Lần đầu tiên thẩm định quy hoạch 2 tỉnh theo Luật Quy hoạch

Theo dõi MTĐT trên

Sáng 23/3, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Chủ tịch Hội đồng thẩm định quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã chủ trì cuộc họp thẩm định Quy hoạch tỉnh Hà Tĩnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Cùng tham dự cuộc họp có Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh Hoàng Trung Dũng.

Trước đó, ngày 22/3, cuộc họp tương tự với Quy hoạch tỉnh Bắc Giang đã diễn ra. Đây là những buổi họp thẩm định quy hoạch tỉnh đầu tiên trong cả nước trong điều kiện chưa có nhiều kinh nghiệm, với nhiều điểm mới theo quy định của Luật Quy hoạch.

Cuộc họp thẩm định Quy hoạch tỉnh Bắc Giang thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.  (Ảnh: vneconomy.vn)

Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, việc lập quy hoạch thời kỳ này tiếp cận theo phương pháp mới mà Luật Quy hoạch đã quy định. Tất cả ngành, lĩnh vực và lãnh thổ phải được tích hợp trong một bản quy hoạch tổng thể có tính đa ngành trên không gian phát triển của toàn tỉnh.

Tuy nhiên, để thể hiện tất cả nội dung tích hợp của các ngành trong đó là rất khó, phải đảm bảo quản lý quy hoạch chặt chẽ, không tùy tiện nhưng không bó cứng, nhất là phải đòi hỏi tính linh hoạt, chặt chẽ cao. Trong khi đó, quy hoạch tỉnh nằm trong hệ thống quy hoạch cả nước, cấp dưới của quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng nhưng các quy hoạch này lại chưa được làm, trừ quy hoạch vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Để giải quyết vấn đề này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho phép làm đồng thời các quy hoạch trong hệ thống quy hoạch quốc gia và quy trình thực hiện theo phương pháp “đúng dần”; đồng thời, khi quy hoạch cấp trên được phê duyệt thì quy hoạch cấp dưới khi có mâu thuẫn, xung đột với quy hoạch cấp trên thì phải điều chỉnh theo quy hoạch cấp trên. 

Thời kỳ quy hoạch thống nhất với tất cả các địa phương là thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 để đảm bảo các quy hoạch thống nhất với nhau.

Đặc biệt quan tâm phát triển bền vững từ sự cố Formosa

Theo báo cáo Quy hoạch, Hà Tĩnh đặc biệt hiểu rõ tầm quan trọng của phát triển bền vững bởi địa phương từng chứng kiến hậu quả nghiêm trọng từ sự cố môi trường, do đó, Quy hoạch được xây dựng theo hướng biến kinh nghiệm này thành yếu tố tích cực và xem đó như là lợi thế cạnh tranh thực sự của tỉnh. Bối cảnh hiện tại đòi hỏi một quy hoạch xác định hướng phát triển dài hạn và phù hợp với các điều kiện mới.

Bên cạnh những yếu tố bất lợi như kinh tế nhỏ lẻ và phân mảnh, nguồn lực con người còn hạn chế, xa các cụm công nghiệp lớn trong nước…, tỉnh xác định một số lợi thế thúc đẩy khác như mạng lưới nhân tài gốc Hà Tĩnh; vị trí và các cảng chiến lược; vẻ đẹp tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên.

Bí thư Hà Tĩnh Hoàng Xuân Dũng khẳng định Quy hoạch được xây dựng nghiêm túc, bài bản nhưng còn rất nhiều nội dung cần bổ sung, làm sao để phát huy được tiềm năng địa phương, thích nghi, ứng phó với thiên tai.

Tỉnh ưu tiên phát triển 4 lĩnh vực kinh tế trọng điểm gồm công nghiệp luyện thép, chế biến và chế tạo năng lượng; nông, lâm, thủy, sản; thương mại, dịch vụ, logistics; du lịch. Quy hoạch cũng xác định 3 trung tâm đô thị, 3 hành lang kinh tế và 1 trung tâm động lực là khu kinh tế Vũng Áng.

Tỉnh đặt mục tiêu năm 2025, GRDP bình quân đầu người cao hơn các tỉnh Bắc Trung Bộ và năm 2030, trở  thành tỉnh khá của cả nước với GRDP bình quân gần 7.000 USD, nâng lên 17.700 USD vào năm 2045 và 26.000 USD vào năm 2050. Cũng theo tầm nhìn 2050, tỷ lệ  đô thị hóa đạt khoảng 70%.

Cần bổ sung thêm nhiều luận cứ và cơ sở khoa học

Báo cáo của tỉnh Hà Tĩnh đề cập 3 phương án tăng trưởng cho giai đoạn 2021-2030: Tăng trưởng bình thường (không phát huy được tất cả tiềm năng của tỉnh để trở thành một cực kinh tế quan trọng của cả nước); tăng trưởng cao theo hướng công nghiệp hóa nặng (không bền vững vì tạo áp lực lớn về môi trường); và tăng trưởng Hà Tĩnh xanh. Trong cả 3 phương án, mỏ sắt Thạch Khê đều đóng tạm thời ít nhất 50 năm.

Theo tỉnh Hà Tĩnh, phương án “tăng trưởng xanh” tạo sự đồng bộ giữa nâng cao sản lượng thép với phát triển hạ tầng, bảo vệ môi trường, tạo dư địa để chuyển đổi sang các ngành khác, giảm sự phụ thuộc vào nhà máy Formosa. Theo phương án này, Hà Tĩnh dự kiến tăng trưởng kinh tế đạt trên 9% trong 10 năm tới.

Theo ông Đinh Trọng Thắng, Vụ trưởng Vụ Quản lý quy hoạch (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), báo cáo quy hoạch của Hà Tĩnh đã hướng tới sự đổi mới, dựa trên hệ thống số liệu khá đầy đủ, đáng tin cậy về hiện trạng, tiềm năng và khả năng phát triển. Báo cáo quy hoạch công phu, nghiêm túc; đánh giá toàn diện thực trạng các yếu tố, điều kiện đặc thù của tỉnh, từ đó đưa ra các quan điểm, định hướng và giải pháp phát triển…

Tuy nhiên, qua tổng hợp các ý kiến, Thường trực của Hội đồng thẩm định chỉ ra một số nội dung cần tiếp tục hoàn thiện, làm rõ thêm, như đánh giá tác động, ảnh hưởng của thiên tai, tác động của biến đổi khí hậu.

“Báo cáo quy hoạch lựa chọn phương án phát triển ở mức cao, 9% trong giai đoạn 2021-2030, nhưng cần bổ sung thêm luận cứ và cơ sở khoa học của việc đề xuất các mục tiêu quy hoạch bảo đảm khả thi và là cơ sở chuẩn xác cho các tính toán về cân đối nguồn lực liên quan”, ông Đinh Trọng Thắng phát biểu.

Đi vào cụ thể, báo cáo thẩm định đề nghị tỉnh Hà Tĩnh làm rõ nhiều nội dung khác như tính khả thi của phương án tăng công suất sản lượng thép của dự án Formosa lên 15 triệu tấn/năm; xác định rõ nhu cầu và khả năng cân đối phụ tải điện trên địa bàn khi nhu cầu điện rất lớn… Báo cáo cũng chưa làm rõ được sự cần thiết và luận cứ của việc đề xuất xây dựng sân bay và tuyến đường bộ cao tốc Vũng Áng – Cha Lo.

Số lượng dự án ưu tiên trong quy hoạch cũng rất lớn, đề nghị bổ sung làm rõ hơn cơ sở đề xuất tiêu chí xác định dự án ưu tiên đầu tư. Ngoài ra, Hội đồng thẩm định và các ý kiến chuyên gia phản biện cũng đề nghị tỉnh cần quan tâm hơn các giải pháp cụ thể phát triển kinh tế số, đổi mới sáng tạo, quản lý số và khả năng thu hút, nuôi dưỡng nguồn nhân lực chất lượng cao gắn với công nghệ.

Bắc Giang chú trọng phát triển nhanh và bền vững

Theo Bí thư Tỉnh ủy Bắc Giang Dương Văn Thái, trong giai đoạn 2016-2020, Bắc Giang đã có bước phát triển rất vượt bậc, GRDP bình quân cả giai đoạn đạt khoảng 14%, thuộc nhóm đầu cả nước. Năm 2020, mặc dù có dịch Covid-19, nhiều tỉnh tăng trưởng âm nhưng Bắc Giang đạt tăng trưởng ấn tượng 13,6%.  

Nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác quy hoạch trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, ngay sau khi Luật Quy hoạch có hiệu lực, tỉnh Bắc Giang đã tập trung cao triển khai xây dựng quy hoạch tỉnh Bắc Giang thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. 

"Bắc Giang tiếp tục mong muốn đạt mức tăng trưởng cao trong thời gian tới, với nhiều sự đổi mới đầy khát vọng như Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã thông qua. Vì thế mà bản quy hoạch làm sao thể hiện được mục tiêu đó", ông Dương Văn Thái cho biết.

Với quan điểm đó, cùng với tiềm năng lợi thế, cơ hội, thách thức, quy hoạch đưa ra mục tiêu đến năm 2030, Bắc Giang trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại, quy mô GRDP đứng trong nhóm 15 tỉnh, thành phố đứng đầu cả nước.

Đánh giá về quy hoạch của tỉnh đầu tiên được thẩm định theo Luật Quy hoạch, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết nhiệm vụ của Hội đồng thẩm định quy hoạch tỉnh là phải thẩm định đầy đủ về trình tự, thủ tục và nội dung theo quy định của pháp luật về quy hoạch, cụ thể là: sự phù hợp với nhiệm vụ lập quy hoạch đã được phê duyệt; việc tuân thủ quy trình lập quy hoạch quy định tại Điều 16 của Luật Quy hoạch; việc tích hợp các nội dung đề xuất để tích hợp vào quy hoạch tỉnh do các sở, ngành, Ủy ban nhân dân cấp huyện được phân công thực hiện; về sự phù hợp với nội dung quy hoạch tỉnh quy định tại Điều 27 Luật Quy hoạch và Điều 28 Nghị định số 37/2019/NĐ-CP.

Cùng với đó, việc phân vùng phát triển của tỉnh và cân đối phát triển giữa các ngành, lĩnh vực và bố trí không gian phát triển trên địa bàn toàn tỉnh, đảm bảo tính hợp lý, hiệu quả và khả thi; đồng thời, phương pháp lập quy hoạch, đặc biệt là phương pháp tích hợp để lập các nội dung của quy hoạch và việc thu thập dữ liệu, phương pháp chồng lớp bản đồ với các mức độ chi tiết khác nhau…

Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Hội đồng thẩm định quy hoạch tỉnh Bắc Giang hy vọng với công tác thẩm định kỹ lưỡng, quy hoạch này trở thành bản mẫu để các địa phương khác trong cả nước có thể xây dựng quy hoạch tỉnh đạt chất lượng cao nhất, đảm bảo tiến độ nhanh nhất, đáp ứng yêu cầu triển khai Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021-2030 và kế hoạch 5 năm 2021-2025.

Một số lưu ý

Qua tổng hợp các ý kiến, Thường trực của Hội đồng thẩm định chỉ ra một số nội dung cần tiếp tục hoàn thiện, làm rõ thêm đối với quy hoạch tỉnh Hà Tĩnh. Trong đó có việc đánh giá tác động, ảnh hưởng của thiên tai, tác động của biến đổi khí hậu.

“Báo cáo quy hoạch lựa chọn phương án phát triển ở mức cao, 9% trong giai đoạn 2021-2030, nhưng cần bổ sung thêm luận cứ và cơ sở khoa học của việc đề xuất các mục tiêu quy hoạch bảo đảm khả thi và là cơ sở chuẩn xác cho các tính toán về cân đối nguồn lực liên quan”, ông Đinh Trọng Thắng, Vụ trưởng Vụ Quản lý quy hoạch (Bộ Kế hoạch và đầu tư) nói.

Đi vào cụ thể, báo cáo thẩm định đề nghị tỉnh Hà Tĩnh làm rõ nhiều nội dung khác như tính khả thi của phương án tăng công suất sản lượng thép của dự án Formosa lên 15 triệu tấn/năm; xác định rõ nhu cầu và khả năng cân đối phụ tải điện trên địa bàn khi nhu cầu điện rất lớn… Báo cáo cũng chưa làm rõ được sự cần thiết và luận cứ của việc đề xuất xây dựng sân bay và tuyến đường bộ cao tốc Vũng Áng – Cha Lo.

Số lượng dự án ưu tiên trong quy hoạch cũng rất lớn, đề nghị bổ sung làm rõ hơn cơ sở đề xuất tiêu chí xác định dự án ưu tiên đầu tư. Ngoài ra, Hội đồng thẩm định và các ý kiến chuyên gia phản biện cũng đề nghị tỉnh cần quan tâm hơn các giải pháp cụ thể phát triển kinh tế số, đổi mới sáng tạo, quản lý số và khả năng thu hút, nuôi dưỡng nguồn nhân lực chất lượng cao gắn với công nghệ.

Với tỉnh Bắc Giang, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đề nghị tỉnh trong phát triển nông nghiệp cần chú trọng nông nghiệp hiệu quả cao, không cần quá chú trọng vào sản lượng mà là giá trị trên diện tích đất canh tác. Trong quy hoạch của tỉnh, việc chủ trương giảm diện tích lúa không hiệu quả để chuyển sang phục vụ phát triển những loại hình khác là phù hợp nhưng tỉnh phải thường xuyên chú trọng sử dụng đất tiết kiệm.

Bộ Kế hoạch và đầu tư, Hội đồng thẩm định quy hoạch tỉnh sẽ cân nhắc việc công tác thẩm định với các quy trình, thủ tục và nội dung của hai bản quy hoạch này sẽ trở thành hình mẫu để tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương tiếp theo trong cả nước xây dựng quy hoạch tỉnh một cách chất lượng nhất, đảm bảo tiến độ nhanh nhất để đáp ứng yêu cầu triển khai Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021-2030 và kế hoạch 5 năm 2021-2025 hiệu quả./.

PV (t/h)