Thứ năm, 28/03/2024 16:50 (GMT+7)

Giải pháp phân loại chất thải rắn sinh hoạt trong các nhà ở cao tầng

MTĐT -  Thứ tư, 17/06/2020 14:50 (GMT+7)

Theo dõi MTĐT trên

Công tác quản lý thu gom, vận chuyển rác thải trong các công trình cao tầng và đặc biệt các khu nhà ở cao tầng hiện chưa có tiêu chuẩn kỹ thuật để hướng dẫn thực hiện.

Hiện nay hệ thống văn bản pháp quy kỹ thuật về bảo vệ môi trường nói chung và quản lý chất thải rắn còn thiếu và chưa đồng bộ, Công tác quản lý thu gom, vận chuyển rác thải trong các công trình cao tầng và đặc biệt các khu nhà ở cao tầng hiện chưa có tiêu chuẩn kỹ thuật để hướng dẫn thực hiện.

Tại các thành phố lớn hiện đã và đang xây dựng hàng trăm các công trình nhà ở cao tầng. Tình trạng chất thải không phân loại tại nguồn, chất thải độc hại, lẫn lộn với chất thải sinh hoạt, bên cạnh đó việc thu gom, lưu giữ, vận chuyển rác thải  sinh hoạt trong công trình nhà ở cao tầng vẫn còn đang tồn tại nhiều bất cập gây ô nhiễm cho công trình và khu nhà ở tại đô thị.

1.Hiện trạng thu gom và lưu giữ rác thải tại các công trình nhà ở cao tầng

Trong quá trình thiết kế, thi công các chủ sở hữu, chủ đầu tư, ban quản lý công trình, các đơn vị  tư vấn thiết kế, thi công đã bố trí các hệ thống thu gom và thoát rác. Tuy nhiên ngoài các nhà ở chung cư thương mại cao cấp đã bố trí hệ thống thu gom, lưu giữ rác thải tương đối tốt, đảm bảo vệ sinh môi trường, tại nhiều nhà ở cao tầng, hệ thống thu gom rác chỉ là 1 ống vận chuyển hình trụ được bố trí theo phương thẳng đứng ở một vị trí nào đó của tòa nhà, các cửa thu gom rác được bố trí ở mỗi tầng và được nối thông với lòng ống. Thậm chí, tại một số tòa nhà trong khu chung cư cao tầng hệ thống thu rác giữa các tầng chỉ là sự kết hợp giữa các góc tường được xây bằng gạch, rác thải không thoát được qua ống, gây ô nhiễm.

Cấu tạo mỗi cửa thu gom rác là một ô hình vuông, kích thước mỗi cạnh từ 50- 60cm, được tạo ra ở thành ống và nối thông với các tầng trên và dưới. Các cửa đổ rác thường được bố trí ở các vị trí chiếu nghỉ của cầu thang bộ mỗi tầng, hoặc bố trí trong một hành lang riêng cạnh thang máy hoặc trên cầu thang thoát hiểm ở góc của tòa nhà, vật liệu của ống làm bằng thép (tại khu Định Công, Linh Đàm) với vật liệu cửa nhập ngoại, sơn tĩnh điện và mở ra ngoài, bên trong có tấm cao su chống tràn và ngăn mùi (cửa thu gom rác của tòa nhà cao tầng khu đô thị Trung Yên, làng quốc tế Thăng Long). Cánh cửa được lắp bản lề vào thành ống để che kín lỗ hình vuông. Đầu dưới của ống vận chuyển thông thẳng xuống vị trí tập kết rác. Rác được vứt vào lòng ống thông qua các cửa thu gom, rơi tự do trong lòng ống xuống vị trí tập kết. Từ vị trí tập kết, rác được công nhân vệ sinh xúc lên xe đẩy và vận chuyển đi (đối với khu đô thị Định Công, Linh Đàm), hoặc phải đẩy xe rác trong các buồng chứa ra khỏi tầng hầm và bốc xếp lên ô tô thu gom của thành phố đỗ ngoài đường giao thông (đối với khu đô thị Trung Yên, làng quốc tế Thăng Long ).

Do các hệ thống thu gom và thoát rác ở các tòa nhà cao tầng tại các khu đô thị hiện nay không có hệ thống làm sạch ống vận chuyển, cửa xả rác bên dưới ống vận chuyển không kín, hệ thống thông khí cho ống vận chuyển chưa tốt, nên đã làm ô nhiễm mùi nghiêm trọng trong khu vực bao quanh tòa nhà (ví dụ khu đô thị Định Công, Linh Đàm: nơi chứa rác thường chỉ là một buồng nhỏ, nằm trực tiếp ngay dưới ống thu rác, rác được bỏ vào các cửa đổ rác ở các tầng và rơi tự do thẳng xuống nền bê tông của buồng chứa rác mà không có thùng chứa, vì vậy rác rơi vãi và nhiều khi có cả nước rỉ rác chảy trên sàn). Nguyên nhân do rác tích tụ bám vào thành trong của ống vận chuyển tạo ra mùi hôi khó chịu khếch tán vào tòa nhà qua các cửa thu gom không kín khít, và còn gây nguy hiểm cho công nhân vệ sinh phải làm việc bên dưới ống vận chuyển.

Trong số các tòa nhà được khảo sát thì tại khu chung cư cao tầng Làng quốc tế Thăng Long có hệ thống quản lý chất thải rắn tương đối hiện đại. Để hạn chế các tiếng ồn gây ra khi đổ rác, thoát khí tích tụ trong ống thu rác, giảm thiểu các rủi ro do ô nhiễm môi trường gây nên, hiện nay các toà nhà ở khu chung cư cao tầng Làng quốc tế Thăng Long đã sử dụng hệ thống đổ rác theo kiểu trọng lực phù hợp cho các loại rác thải như: vật phế thải hoặc thực phẩm hữu cơ. Tại đầu dưới của ống thu rác được bố trí trong tầng hầm của khu nhà. Trong nhà chứa rác cửa xả được mở bằng hệ thống đối trọng do đó tạo nên một hệ thống ống dẫn kín khít, tránh ô nhiễm mùi đồng thời giảm độ ồn của rác đổ. Tại phần trên của ống thu rác có bố trí một ống thông hơi riêng, thông gió bằng quạt hút, đặt trên tầng mái của khu nhà. Ngoài ra, trên đường ống thu rác có bố trí một đường ống nước áp lực để cọ rửa, làm sạch ống khi bẩn. Tuy nhiên, hệ thống này còn chưa được thiết kế tự động hóa trong khâu thay các thùng chứa rác đặt ở tầng hầm. Vì thực tế với khối tích thùng đã định sẵn, khi rác được đổ đầy theo thời gian thì buộc phải có một công nhân giám sát, kiểm tra và thay thùng kịp thời. Như vậy vừa mất thời gian mà hiệu quả không cao bởi đôi khi lượng rác phát sinh có thể tăng hoặc giảm theo một số ngày lễ, tết thì khó tính toán được thời điểm thùng sẽ đầy.

Hiện nay, một số nước trên thế giới và khu vực đã có những bước tiến nhanh về mặt quản lý và công nghệ xử lý vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt tại các khu nhà ở chung cư cao tầng. Bảo vệ môi trường và áp dụng công nghệ tiên tiến ngày nay đã trở thành một chiến lược có tính toàn cầu đảm bảo cho công việc phát triển bền vững toàn xã hội.

Việt Nam đang trong quá trình đô thị hóa và hiện đại hóa một cách nhanh chóng, cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội, các đô thị mới đã và đang được xây dựng và phát triển nhanh chóng. Bên cạnh đó việc tăng dân số đô thị gây nên những vấn đề về nhà ở và vệ sinh môi trường. Công tác quản lý chất thải đã có nhiều bước tiến đáng kể song ô nhiễm môi trường đang là vấn đề hết sức bức xúc. Trước những thách thức to lớn về vấn đề ô nhiễm môi trường trong các khu đô thị mới thì việc xây dựng một mô hình quản lý thu gom rác thải sinh hoạt cho các khu chung cư cao tầng là việc cần thiết.

Qua một số kinh nghiệm của một số nước trên Thế giới có thể rút ra một số nhận xét sau:

- Để phát triển đô thị khi xây dựng các khu chung cư cao tầng cần thiết kế lắp đặt hệ thống ống thu rác tuân theo tiêu chuẩn và kinh nghiệm của các nước trên thế giới và trong khu vực.

- Phải tiến hành phân loại rác thải từ nguồn thải do người dân, đặc biệt là những người nội trợ tự giác thực hiện (kết hợp các biện pháp kỹ thuật và tuyên truyền giáo dục ý thức cho mọi người).

- Hệ thống thoát rác tập trung trong đơn nguyên nhà phải đảm bảo kỹ thuật, an toàn sử dụng và điều kiện vệ sinh và được gắn với hệ thống xử lý rác thải sơ bộ tại tầng trệt hay tầng hầm.

- Tuy nhiên việc áp dụng ngay các thiết bị kỹ thuật hiện đại trong hệ thống xử lý rác thải trong nhà ở tại Việt Nam là một điều kiện khó khăn. Do đó ý thức trách nhiệm của người dân chưa cao, thêm vào đó là thói quen với việc phân loại rác thải tại hộ gia đình hầu như chưa có nên việc muốn có một năng suất thu gom rác cao và thu hồi lại nhiều vật liệu có ích là không thể làm ngay được. Hà Nội bước đầu tạo một cơ sở bằng việc thu hút, tuyên truyền cộng đồng tham gia, kết hợp nhiều cấp nhiều ngành có liên quan, tạo một hệ thống liên hoàn trong công tác xử lý rác thải sinh hoạt. Bên cạnh đó, trong công tác thiết kế nhà ở, người kiến trúc sư luôn phải nắm bắt được những yêu cầu của cuộc sống, những kỹ thuật trong vấn đề xử lý rác thải nhằm thiết kế được những căn hộ tiện nghi, thuận tiện sử dụng. Vì vậy giải pháp thuyết phục nhất là việc áp dụng các công nghệ tiên tiến trên thế giới vào các giải pháp quản lý theo định hướng cộng đồng cho công tác thu gom vận chuyển chất thải rắn tại Việt Nam. Ngoài ra đối với một số chung cư cao tầng đã và đang xây dựng không được các nhà quản lý dự án, các kiến trúc sư thiết kế hệ thống thu gom rác, hoặc hệ thống thu gom rác không phù hợp thì cần thiết kế bổ sung cho phù hợp.

2.Các yêu cầu kỹ thuật của hệ thống ống thu rác trong nhà chung cư cao tầng

Sự cần thiết của hệ thống thu gom rác trong nhà chung cư cao tầng

Qua các nghiên cứu, nhận định, phân tích đánh giá các yêu cầu nguyện vọng cũng như thói quen nề nếp sinh hoạt, phong tục tập quán của người Việt Nam và kinh nghiệm rút ra trên thế giới, một số nhận định được đưa ra như sau:

- Cần thiết phải có một mô hình quản lý việc thu gom và vận chuyển rác thải cho các khu nhà chung cư cao tầng tại Việt Nam. Hệ thống này phải được áp dụng các ống công nghệ tiên tiến, đảm bảo an toàn phòng chống cháy và vệ sinh môi trường ở.

- Mô hình quản lý và thu gom rác thải phù hợp là sự kết hợp giữa các giải pháp kỹ thuật tiên tiến trên thế giới và giải pháp xã hội mang tính cộng đồng phù hợp với phong tục tục tập quán và phong cách sống chung của người Việt Nam.

- Vị trí của hệ thống ống thu rác phải phù hợp cho việc đổ rác của người dân và thuận tiện cho việc vận chuyển rác của công nhân vệ sinh môi trường.

- Phải có phương án vận chuyển thực tế các loại rác không thể vứt bỏ bằng ống thu rác, phương thức hữu hiệu nhất là phải có biện pháp thu gom thủ công các loại rác cồng kềnh, có khối tích lớn, vv…

- Các yêu cầu chung của hệ thống ống thu rác cho nhà chung cư cao tầng là phải phù hợp với điều kiện môi trường khí hậu và nếp sống của cư dân Việt Nam kết hợp với các công nghệ tiên tiến của thế giới, tiện lợi cho việc đổ rác cũng như dễ dàng vận chuyển rác ra khỏi tòa nhà cao tầng. Hệ thống ống thu rác nhà chung cư cao tầng là hệ thống đổ rác theo kiểu trọng lực, được sử dụng cho các nhà cao tầng, đặc biệt phù hợp cho các loại rác thải. Hệ thống ống thu rác nhà chung cư cao tầng phải phù hợp cho xây dựng bên trong, bên ngoài. Hệ thống ống thu rác nhà chung cư cao tầng có thể được cung cấp theo một bộ hoàn chỉnh.

Phân loại chất thải rắn tại căn hộ

- Cần có quy định rõ ràng những thành phần chất thải cần phải phân loại tại nguồn phát thải;

- Đề xuất các loại túi đựng chất thải chuyên dụng cho việc phân loại chất thải rắn tại hộ gia đình;

- Các loại túi đựng này có thể làm bằng chất liệu nylon, plastic có quai xách và được quy định nhiều màu sắc để phân biệt thành phần chất thải khác nhau;

- Các túi này được sản xuất hàng loạt, phát hoặc bán cho người dân. Túi bằng nilon hoặc plastic, dày có quai xách, có các màu đen (đựng rác thực phẩm), xanh (đựng các chất xơ), vàng (đựng giấy và các loại rác khác). Loại túi này có phần đế dày, có thể gấp lại được. Chúng có thể được đặt trực tiếp tại nơi phân loại rác trong khu bếp hoặc được đặt vào trong những thùng chia ngăn được sơn màu như túi và đặt ở hành lang hoặc ban công. Khi các túi đã đầy rác, chúng sẽ được nhấc ra đem tới chỗ thoát rác và người sử dụng sẽ thay thế những túi rỗng khác.

Hình: Túi đựng rác sinh hoạt được phân loại nhiều mầu

- Sử dụng các thiết bị phụ trợ để phân loại và xử lý chất thải ngay tại các tòa nhà cao tầng và siêu cao tầng như máy nén chất thải, máy nghiền rác.

+ Máy nén rác: Chất thải rắn được rơi xuống thông qua ống thu rác, đưa vào máy nén bởi tế bào nhân quang điện. Tùy theo thiết kế của máy nén rác mà chất thải được nén có hình dạng khác nhau và chúng tự động được chất lên thùng rác kim loại. Khi thùng được chất đầy, máy nén sẽ tự động ngắt, người điều khiển sẽ lấy thùng ra và đặt vào đó thùng khác. Kích thước máy nén thường được dùng phù hợp với kích thước ống thu rác.

+ Máy nghiền rác: Rác đưa vào ống dẫn rồi đưa vào bình tán nhỏ. Trong bình này, người ta sẽ đưa nước vào ở mức hợp lý, chất thải sẽ được làm nhỏ bằng đĩa bánh răng đặt ở đáy. Các chất không nghiền được (kim loại, thủy tinh) được đưa vào buồng lọc sau khi đã làm nhỏ kích thước. Các bùn sệt này sẽ được đi qua sàng, tại đó, các vật có kích cỡ to hơn mắt sàng sẽ không được đưa ra khỏi buồng nghiền. Bùn rác này được đưa lên máy ép nước, tại đây, chúng sẽ được đưa vào thùng rác có cánh quạt, vỏ đục lỗ bằng hêlica. Bã bùn được làm gần khô và đưa vào thùng rác, nước dư ra có chứa một ít bùn rác được đưa vào hệ thống thu nước thải.

+ Phân loại vị trí đổ rác: Tại vị trí buồng đổ rác nên có chỗ lưu giữ các loại rác có thể tái chế hoặc vẫn còn giá trị sử dụng (như chai lọ, quần áo cũ, vv). Loại rác này có thể vận chuyển thủ công bằng tay ra khỏi chung cư. Việc vận chuyển này nên ưu tiên sử dụng các loại lao động dư thừa hoặc hưu trí tại chung cư cao tầng. Hàng ngày, những người này có trách nhiệm thu gom các loại rác có thể tận dụng được tại các buồng đổ rác để mang đi bán cho các cơ sở bán đồng nát để tăng thêm thu nhập. Tuy nhiên, hợp lý hơn cả là nên phân loại rác ngay tại các căn hộ để tiện cho việc phân loại còn tại buồng đổ rác chỉ dùng để phân loại rác tái chế và rác quá cỡ khó thoát qua hệ thống đổ rác.

+ Thiết bị lưu giữ chất thải rắn sinh hoạt: Chất thải rắn sinh hoạt cần được phân loại tại các hộ gia đình, và nơi công cộng.

Hình: Thùng đựng rác được phân loại tại các hộ gia đình, và nơi công cộng

+ Phân loại chất thải tái chế:

Tiêu chuẩn của thùng chứa rác thải tái chế: Thùng đựng rác được làm bằng inox hoặc nhựa composite có lắp đậy cho từng ngăn. Thân thùng rỗng phía trong để chứa rọ hoặc túi bóng đựng rác. Nắp thùng bập bênh có khả năng tự đóng khép kín. Hình dạng hộp đứng được đúc khối vững chắc, các màu sắc xanh, đỏ, vàng phân loại cụ thể cho rác hữu cơ, rác tái chế, và rác vô cơ. Hoặc được dán nhãn bên ngoài có hình ảnh các loại rác thải sẽ được bỏ vào. Kích thước các thùng chứa bên trong thường là 520 x 280 x 600 (mm), kích thước của cả thùng là 820 x 620 x 950 (mm).

Các yêu cầu về thiết bị lưu giữ chất thải rắn :

+ Thùng đựng rác có nắp và bánh xe di chuyển: thùng chứa rác loại dung tích 660 lít với kích thước dài 1150mm rộng 850mm và cao 1360mm. Màu sắc: Cam, Xanh lá. Có 2 nắp, cửa cào rác, thuận tiện cho quá trình làm việc. Bánh hơi lớn, 1 bánh đặc nhỏ. Xe thu gom rác vật liệu composite được sản xuất tay đẩy inox đúc liền khối với miệng thùng, tay đẩy giúp người sử dụng hạn chế tối đa chạm vào thùng rác, hay rác thải. Xe có nắp đậy khớp kín với miệng thùng giúp ngăn mùi và đảm bảo vệ sinh. Phần thân thùng được sản xuất từ vật liệu nhựa composite chống cháy, chống bay màu, bền với tác động cơ học của môi trường bên ngoài, không bị cong vênh hay biến dạng. Xe đẩy rác có 3 bánh xe được làm bằng cao su đúc đặc, 2 bánh cao su đặc có đường kính 375 mm, và 1 bánh lái xoay có đường kính 200mm giúp vận chuyển thuận tiện hơn.

+ Xe gom rác thải đẩy tay: dung tích 550 lít, khung xe được làm bằng ống tuýp đen hoặc mạ kẽm Ф33.5x2mm, sơn 2 lớp sơn đen và sơn chống gỉ. Thùng bằng tôn mạ kẽm đủ độ dày tiêu chuẩn 1mm hoặc được làm bằng inox. Kích thước khung: 1320 x 1050 x 1030 mm. Kích thước thùng chứa: 1080 x800 x 820 mm. Bánh xe chịu tải: 2 chiếc Ф560mm. Bánh xe dẫn hướng: 01 chiếc Ф250 mm. Bánh cao su đúc liền vành được lưu hóa có độ chống mài mòn cao. Vòng bi chuyển động là loại vòng bi ngoại 6205. Biên dạng thùng chứa: côn lượn phía đáy thùng. Chiều cao nâng dùng càng gắp: 1.025 mm. Xe thu gom rác thích hợp với công tác thu gom rác thải tại đường phố, các khu công nghiệp, nhà máy...

Hình: Thùng đựng và xe đẩy tại các khu vực để tập kết và vận chuyển rác

Các phương thức thu gom rác trong nhà ở căn hộ cao tầng

+ Phương thức 1: Thu gom qua hệ thống ống thu rác thông tầng

Đặc thù các nhà ở chung cư cao tầng đều cao từ 9-10 tầng trở lên, cá biệt có những tòa nhà siêu cao tầng tới 40-50 tầng với hàng nghìn hộ dân sinh sống. Khối lượng rác thải phát sinh cần thu gom ước tính hàng tấn mỗi ngày do đó không thể thu gom bằng cách để dân cư tự mang rác tập kết tại tầng trệt theo giờ định sẵn mà đòi hỏi một quy trình thu gom, quản lý và xử lý khép kín với đội ngũ chuyên trách vận hành mới có thể đáp ứng được nhu cầu, hạn chế tối đa những bất tiện phát sinh từ vấn đề xử lý rác thải.

Để xử lý rác thải chung cư cao tầng chủ đầu tư lựa chọn giải pháp lắp đặt hệ thống tự động thu gom rác thải – hệ thống ống thoát rác hay gen rác dọc theo trục tòa nhà với máng rác tại các tầng.

Đặc điểm: Hệ thống ống thu rác thông tầng thiết kế nằm trong tòa nhà và vận hành trong hệ thống đổ rác nhà cao tầng. Ngoài cửa đổ rác thì còn có hệ thống ống thoát rác thu gom rác từ các hộ gia đình và đổ về phòng  lưu giữ rác chung để công nhân vệ sinh môi trường dễ dàng thu gom rác thải.

Ưu điểm: Khi sử dụng hệ thống ống thu rác thông tầng đem đến sự tiện lợi, chủ động về thời gian đổ rác hàng ngày, tiết kiệm chi phí nhân công thu gom rác từng căn hộ, từng tầng. Hệ thống thu rác bằng đường ống được thiết kế làm mới và khắc phục các nhược điểm tồn tại như xử lý vệ sinh ống rác bằng chổi máy quét chuyên dụng, van xả nước dọc theo trục ống. Hệ thống thoáng khí và thông mùi giúp đẩy cưỡng bức khí ra khỏi hệ thống đảm bảo vệ sinh cho ống rác.

Nhược điểm: Tiêu dùng chung nên vấn đề vệ sinh buồng đổ rác không được đảm bảo. Bảo trì khó khăn do kiểu dáng phức tạp. Nếu không quản lý chặt chẽ sẽ dễ gây mất an toàn như cháy nổ.

+ Phương thức 2: Thu gom  rác tại từng tầng đơn nguyên

Tại từng tầng đơn nguyên có bố trí một phòng kho lưu giữ rác ở cuối hành lang và cuối hướng gió chủ đạo. Mỗi gia đình có 1 thùng rác để đựng rác có nắp đậy trong căn hộ. Rác được bố trí trong các túi kín mang tới phòng chứa rác, không  được để rác trong hành lang chung tránh côn trùng và mùi. Trong phòng chứa rác kín có cửa, có chỗ rửa tay sau khi vứt rác xong, có hố ga thoát nước và có để sẵn các thùng chứa bằng nhựa cứng mầu xám, xanh, hồng, hoặc can có nắp đậy và dưới chân thùng có gắn bánh xe để tiện di chuyển. Mỗi thùng rác đựng các loại rác được phân loại riêng hữu cơ và vô cơ. Nhân viên vệ sinh sẽ dọn dẹp thu gom rác định kỳ trong ngày tại từng tầng bằng cách vận chuyển các thùng rác đó trong thang máy xuống nơi xử lý rác tại tầng trệt hoặc khu vực nhà để xe có phòng phân loại rác tái chế, rác hữu cơ, tại phòng này có bố trí vòi nước và các thiết bị vệ sinh để rửa thùng đựng rác.

+ Phương thức 3: Thu gom rác qua hệ thống thang tải chuyên chở rác

Đảm bảo vệ sinh cho không gian hành lang của các căn hộ, tiết kiệm chi phí xây dựng gen đổ rác đồng thời hạn chế vấn đề cháy nổ. Việc vận chuyển rác thải với số lượng lớn trên quãng đường xa sẽ rút ngắn thời gian cho nhân viên dọn dẹp. Từng hộ dân sẽ mang rác ra để vào thùng đựng rác đã được quy định tại từng tầng sau đó nhân viên vệ sinh sẽ đẩy các thùng vào thang máy tải xuống tầng trệt. Sau khi dọn xong rác thì các thùng sẽ rỗng và được đưa lại các tầng.

Loại thang máy được thiết kế riêng cho vận chuyển rác: thang máy được điều khiển bởi nhân viên phục vụ từ bên ngoài vận chuyển thùng gom rác. Cửa thang máy có thiết kế đóng mở tự động, cửa ngoài thang máy đóng mở bằng tay. Bộ khóa an toàn và bộ cam điện không cho mở cửa thang máy trong trường hợp không có thang máy. Thang máy tải rác hoạt động tự động và an toàn, giảm tối đa khả năng cháy nổ do bất cẩn. Tải trọng 300 kg, tốc độ từ 30m/ph – 45m/ph, hành trình tối đa lên đến 30 điểm dừng. Tuy nhiên, thang tải chuyên chở rác cần thiết kế rất phức tạp, dễ làm mất thẩm mỹ không gian đồng thời tốn thêm chi phí định kỳ khi thuê người thu gom rác, tăng phí bảo trì thang vận chuyển. Thêm vào đó, cư dân chỉ có thể đổ rác vào những giờ cố định trong ngày.

+ Phương thức 4: Thu gom rác dưới tầng trệt

Hình thức thu gom rác tại tầng trệt hiện nay ít được sử dụng rộng rãi, tuy nhiên vẫn còn những chung cư đang thu gom rác theo phương thức này, người dân mang rác xuống để đổ trực tiếp vào các thùng hoặc khu vực chứa rác tại tầng trệt. Tại đây, rác sẽ được phân loại thành rác tái chế và rác được đem đi xử lý chôn lấp hoặc đốt, sau đó có các phương tiện thu gom từ xe đẩy tay thủ công hoặc xe tải đổ các thùng chứa rác và vận chuyển đi đến nơi tiếp nhận rác.

Các bộ phận của hệ thống thu gom rác

a) Thu rác

+ Cửa đổ rác: được bố trí trên tầng của chung cư, là nơi tiếp nhận rác phát sinh từ các căn hộ và vận chuyển vào bên trong ống rác thông qua máng rác.

+ Máng rác: thực hiện nhiệm vụ liên kết giữa ống rác và cửa đổ rác, là thiết bị trung gian để đưa rác thải từ cửa đổ rác vào ống rác chính.

b) Lưu giữ

+ Thùng đựng rác: được bố trí trong phòng chứa rác, có nhiều hơn hai thùng để đựng các chất thải đã được phân loại theo quy định. Cấu tạo thùng có nắp đậy, có bánh xe để tiện di chuyển.

+ Buồng chứa lưu giữ rác: là một không gian khép kín được thông gió tự nhiên hoặc cưỡng bức, có cửa đóng, có hệ thống đèn điện, có hố ga thu nước, có vòi nước, có hệ thống báo cháy tự động.

c) Vận chuyển rác

+ Thang máy tải: Thang máy được thiết kế để tải rác từng tầng xuống tầng trệt để tập kết rác

+ Ống vận chuyển rác thông tầng: Cấu tạo ống hình trụ thẳng đứng dọc theo trục tòa nhà thông với các tầng khác qua hệ thống các buồng thu rác đặt ở từng tầng.

+ Ống rác: Làm nhiệm vụ chính của hệ thống đó là gom toàn bộ rác thải từ các tầng về phòng chứa rác thông qua cửa xả rác. Ống đổ rác chính có đường kính 630mm, mỗi ống có độ dài là 4000mm. Một ống thoát khí đường kính 230mm được lắp đặt vào nắp thu và kéo dài tới chiều cao 2m.

+ Xe đẩy tay có bánh: Xe đẩy tay được để dưới tầng cuối cùng hứng miệng xả rác của ống thu rác, đón rác từ các tầng trên trôi xuống theo ống thoát rác. Dung tích 550 lít, khung xe được làm bằng ống tuýp đen hoặc mạ kẽm Ф33.5x2mm, sơn 2 lớp sơn đen và sơn chống gỉ. Thùng bằng tôn mạ kẽm đủ độ dày tiêu chuẩn 1mm hoặc được làm bằng inox. Kích thước khung: 1320 x 1050 x 1030 mm.

Yêu cầu kỹ thuật của hệ thống thu rác nhà chung cư cao tầng

Nhà ở chung cư, nhà ở tập thể phải có hệ thống thu gom rác đảm bảo các quy định về an toàn cháy nổ, vệ sinh môi trường.

a) Hệ thống thu gom rác bên trong nhà được phép bố trí theo đường ống đổ rác hoặc thùng thu gom rác đặt tại từng tầng. Hệ thống này phải đảm bảo thu gom toàn bộ rác thải phát sinh trong nhà với thời gian lưu giữ không quá 2 ngày.

+ Đối với nhà ở không có hệ thống thu gom rác trong nhà thì phải bố trí các thùng thu gom rác ở tầng trệt có lối chuyển rác riêng, không ảnh hưởng đến vệ sinh môi trường và mỹ quan công trình.

+ Đường ống thu gom rác trong nhà phải đáp ứng các yêu cầu sau:

- Cửa ống thu rác phải được bố trí tại buồng thu rác đặt ở từng tầng. Buồng thu rác phải là một không gian khép kín, được thông gió tự nhiên hoặc cưỡng bức, không gây lây lan mùi ra các căn hộ. Khoảng cách từ cửa căn hộ đến buồng thu rác gần nhất không được quá 25m.

- Lối vào buồng thu rác ở mỗi tầng phải đi qua khoang đệm chống cháy. Buồng thu rác và khoang đệm chống cháy phải được bố trí hệ thống báo cháy tự động hoặc chữa cháy tự động.

- Tổ hợp đường ống, cửa của đường ống thu rác, tấm chắn, van, cửa buồng thu rác phải được chế tạo từ vật liệu không cháy, chống ăn mòn, được cách âm.

- Cửa của đường ống thu rác phải là cửa chống cháy loại 1, kín khít, ngăn được mùi và có cơ cấu chắn khói tự động.

- Phần đỉnh của đường ống thu rác phải có đường ống thoát hơi nhô lên khỏi mái nhà không ít hơn 0,7m, diện tích mặt cắt không nhỏ hơn 0,05m2 đồng thời phải có mái che mưa và lưới chắn để ngăn không cho các loài côn trùng, loài gặm nhấm xâm nhập.

- Buồng chứa rác phải được bố trí ngay dưới đường ống thu rác tại tầng đầu tiên trên mặt đất hoặc tầng nửa hầm, tầng hầm thứ nhất. Buồng chứa rác phải có chiều cao thông thủy không dưới 2,2 m và có cửa mở ra ngoài. Buồng chứa rác phải có cửa cách ly với lối vào nhà bằng tường đặc và được ngăn với các bộ phận khác của nhà bằng tường chống cháy, có hệ thống thông gió, thoát khói riêng biệt, có hệ thống báo cháy tự động, chữa cháy tự động.

+ Buồng chứa rác phải có hố thu và đường ống dẫn nước bẩn vào hệ thống thoát nước chung, cũng như có lối vào riêng phục vụ việc chuyên chở rác.

b) Hệ thống thu gom rác trong nhà trên từng tầng phải đảm bảo các yêu cầu sau:

- Thùng thu gom rác phải được đặt tại mỗi tầng trong một phòng riêng, không gây cản trở việc thoát hiểm, cứu hộ.

- Phòng chứa thùng thu gom rác phải được ngăn với khu vực khác bằng các bộ phận ngăn cháy, có hệ thống thông gió, thoát khói riêng biệt, có hệ thống báo cháy tự động, chữa cháy tự động.

- Các thùng thu gom rác phải kín, không phát tán mùi, không rò rỉ, không gây rơi vãi rác khi vận chuyển. Việc vận chuyển các thùng thu gom rác ra khỏi mỗi tầng phải được thực hiện trong ngày.

- Các loại rác gây nguy cơ cháy nổ, phát tán dịch bệnh không được đổ vào thùng thu gom rác.

Các đặc tính kỹ thuật của hệ thống ống thu rác

Điều kiện kỹ thuật bắt buộc và cần phải đưa vào tiêu chuẩn quy phạm xây dựng để áp dụng cho việc thiết kế và thi công công trình nhà ở chung cư cao tầng trong tương lai là hệ thống ống thu rác của nhà ở phải có các cấu tạo và yêu cầu cụ thể như sau:

+ Cửa thu rác: Cửa thu rác của hệ thống thu rác tại các nhà ở cao tầng được thiết kế theo đúng quy cách và thẩm mỹ của nhà cao tầng cũng như những trung tâm giao dịch lớn trên thế giới. Chất liệu của cửa thu rác được chế tạo bằng thép chịu nhiệt và được phủ lên một lớp màu phù hợp với màu của công trình (lớp sơn tĩnh điện), để đảm bảo khi cháy trong ống thì nhiệt độ không lan ra ngoài theo đường cửa đổ rác (trong vòng 120 phút).

Ống thoát khí (ống thông gió): Trên ống thoát khí của hệ thống ống thả rác của nhà ở cao tầng phải được lắp một quạt hút để tạo ra chân không và thoáng khí cho máng đổ rác. Ống thoát khí được làm bằng chất liệu như hệ thống ống thu rác của nhà ở cao tầng với tất cả tính năng kỹ thuật của hệ thống ống đó. Quy cách được chế tạo bằng Inox đường kính trong ống thông thường là f 350, chiều dài phụ thuộc vào kết cấu từng công trình.

+ Các đường ống nghiêng:

Ống nghiêng và cửa xả rác thường làm bằng chất liệu chống cháy inox hoặc mạ kẽm nhúng nóng, là bộ phận tạm lưu và tập trung nguồn rác thải của toàn hệ thống trước khi chuyển ra bên ngoài. Được thiết kế đóng mở tự động, ngăn rác, xả rác ra xe rác, ngăn cháy phát sinh từ phòng rác.

Ống nghiêng được gắn với trục ống bằng hệ thống đai ghép nối, độ nghiêng của ống so với trục ống là 35o. Hệ thống ống nghiêng được gắn với cửa xả rác, chính hệ thống ống này là nơi lưu giữ rác đến một trọng lượng thích hợp thì cửa xả rác sẽ tự động mở ra để xả rác. Ống nghiêng là chi tiết nằm ở dưới cùng có nhiệm vụ tạm lưu rác trước khi xả ra xe rác, đoạn ống này thường làm dày hơn thân ống thẳng phía trên. Cửa xả có đối trọng liên kết với ống nghiêng bằng trục xoay vòng bi.

+ Hệ thống đối trọng: là thiết bị bao gồm quả đối trọng, dây cáp, pully, mối nối nóng chảy, được can thiệp trong quá trình mở cửa xả rác bằng điều chỉnh số lượng quả đối trọng. Hệ thống đối trọng còn có một thiết bị quan trọng đó là mối nối nóng chảy, chính nhờ thiết bị này mà hệ thống đảm bảo an toàn trong phòng chống cháy và hỏa hoạn. Khi xảy ra cháy, mối nối nóng chảy sẽ tự động đứt ở nhiệt độ 72°C do đó toàn bộ hệ thống sẽ được ngăn cách, không cho lửa cháy lan lên các tầng. 

+ Cửa xả rác: Đây là hệ thống cửa mở tự động bằng trọng lượng được liên kết với hệ thống đối trọng, khi trọng lượng rác đủ để đẩy cửa xả rác thì hệ thống này sẽ tự động mở ra (như hệ thống đối trọng) để rác được xả đến thùng rác. Đặc biệt khi trong phòng thu rác xảy ra cháy thì khớp nối Fusiblelink sẽ nóng chảy ở nhiệt độ 80oC. Khi đó hệ thống đối trọng sẽ bị rời ra và cửa xả rác sẽ bị đóng lại để ngăn lửa cháy lan lên các tầng trong tòa nhà theo đường xả rác.

Vị trí hợp lý cho xe chở rác và thu gom được xây dựng trên cơ sở vận hành hệ thống thu rác:

a, Khi rác được đổ vào ống thu rác chính xuống ống nghiêng. Tại đây rác được giữ lại cho đến khi trọng lượng của rác trong ống nghiêng đủ để mở cửa xe rác khi đó hệ thống đối trọng sẽ tự động kéo cửa xả rác và rác được thả xuống thùng chứa rác. Khi rác được thả hết thì cửa rác tự động đóng lại. Quy trình này được lặp lại khi trong ống nghiêng lại đầy.

b, Khi thùng chứa rác được đầy thì kéo thùng rác ra và đẩy thùng không vào ngay, quy trình này được lặp lại sau 4 giờ. Bởi vậy số lượng thùng rác cần thiết cho tòa nhà tối thiểu phải là ba thùng rác trở lên mới đảm bảo thông suốt, không bị ứ đọng rác. Mỗi buổi sáng xe chở rác thành phố đến chở rác một lần, mỗi lẫn xe chở rác phải chở hai thùng. Quy trình này được lặp lại mỗi ngày.

Yêu cầu thùng chứa rác luôn đảm bảo được đặt tại điểm xả rác, khi lấy thùng chứa rác phải thay thùng không vào ngay. Do đặc tính chất thải rắn của toà nhà là loại rác sạch nên khả năng lưu rác trong một ngày là không có vấn đề gì. Trong tương lai, tại buồng chứa rác nên thiết kế hệ thống thay thùng đựng rác tự động. Hệ thống này có thể có dạng băng chuyền, khi rác được đổ đầy, hệ thống sẽ tự động thay một thùng rỗng khác và chuyển thùng đầy ra phía ngoài, gần với nơi mà các công nhân có thể bốc xếp lên xe ô tô và vận chuyển đi dễ dàng.

+ Trục ống thu rác của nhà cao tầng: Trục ống thu rác của nhà ở cao tầng có thành phần cơ bản là xi măng, cát, sợi xenlulo và nước liên kết lại với nhau. Chúng được sản xuất với bề mặt bên trong nhẵn, phẳng đảm bảo không bị vướng mắc khi rác thải rơi trong hệ thống này.

Ống đảm bảo chống ồn, ẩm, ăn mòn và thiết kế đặc biệt của ống sẽ triệt tiêu được âm thanh do rác thải tạo ra trong ống để đảm bảo tiếng ồn cho phép là 30RW. Hệ thống ống này thi công rất đơn giản, gọn nhẹ không phức tạp, vật liệu chế tạo nhẹ rất phù hợp với nhà cao tầng.

Ngoài ra hệ thống này phải đảm bảo khi cưa cắt dễ dàng thuận lợi cho thi công lắp đặt cửa đổ rác. Trong hệ thống tổ hợp xử lý rác thải thì vận chuyển rác theo chiều đứng là phổ biến và quan trọng nhất.

Tất cả các ống thu rác đều có cửa đổ rác tại mỗi tầng, cửa này có gắn bản lề và được đặt ở sườn ống hoặc đáy ống. Cần tính đến sự hỏng hóc của các lối đưa rác vào, khóa cửa, hệ thống tẩy trùng, bộ phận cách âm, lỗ thông hơi. Phải luôn làm vệ sinh cho đường ống và sử dụng thiết bị khử mùi.

Lượng rác thải được đẩy ra đối với ống thu rác có kích cỡ trung bình (600 mm ÷ 800 mm) là khoảng150 kg/m3. Với vận tốc này thì lượng rác thải của ngày sẽ đẩy ra khoảng thời gian 4 tiếng (1 hộ dân thải ra một lượng rác 2 kg/ngày). Nếu như các thiết bị xử lý sơ bộ (máy ép rác, lò thiêu rác, v.v…) được gắn liền với ống thu rác thì người làm dịch vụ chỉ việc chuyển tro và rác nén đến bãi rác.

- Vật liệu chế tạo ống bằng INOX SUS 304 – SUS 201 tạo ra một sản phẩm hoàn hảo phù hợp với điều kiện môi trường nóng ẩm, chống lại tối đa sự ăn mòn của chất thải rắn sinh hoạt. Bên cạnh đó trọng lượng của ống được giảm đáng kể so với các loại vật liệu khác như composit, bê tông, v.v… làm giảm đáng kể chi phí cho công trình.

+ Các bộ phận khác:

- Quạt hút: Để đảm bảo cho hệ thống được khô ráo, thông thoáng không bị mùi khi đổ rác. Quạt hút là loại quạt 1 phase công suất 40W trở lên.

- Chụp thu: Chụp thu là thiết bị liên kết giữa ống đổ rác chính và ống thoát khí (ống thông gió). Vật liệu được chế tạo bằng Inox có độ dày 1 mm. Kích thước chụp thu có cấu tạo một đầu được lắp với ống dẫn rác, một đầu lắp với ống thông gió. Quy cách chụp thu phụ thuộc vào kích thước ống dẫn rác chính, ống thông gió. Ví dụ: ống f 500 và f 600 thu vào ống gió f 350.

+ Hệ thống phun nước rửa:

- Chức năng cấp nước tưới trực tiếp vào bên trong thành ống giúp cho quá trình vệ sinh ống dễ dàng hơn, sạch hơn. Hệ thống này còn có chức năng dập cháy khi có hỏa hoạn xảy ra.

- Quy cách và vị trí lắp đặt: Hệ thống bao gồm một động cơ bơm nước có công suất 75W, cung cấp nước từ nguồn vào trong ống dẫn rác thông qua hệ thống đường dẫn. Các đường dẫn này được chế tạo bằng ống kẽm f24 hoặc f32 có gắn van điều chỉnh lưu lượng.

- Đai đỡ ống: Chức năng là thiết bị trung gian dùng để cố định ống dẫn rác chính với khu đỡ ống thông qua hệ thống bulông. Đai được chế tạo bằng thép có chức năng giữ chặt ống và cố định ống với sàn nhà bằng vít nở sắt.

Quy cách và vị trí lắp đặt: đai đỡ ống được làm bằng thép dẹt có chiều dày 5 – 7 mm, rộng 50-75 mm có mạ kẽm hoặc sơn chống rỉ, giúp chống lại sự ăn mòn của chất thải rắn hay tạp chất khác. Đai đỡ ống được lắp tại vị trí đặt khung đỡ ống.

- Máng thu rác: là thiết bị liên kết giữa cửa đổ rác và đường ống trục chính khi đó rác sẽ được đi qua cửa đổ rác qua máng thu rác và vào trục ống chính. Epoxy: là chất liệu để gắn máng thu rác với ống trục chính.

- Ống đổ rác: ống đổ rác chính có đường kính 630 mm, mỗi ống có độ dài là 4000 mm. Một ống thoát khí đường kính 230 mm được lắp đặt vào nắp thu và kéo dài tới chiều cao 2 m.

- Hệ thống chổi quét: Hệ thống gồm 6 bánh xe luôn có xu thế được tì vào thành của ống nhờ lò xo tại vị trí số 5 trong hình minh họa, tuỳ thuộc vào độ nén của lò xo mà độ bám của hệ thống bánh vào thành ống thay đổi. Bánh xe tì vào thành ống để dẫn hướng và chống xoay.

Với hệ thống này ta có thể cho nó làm việc trong các loại đường ống có đường kính thay đổi rác dễ dàng. Động cơ kế cho động cơ quay chổi toàn vòng hoặc chổi quay 1 vòng quay, chổi được gắn cố định làm xoay chổi quét. Khi đã hạn chế được khả năng quay của hệ thống thì tránh được hiện tượng bị quay tự do không mong muốn của chổi và hiện tượng xoắn dây điện chạy động cơ, ống dẫn nước rửa ống có thể mang theo trên hệ thống.

- Hệ thống ngăn cháy: Bao gồm một nắp đậy cửa xả được làm từ thép CT3 dày 5 mm mạ kẽm nhúng nóng và hệ thống đối trọng, có một mối nối nóng chảy giới hạn nhiệt độ lớn hơn nhiệt độ cho phép hoặc có hỏa hoạn mối nối sẽ bị đứt và đóng sập cửa xả rác vào không cho lây lan ngọn lửa lên các tầng khác của tòa nhà theo đường dẫn rác.

Quy mô hệ thống thu rác

Theo nhu cầu xã hội trong thời gian 5 năm đối với hệ thống thu rác trong nhà ở chung cư cao tầng là mỗi đơn nguyên phải có tối thiểu một ống thu rác hiện đại như đã nói ở trên, cụ thể như sau:

Trong hệ thống tổ hợp xử lý rác thải thì vận chuyển rác theo chiều đứng (đường ống đứng thu rác tập trung tại các đầu mối giao thông) là phổ biến và quan trọng nhất.

Tất cả các ống dẫn rác đều có cửa đưa rác vào ở mỗi tầng, cửa này có gắn bản lề và được đặt ở sườn ống hoặc đáy ống. Cần tính đến sự hỏng hóc của các lối đưa rác vào, khóa cửa, hệ thống tẩy trùng, bộ phận cách âm, lỗ thông hơi. Phải luôn luôn làm vệ sinh cho đường ống và sử dụng thiết bị khử mùi.

Chu kỳ cho xe chở rác và thu gom được xây dựng trên cơ sở vận hành hệ thống thu rác:

- Khi rác được đổ vào ống thu rác chính xuống ống nghiêng. Tại đây rác được giữ lại cho đến khi trọng lượng của rác trong ống nghiêng đủ để mở cửa xe thùng chứa rác. Khi rác được thả hết thì cửa rác tự động đóng lại. Quy trình này được lặp lại khi trong ống nghiêng lại đầy.

- Khi thùng chứa rác được đầy thì kéo thùng rác ra và đẩy thùng không vào ngay, quy trình này được lặp lại sau 4 giờ. Bởi vậy số lượng thùng rác cần thiết cho tòa nhà tối thiểu phải là 3 thùng rác mới đảm bảo vận hành thông suốt và không bị ứ đọng rác. Mỗi buổi sáng xe chở rác thành phố đến chở 1 lần, mỗi lần xe chở rác phải chở 2 thùng. Quy trình này được lặp lại mỗi ngày.

- Yêu cầu thùng chứa rác luôn đảm bảo được đặt tại điểm xả rác, khi lấy thùng chứa rác phải thay thùng không vào ngay. Do đặc tính rác thải của tòa nhà là loại rác sạch nên khả năng lưu rác trong 1 ngày là không vấn đề gì. Trong tương lai, ở buồng chứa rác nên thiết kế hệ thống thay thùng đựng rác tự động. Hệ thống này có thể có dạng băng chuyền, khi rác được đổ đầy, hệ thống sẽ tự động thay một thùng trống khác và chuyển thùng đầy ra phía ngoài, gần với nơi mà các công nhân có thể bốc xếp lên xe ô tô và vận chuyển đi dễ dàng.

Giải pháp kiến trúc cho hệ thống thu, lưu giữ và vận chuyển rác

Do ý thức người dân chưa cao, việc xả rác quá khổ có thể dẫn đến ống rác bị ùn tắc. Do vậy, vị trí lắp đặt hệ thống thu rác nói chung phải tiếp giáp với mặt ngoài công trình. Tuy nhiên, không nên để ở mặt chính vì như vậy dễ ảnh hưởng đến hình dạng công trình. Trên cơ sở vị trí lắp đặt chung các bộ phận khác của hệ thống thu rác sẽ chịu tác động theo, cụ thể là:

- Vị trí lắp đặt cửa đổ rác: Cửa đổ rác là vị trí đổ rác của cả tầng trong một đơn nguyên nên khi sử dụng nếu người sử dụng không có ý thức giữ gìn sẽ dẫn đến làm mất vệ sinh và mỹ quan chung. Do đó cần thiết phải có cửa đổ rác vừa tiện cho việc đổ rác, vừa đảm bảo mỹ quan và vệ sinh khi sử dụng. Giải pháp đảm bảo tối ưu là khi thiết kế và lắp đặt cửa đổ rác tận dụng vị trí chiếu nghỉ cầu thang của công trình.

- Không gian cần thiết cho khu vực đặt cửa đổ rác: Cửa đổ rác là nơi dễ gây mất vệ sinh, nên đặt cửa đổ rác ở khu chiếu nghỉ cầu thang thoát hiểm, nơi ít đi lại hoặc trong một hành lang riêng để hạn chế ô nhiễm. Ngoài ra khi các cư dân ở trong chung cư cao tầng sau một thời gian sử dụng sẽ phát sinh những loại rác có khối tích lớn cần vứt bỏ (như bàn ghế, giường, vv) mà không thể thải bằng hệ thống thu rác thì cần phải có chỗ tạm chứa để công nhân môi trường hoặc nhân viên quản lý chuyển đến nơi xử lý.

- Không gian giao thông cho khu vực xe thu rác vận hành: Đây là khu vực cuối cùng của hệ thống thu rác. Kho chứa rác, đường vận chuyển tại tầng trệt của chung cư.

- Vị trí, khối tích của hầm chứa rác: Hầm chứa rác thường đặt tại tầng thấp nhất của tòa nhà, cạnh đáy ống thoát rác, thuận tiện cho xe chuyên chở vào lấy rác đi xử lý. Rác thải được mang tới ống trượt rồi chuyển xuống tầng hầm. Những đồ cồng kềnh bỏ đi (chăn, đệm, vv) sẽ được người dân tự mang xuống hầm chứa rác chứ không vận chuyển xuống bằng đường ống trượt. Các đội dịch vụ sẽ chịu trách nhiệm trong việc phân loại các túi, xử lý sơ bộ rác thải tại phòng trữ rác.

Khối tích các hầm chứa rác phụ thuộc vào mật độ dân sống trong tòa nhà, khối lượng rác thải trong một ngày của chung cư. Phòng trữ rác có bề rộng tối thiểu đủ cho chuyên chở cỡ trung bình có thể vào được, phòng thải phải luôn được dọn dẹp để đảm bảo vệ sinh. Ở một số nước, tầng một được thiết kế như một không gian mở, thường dành một phần để bố trí các cửa hàng dịch vụ, thang máy, các buồng hạ tầng kỹ thuật, v.v…, còn lại để trống, thông thoáng, làm đường giao thông.

Phương thức lấy và vận chuyển rác: Đường cho xe vào lấy rác phải thuận tiện, gần đường giao thông của tiểu khu. Tầng hầm thường được kết hợp làm bãi đỗ xe, dịch vụ công cộng, lối cho xe vào lấy rác được tách riêng và là một phần chung cư. Tại các khu nhà có sử dụng ống thu rác, các thùng chứa rác riêng biệt không được sử dụng. Dụng cụ phổ biến nhất cho thu gom rác tại hầm chứa rác của chung cư là:

- Các thùng không đáy lớn (open top);

- Các thùng rác kín hoặc các túi đựng rác có gắn máy nén;

 - Các thùng đựng rác được trang bị máy nén cơ học;

- Các thùng rác đặc biệt gắn liền với các thiết bị nén.

Dưới đáy ống trượt có thể gắn trực tiếp máy nén rác để làm giảm thể tích chất thải rắn. Việc nén rác thường được thực hiện ở những nơi có diện tích chứa rác hẹp. Sau đó, ô tô sẽ đến chở các thùng rác theo định kỳ đến bãi xử lý.

Diện tích của buồng đổ rác phải đảm bảo cho xe ô tô vào lấy được rác. Ngoài ra khi quy hoạch tổng thể cần phải có hệ thống giao thông đảm bảo xe ô tô vận chuyển rác có thể vào được khu vực buồng thu rác.

Giải pháp thu gom những loại rác khó thoát qua hệ thống ống thu rác

Ngoài việc giải quyết kỹ thuật một cách hoàn hảo nhất cho hệ thống ống thu rác, cũng như giáo dục người dân  ý thức tự giác giữ gìn và bảo đảm hoạt động của hệ thống, Các ban quản lý chung cư và các nhà quản lý đô thị cũng cần thực hiện  giải pháp thu gom cho các loại rác cồng kềnh hoặc không thể vứt bỏ vào hệ thống ống thu rác. Đó là những loại rác cồng kềnh như bàn ghế, giường tủ, v.v…, sau một thời gian dài sử dụng mà người dân thải bỏ. Do vậy, cần thiết phải có một tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm thu gom những loại rác này. Việc thu gom sẽ được dễ dàng khi trong cùng một tòa nhà cần có một vị trí để tập trung các loại rác cồng kềnh đó. Những loại rác này cần vận chuyển đến nơi thu gom ở dưới tòa nhà. Những người làm công việc này có thể là những người đang sinh sống trong khu dân cư đó hoặc thuộc đơn vị quản lý môi trường địa phương sẽ được hưởng quyền lợi nhất định từ việc thu gom rác thải này.

Một số giải pháp khác có thể thực hiện, đó là thu mua các loại rác có thể tích lớn với giá cả hợp lý, vì đa phần các loại rác có khối tích lớn như bàn ghế, các đồ gia dụng, v.v… đều có thể tái sử dụng. Do đó có thể dùng biện pháp thu mua tạo ý thức cho người dân tránh tình trạng vứt bỏ bừa bãi .

Tài liệu tham khảo:

Viện Môi trường đô thị và công nghiệp Việt nam - “ Biên soạn dự thảo tiêu chuẩn TCVN về Hệ thống thu gom , lưu giữ chat thải rắn sinh hoạt trong nhà cao tầng tại các đô thị - yêu cầu kỹ thuật ‘  – Đề tài cấp Bộ Xây dựng 2018-2019.

GS.TS. Nguyễn Hữu Dũng, ThS. Bùi Hồng Hiếu

                                       Viện Môi trường Đô thị và Công nghiệp Việt Nam

Bạn đang đọc bài viết Giải pháp phân loại chất thải rắn sinh hoạt trong các nhà ở cao tầng. Thông tin phản ánh, liên hệ đường dây nóng : 0912 345 014 Hoặc email: [email protected]

Cùng chuyên mục

Bản đồ công nghệ cho chính phủ số
Bản đồ do Bộ Thông tin và Truyền thông xây dựng nhằm đánh giá các công nghệ có tác động đáng kể đến quá trình chuyển đổi số của chính phủ.
Khắc phục ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi
Những năm qua, ngành chăn nuôi phát triển khá ổn định, song chăn nuôi nhỏ lẻ vẫn chiếm tỷ lệ cao, chất thải từ chuồng trại của nhiều nông hộ, gia trại, trang trại gây ô nhiễm môi trường.

Tin mới