Khu công nghiệp sinh thái là giải pháp thu hút đầu tư

Theo dõi MTĐT trên

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đến hết tháng 5/2021, đã có 394 khu công nghiệp được thành lập với tổng diện tích đất tự nhiên đạt khoảng 121.900ha.

Các khu công nghiệp, khu kinh tế đã thu hút được lượng vốn đầu tư lớn, bổ sung nguồn lực quan trọng cho đầu tư phát triển, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.Cụ thể, các khu công nghiệp và khu kinh tế trên cả nước có 10.853 dự án sản xuất kinh doanh còn hiệu lực của các nhà đầu tư nước ngoài với tổng vốn đăng ký đạt khoảng 228,4 tỷ USD; vốn đầu tư thực hiện đạt khoảng 69,6%.

Ngoài ra, có 10.186 dự án sản xuất kinh doanh còn hiệu lực của các nhà đầu tư trong nước với tổng vốn đăng ký đạt khoảng 2,53 triệu tỷ đồng; vốn đầu tư thực hiện đạt khoảng 45,4%.

Các dự án trong khu công nghiệp, khu kinh tế góp phần đẩy mạnh tăng trưởng sản xuất ngành công nghiệp, nâng cao giá trị xuất khẩu và sức cạnh tranh của nền kinh tế; đóng góp đáng kể vào ngân sách nhà nước.

Tuy nhiên, Thứ trưởng  Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Duy Đông cho rằng việc phát triển khu công nghiệp, khu kinh tế thời gian vừa qua chưa bền vững, bộc lộ một số tồn tại hạn chế. Đó là quy hoạch phát triển khu công nghiệp, khu kinh tế chưa thể hiện rõ được tầm nhìn chiến lược, tổng thể. Tại một số nơi quy hoạch và phát triển khu công nghiệp, khu kinh tế chưa sát với nhu cầu phát triển; khả năng thu hút đầu tư, chưa bền vững và cân bằng về kinh tế, xã hội, môi trường

Tại Việt Nam, các khu công nghiệp chủ yếu vẫn phát triển theo hướng đa ngành, đa lĩnh vực với nguồn lực phát triển chủ yếu dựa vào khai thác tiềm năng về đất, chưa thực sự tạo ra được các cụm sản xuất có quy mô để tăng khả năng cạnh tranh của các ngành sản xuất công nghiệp, nhất là công nghiệp chế biến, chế tạo của Việt Nam. Chất lượng, hiệu quả thu hút đầu tư vào khu công nghiệp, khu kinh tế còn hạn chế về hàm lượng khoa học kỹ thuật chưa cao…

Sau đại dịch, dòng vốn đầu tư toàn cầu có sự dịch chuyển, sự cạnh tranh với các nước đang phát triển trong thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) nói chung và vào các khu công nghiệp ngày càng gia tăng đã đặt ra những yêu cầu mới cho sự phát triển của khu công nghiệp trong tương lai...

Theo ông Vũ Anh Tú - Phó Vụ trưởng Vụ Quy hoạch - Kiến trúc, Bộ Xây dựng, phải xác định rõ được nhu cầu không thể làm sẵn, chờ đợi được. Chúng ta phải tìm hiểu thật kỹ về nhu cầu mà các khu công nghiệp sẽ được phục vụ.

Hiện nay, phát triển khu công nghiệp nhiều nhà đầu tư đang quan tâm đến việc xây dựng các khu công nghiệp sinh thái, xanh, thân thiện với môi trường, các mô hình khu công nghiệp đa chức năng, hình thành lối sống công nghiệp mới, các doanh nghiệp trong khu công nghiệp có thể tương hỗ lẫn nhau.

Xu hướng của nhà đầu tư quan tâm đến các khu công nghiệp xanh, thân thiện với môi trường để họ tham gia vào các Hiệp định thương mại tự do, xuất khẩu các sản phẩm xanh ra các thị trường, để họ có thể được chứng chỉ xanh.

Hơn nữa, không chỉ xanh mà còn cần đa chức năng. Theo ông Vũ Anh Tú - Phó Vụ trưởng Vụ Quy hoạch - Kiến trúc, Bộ Xây dựng, yêu cầu của bối cảnh mới, cần phát triển các mô hình khu công nghiệp chuyên ngành, đa chức năng, hình thành lối sống công nghiệp mới, sống làm việc, nghỉ ngơi đồng bộ và chất lượng.

Qua đại dịch Covid-19 chúng ta đều thấy lực lượng lao động là một trong những lực lượng quan trọng nhưng phần lớn công nhân không có nhà ở. Họ không yên tâm sản xuất, kinh doanh, nguy cơ sau dịch sẽ bị thiếu lao động. Do đó cần phải có chính sách nhà ở cho người lao động.

Hiện nay, các khu công nghiệp truyền thống thông thường chỉ có nhà máy đơn thuần, không có nhà ở. Do vậy, xu hướng là cần phát triển khu công nghiệp có hạ tầng cơ sở đô thị, bao gồm nhà ở, phòng khám, bệnh viện, nhà trường… để có thể sinh hoạt trong khu công nghiệp này.

Ông Hongsun, Phó Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam khuyến nghị, nếu phát triển khu công nghiệp dịch vụ, vừa có nhà ở, thì khi áp dụng "3 tại chỗ" như hiện nay sẽ phát huy hiệu quả trong việc đáp ứng điều kiện trong phòng chống dịch Covid-19.

"Nhiều nước trên thế giới cho xây dựng nhà máy đa tầng hơn, nhà máy chung cư, 5 tầng, thậm chí 10 tầng để tận dụng, hiệu quả, tiết kiệm đất làm ra nhiều cơ sở sản xuất. Do đó Bộ Kế hoạch và Đầu tư, chính quyền địa phương, Ban quản lý Khu công nghiệp nên điều chỉnh lại nghiên cứu để áp dụng bởi những mô hình này ở các nước phát triển và đang phát triển đã ứng dụng thành công" - ông Hongsun đưa ý kiến.

Còn theo bà Vũ Thu Hằng, giám đốc kinh doanh TNI Holdings Việt Nam,  phát triển khu công nghiệp đô thị dịch vụ quan trọng nhất vẫn là sự gắn kết và tương tác hỗ trợ như thế nào.

Sự phát triển nóng các khu công nghiệp đã gây tác động xấu đến môi trường và cuộc sống người dân xung quanh. Cần hình thành hệ sinh thái khu công nghiệp, có tính tương hỗ lẫn nhau. Đầu ra của doanh nghiệp này có thể là đầu vào tối ưu cho các doanh nghiệp khác. Các doanh nghiệp trong khu công nghiệp tương tác với nhau giống như tương tác trong một hệ sinh thái thiên nhiên khép kín, không có chất thải loại bỏ ra môi trường.

Như vậy, nhu cầu đặt ra là không quy hoạch độc lập từng thực thể mà phải quy hoạch cả khu, ít nhất là cả thành phố để có sự tương tác, hỗ trợ lẫn nhau. Hiện, Ban quản lý Khu kinh tế Hải Phòng đang soạn thảo trình thành phố ban hành nghị quyết mới về phát triển khu cụm công nghiệp từ nay đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030. Với điều kiện của Hải Phòng hiện nay, Ban quản lý tự tin có thể chuyển đổi nhanh theo những xu hướng mới. Đó là hình thành một hệ sinh thái, không chỉ khu công nghiệp mà xung quanh đó là những cụm công nghiệp liên hoàn để hỗ trợ nhau.

Theo Nghị định 82, một khu công nghiệp được coi là khu công nghiệp sinh thái phải đạt các tiêu chí như có ít nhất 25% diện tích là cây xanh. Giao thông, hạ tầng dịch vụ được dùng chung và tối thiểu 90% doanh nghiệp trong khu công nghiệp có nhận thức về các giải pháp sử dụng hiệu quả tài nguyên và sản xuất sạch hơn (RECP); tối thiểu 20% doanh nghiệp trong khu công nghiệp áp dụng các giải pháp RECP; ít nhất 10% doanh nghiệp trong khu công nghiệp có kế hoạch tham gia các liên kết cộng sinh công nghiệp./.