Thấy gì qua Báo cáo tài chính của NCB trong thời gian vừa qua?

Theo dõi MTĐT trên

Đầu tư nhưng không thu được lãi

Báo cáo tài chính hợp nhất quý I/2020 của Ngân hàng TMCP Quốc Dân (NCB, HNX: NVB), cho thấy kết thúc quý I/2020, NCB có tổng tài sản giảm 12% so với đầu năm, về mức hơn 70.458 tỷ đồng, chủ yếu do tiền, vàng gửi tại các TCTD khác và cho vay các TCTD khác giảm mạnh 72%, còn hơn 4.276 tỷ đồng.

Đáng chú ý, cho vay khách hàng vẫn ở mức gần 37.807 tỷ đồng, đi ngang so với mức của đầu năm. Các khoản lãi, phí phải thu tăng 8%, lên mức 3.396 tỷ đồng.

Tính đến ngày 31/3/2020, tiền gửi của khách hàng tại NCB chỉ tăng nhẹ 2% so với đầu năm, lên mức 60.547 tỷ đồng. Ngược lại, tiền gửi và vay các TCTD khác và phát hành giấy tờ có giá lần lượt giảm 85% và 34% so với đầu năm, còn gần 1.828 tỷ đồng và hơn 1.784 tỷ đồng.

Báo cáo tài chính cho thấy không chỉ phần tài sản không sinh lời bị coi là phần tài sản đóng băng, kể cả các khoản tài sản để đầu tư của NCB cũng không đem lại lãi lời gì, nếu có thì cũng chẳng đáng bao nhiêu.

Theo các Báo cáo tài chính hợp nhất có kiểm toán những năm gần đây, NCB có khoản đầu tư dài hạn gần 720 tỷ đồng. Nhưng trong các năm 2017 và 2018 không thấy ngân hàng thu về lợi nhuận từ khoản đầu tư này.

Đến năm 2019, báo cáo tài chính ghi nhận ngân hàng mới thu được 2,6 tỷ đồng lãi từ khoản đầu tư 720 tỷ đồng này, tương đương lãi suất trong 0,2% tổng đầu tư cho 36 tháng. Không hiểu, NCB đầu tư dài hạn vào đâu để có mức lãi suất nằm ngoài mọi hình dung như vậy?

Đáng chú ý, chứng khoán đầu tư của NCB năm qua là hơn 13.000 tỷ đồng, nhưng chỉ thu lãi 32 tỷ đồng, tức lãi suất chỉ 0,2% một năm, khả năng sinh lời thậm chí không bằng lãi suất gửi tiết kiệm. 

Tổng số tiền dành cho chứng khoán đầu tư và góp vốn, đầu tư dài hạn là 13.915 tỷ đồng, chiếm 17,3% tổng tài sản. Đầu tư mà gần như không thu được lãi. Giá trị đầu tư này được xem như “tiền chết”, ngoài việc giúp cho ngân hàng làm đẹp bảng cân đối, thì thực tế không mang lại lợi nhuận, thậm chí còn khiến ngân hàng phải gánh thêm chi phí khá lớn trong hoạt động kinh doanh.

Như vậy, với 17% Tổng tài sản là tài sản không sinh lời và 17,3% tổng tài sản là những tài sản đầu tư có chất lượng thấp, NCB đang có khoảng 34% tài sản “nằm im”, hầu như không thu về lợi tức. 

Trước đó, theo Báo cáo tài chính năm 2019, Tỷ lệ chi phí lãi trên thu nhập lãi của NCB là 78%, khá cao. Cho thấy ngân hàng đang phải chi trả lãi khá nhiều, phải huy động tiền gửi của khách hàng với lãi suất cao. 

Chỉ số Dư nợ cho vay khách hàng/Tổng vốn huy động (LDR) khiêm tốn với 51%, cho thấy ngân hàng cho vay khách hàng không nhiều, không tận dụng được tối ưu nguồn tiền để sinh lời. Tỷ lệ thu nhập lãi thuần (NIM) là 1,82% thấp, tức là thu nhập từ lãi thuần không đủ bù đắp cho các chi phí khác.

Cho nên, dễ hiểu vì sao các chỉ số sinh lời của NCB luôn thấp. Năm 2019, Tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản bình quân (ROAA) chỉ có 0,06% ( ROAA của OCB là 2,37%; VietBank là 0,78%). Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu bình quân (ROEA) là 1,14%, thấp hơn mức trung bình 12% của các ngân hàng rất nhiều.

Xử lý nợ xấu vẫn là vấn đề nan giải

Nhờ ngân hàng tái cơ cấu danh mục cho vay, tăng cường các biện pháp kiểm soát rủi ro tín dụng nên cuối tháng 3/2020, tỷ lệ nợ xấu ở mức 2,2%.

Thế nhưng, nợ nhóm 5 ( nợ có khả năng mất vốn)  – nhóm nợ nguy hiểm nhất tại NCB lại tăng 29% so với đầu năm, lên mức hơn 603 tỷ đồng. Điều đó cho thấy chất lượng quản lý tín dụng của NCB vẫn còn yếu và việc chuyển nhóm nợ có thể chưa được thực hiện triệt để theo đúng các quy định của Thông tư 02 và Thông tư 09.

Mới đây, Công ty TNHH kiểm toán AFC Việt Nam (AFC) đưa ra một loạt lưu ý khi kiểm toán báo cáo tài chính năm 2019 của Ngân hàng TMCP Quốc dân (NCB).

Theo đó, AFC nhấn mạnh nhiều vấn đề liên quan đến tình hình nợ xấu của NCB. Cụ thể, công ty kiểm toán lưu ý các khoản lãi dự thu của khoản nợ xấu đã bán cho các tổ chức mua bán nợ đã ghi nhận từ ngày 1/1/2017 đến nay không thỏa điều kiện quy định tại Nghị quyết 42 về thí điểm nợ xấu của các tổ chức tín dụng, đã được lập kế hoạch thoái trong “phương án tái cơ cấu gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2019 – 2020” của ngân hàng. Tính đến cuối tháng 12/2019, khoản lãi dự thu của NCB đạt 3.151 tỷ đồng, tăng 500 tỷ đồng so với năm trước đó.

NCB là một trong số những tổ chức tín dụng bị buộc phải tiến hành tái cơ cấu. Thay vì sáp nhập, năm 2014, ngân hàng chọn phương án tự tái cơ cấu, chuyển đổi mô hình kinh doanh sang hướng bán lẻ.

Tuy nhiên, đến nay hoạt động tái cơ cấu tại NCB vẫn chưa hoàn thành khi các khoản nợ xấu vẫn cần xử lý đặc biệt theo đề án đã được Ngân hàng Nhà nước phê duyệt.

Cổ phiếu liên tục "dò đáy"

NCB tiền thân là Ngân hàng TMCP Nam Việt (Navibank). Năm 2010, 100 triệu CP Navibank chính thức niêm yết trên HNX với giá 11.900 đồng/CP. 10 năm qua, cổ phiếu NVB giá rẻ như rau và ngày càng mất phong độ với nhiều đáy mới được thiết lập.

Kết thúc phiên giao dịch ngày 30/6, cổ phiếu NVB đã đánh mất  200 đồng (-2,3%) so với phiên giao dịch ngày 29/6, xuống giá 8.500 đồng/CP.

Cổ phiếu NCB luôn dưới mệnh giá. Ngày 30/6 NVB chốt phiên giao dịch với giá 8.500 đồng/CP.

Năm 2016, mức giá 5.200 đồng/CP được coi là “đáy” kể từ khi Navibank niêm yết. Từ đầu năm 2020 đến nay, cổ phiếu NVB giao động quanh mức 9.000 – 8.000 đồng/cp.

Giá cổ phiếu NVB đi xuống không phải là điều khó hiểu với giới đầu tư. Cuối năm 2013, khi nhóm cổ đông mới mua lại Navibank và đổi tên thành NCB, nhà băng này đã phải vật lộn một thời gian dài để thoát khỏi “bảng tử thần” khi nằm trong nhóm 9 ngân hàng phải tái cơ cấu. Việc tập trung nguồn lực để giải quyết các vấn đề về nợ xấu, quản trị rủi ro… của Navibank trước đây đã khiến NCB thực sự oằn vai.

Việc giá cổ phiếu chìm sâu dưới mệnh giá khiến NCB rất khó thành công trong việc phát hành cổ phiếu để tăng vốn. Vì vậy, bao giờ thị giá cổ phiếu tại NVB trên 10.000 đồng/cp vẫn là câu hỏi chưa có hồi đáp?