào tháng 2 và 3 năm 2020, hàng chục vạn người từ các nơi vẫn đổ về Mỹ, chật cứng các sân bay, nhưng hệ thống kiểm dịch cũng không kịp triển khai kịp thời

Lễ hội Mardi gras ở Louisiana vào cuối tháng hai. Tại đây đã có hàng trăm ngàn người vô tư tập trung tại trung tâm thành phố New Orleans để mừng lễ hội Mardi gras. Hậu quả là ba tuần sau đó có trên 3.300 ca dương tính và 151 người chết, Louisiana có tiến độ lây nhiễm kỷ lục

Tại Florida, thống đốc Cộng Hòa không muốn cấm các cuộc tụ họp của « spring breaker » (kỳ nghỉ mùa xuân truyền thống của sinh viên và thanh niên hàng năm vào tháng 3), dù virus đang lan tràn nhanh chóng và chính sự ngần ngại này đã làm cho Florida đã trở thành một ổ dịch tương ứng với thời gian của Louisiana

Theo dõi diễn biến của dịch bệnh COVID-19 cũng nhận thấy dịch bệnh lần này bùng phát nhanh, nhưng việc ngăn chặn còn lệ thuộc pháp luật của mỗi nước, vào môi trường, khí hậu, tập quán của con người... không dễ gì thay đổi, nên Mỹ và nhiều nước khác đều trong tình trạng lúng túng khi dịch tràn qua biên giới.

Điều mà ông Trump bị chỉ trích là sự chủ quan không thấy hết mức độ nghiêm trọng của đại dịch, thực hiện giãn cách xã hội không hiệu quả, nhưng chính người dân Mỹ ở nhiều bang lại tổ chức biểu tình phản đối cách ly xã hội vì khiến họ mất việc làm, mới thấy với người Mỹ rất khó hạn chế quyền tự do dân chủ của họ dù dịch bệnh có đe dọa đến sinh mạng.

“Chúng ta kiểm soát được hết. Chỉ một người về từ Trung Quốc. Tất cả sẽ ổn thôi” Tổng thống Donal Trump phát biểu sau phát hiện ca nhiễm đầu tiên ở Mỹ

Nhưng khi dịch bệnh đã có biểu hiện bùng phát mạnh mà hệ thống y tế khó kiểm chế được tốc độ lây lan ông Trump đã nhanh chóng sửa sai,  yêu cầu một số cơ sở sản xuất thực hiện chế độ thời chiến để sản xuất các thiết bị y tế cho các bệnh viện, nhanh chóng đưa ra các gói cứu trợ khẩn cấp và cảnh báo mức độ nghiêm trọng của dịch bệnh với toàn quốc.

Tổng thống Donal Trum còn chỉ ra nguyên nhân đại dịch là do sự che dấu thông tin ban đầu từ Trung Quốc và WHO. Nhưng dư luận không ủng hộ Trump lại cho rằng đó chỉ là cách ông làm giảm nhẹ trách nhiệm để dịch bùng phát. Tuy vậy, sự thẳng thắn này đã thức tỉnh nhiều lãnh đạo các nước bởi nguy cơ thiếu minh bạch trong các thông tin ban đầu có thể gây ra tai họa cho cộng đồng thế giới như dịch bệnh COVID-19  

Hiện nay tỉ lệ tín nhiệm của tổng thống vẫn ở mức cao, nhưng liệu virus đến từ Vũ Hán có thể tước đi ưu thế lớn nhất của Donald Trump bởi các thành công về kinh tế mà ông đã đạt được trong ¾ nhiệm kỳ đầu, chỉ vài tháng có dịch đã gần như tan biến. Do thực hiện giãn cách xã hội, hàng loạt cơ sở kinh doanh nhà hàng phải đóng cửa khiến cho số người thất nghiệp tăng vọt với hơn 42 triệu người không việc làm tương đương mức 20%, gấp đôi đỉnh điểm trong cuộc đại suy thoái. Thị trường chứng khoán trước dịch đi từ kỷ lục này đến kỷ lục khác, nay trở nên suy sụp. Nước Mỹ chưa bao giờ có được nhịp độ tăng trưởng nhanh như những năm vừa qua, nay đối mặt với một trong những trận suy thoái tệ hại nhất trong lịch sử. Tính từ đầu năm, thương mại Mỹ đã giảm sút 26 tỷ đô la so với cùng kỳ năm 2019.

Trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng Tổng thống Donald Trumpcảnh báonước Mỹ đang bước vào một «giai đoạn kinh hoàng» với «những con số thật thê thảm».

Cái bắt tay thân thiện giữa TT Trump với Chủ tịch Hạ viện Pelosy, sau khi Hạ viện thống nhất phê chuẩn gói cứu trợ khẩn cấp 2000 tỷ để giảm bớt khó khăn cho người dân bị ảnh hưởng do dịch COVID-19

Tuy nhiên, mặc dù kinh tế sa sút, cử tri tuy có bất bình với phát ngôn cũng như các biện pháp chống dịch chưa mấy hiệu quả của ông, nhưng lại hy vọng về khả năng hồi phục lại nền kinh tế sau dịch từ các quyết định và tính quyết đoán nếu ông Trump tái cử.

Ứng cử viên Dân chủ Joe Biden thận trọng hơn khi đưa ra các lời bình phẩm về các biện pháp chống dịch bởi chưa một nhiệm kỳ Tổng thống nào phải đương đầu với một đại dịch như COVID-19. Tuy vậy, Biden cũng tỏ ra không có sức thu hút công chúng, nhất là trong bối cảnh cuộc khủng hoảng chưa từng có này.

Đón đọc Phần II: Ảnh hưởng do các cuộc biểu tình bởi cái chết của người da đen George Floyd