Minh Hóa (QB): Khan hiếm nước sạch, tiềm ẩn nhiều nguy cơ dịch bệnh

Theo dõi MTĐT trên

Xã Thượng Hóa (huyện Minh Hóa) được bao bọc xung quanh bởi những dãy núi đá vôi trùng điệp, đời sống dân cư ở đây vẫn còn gặp khó khăn, nhiều hộ dân nơi đây vẫn phải đối mặt với tình trạng khan hiếm nguồn nước sạch trầm trọng.

 Biết nước bẩn nhưng dân vẫn phải dùng

Theo tìm hiểu được biết, toàn xã Thượng Hóa vẫn chưa có hệ thống cung cấp nước sạch, dân cư ở đây hầu hết sử dụng nước giếng đào hoặc nước lấy từ khe về. Tuy nhiên những nguồn nước này không đảm bảo an toàn bởi hàm lượng phèn và đá vôi trong nước rất cao.

Thôn Phú Nhiêu và Phú Minh (xã Thượng Hóa) là hai thôn chịu ảnh hưởng nặng nhất do nước bị nhiễm bẩn. Hiện thôn Phú Nhiêu có tổng cộng 186 hộ và 805 nhân khẩu. Hầu hết những hộ dân này chủ yếu sử dụng nước giếng đào, nhưng do nằm ngay cạnh núi đá vôi nên việc đào giếng gặp nhiều khó khăn. Cứ đào xuống 2 – 3 m là lại gặp đá, nhà nào may mắn thì cũng chỉ đào được 4 – 5 m là cùng.

Nguồn nước ở đây đã bị nhiễm phèn và đã vôi nặng, trên nhiều mặt giếng xuất hiện lớp váng màu đục.

Tuy nhiên nước tại các giếng vẫn không đảm bảo an toàn. Mùa mưa còn đỡ, đến mùa khô mực nước xuống thấp, nhiều giếng trong thôn xuất hiện tình trạng lớp váng màu đục và vàng nổi kín mặt giếng.

Ông Đinh Xuân Hiểu – Bí thư Chi bộ thôn Phú Nhiêu cho biết: “Hầu hết các giếng trong thôn đều xuất hiện tình trạng như thế này, lớp váng tại cái giếng rất dày và dễ dàng nhìn thấy bằng mắt thường. Có giếng thì nổi lên lớp váng màu hơi đỏ nghi là phèn, có giếng thì xuất hiện lớp váng màu đục như nước đá vôi. Khi đem nấu nước chè thì màu không được đẹp, không có vị chát chát của chè, còn dưới đáy xoong nồi thì xuất hiện một lớp cặn khô màu trắng đục”. 

“Hầu như tất cả các hộ dân trong thôn nhà nào cũng phải có một bình chứa để lắng nước đá vôi, nhà nào có điều kiện thì họ mua thêm bình lọc bằng than hoạt tính, còn nhà nào không có thì họ bơm nước trực tiếp từ giếng lên bể lắng rồi sau đó dùng luôn”, ông Hiểu cho hay.

Vị Bí thư Chi bộ thôn thông tin thêm: “Cách đây mấy năm cũng có đoàn kiểm tra bên môi trường về đây khảo sát, họ kết luận hàm lượng đá vôi và phèn trong nước vượt ngưỡng cho phép mấy chục lần và cảnh báo người dân không nên sử dụng nguồn nước này”.

Các dụng cụ đựng nước đều bị bao phủ bởi một lớp phèn màu đỏ.

Tại giếng nhà chị Nguyễn Thị Toàn (thôn Phú Minh, xã Thượng Hóa) đã bị nhiễm phèn nặng, nước bơm từ dưới giếng lên có màu đỏ nhạt, phải để lắng một thời gian thì mới sử dụng được.

10 năm 30 người chết vì ung thư

Hỏi dân ở đây ai cũng bảo thôn Phú Nhiêu (xã Thượng Hóa) là làng ung thư bởi lẽ chỉ trong vòng khoảng chục năm trở lại đây đã có hơn 30 người chết vì căn bệnh quái ác này.

Theo thống kê sơ bộ của ông Đinh Xuân Hiểu – Bí thư Chi bộ thôn Phú Nhiêu thì trung bình mỗi năm trong thôn có khoảng 3 người chết vì bệnh ung thư, mà đa số đều mắc bệnh ung thư gan. Theo ông, số người dân trong thôn mắc bệnh ung thư tăng bất thường từ năm 2005, đỉnh điểm nhất là vào năm 2015, cả thôn có tới 5 trường hợp chết vì ung thư gan.

Số người chết vì căn bệnh ung thư rơi vào độ tuổi trung niên, người trẻ tuổi nhất chết vì bệnh ung thư là 34 tuổi, và nhiều nhất rơi vào độ tuổi 40 đến 50. Ngoài ung thư gan thì có người còn bị ung thư phổi, ung thư vòm họng và mắc một số căn bệnh khác về gan như viêm gan B, xơ gan…

Người dân ở đây không hiểu lý do vì sao trong thôn lại có nhiều người mắc bệnh ung thư như vậy. Họ cho rằng một phần do họ sử dụng nguồn nước bẩn lâu ngày nên chất độc dần tích tụ gây ảnh hưởng đến sức khỏe.

Hầu như nhà nào cũng phải có một bể để lắng nước, nhà nào có điều kiện thì sắm thêm bình lọc than hoạt tính.

Theo nhiều người cao tuổi trong thôn kể lại thì vào thời chiến tranh chống Mỹ, trong thôn có một kho xăng dầu trong hang núi đá vôi và rất nhiều hệ thống ống dẫn dầu chạy qua. Khi chiến tranh kết thúc, kho xăng dầu này không còn được sử dụng, nhưng trong đó còn rất nhiều xăng dầu. Và có thể lượng dầu đó bị rò rỉ, thấm vào lòng đất, gây ảnh hưởng đến sức khỏe người dân. Cứ đến mùa khô, những khe suối quanh khu vực này đều xuất hiện nguồn nước nhiễm phèn, có mùi xăng rất khó chịu.

Một nguyên nhân khác đáng lo ngại đối với bà con thôn Phú Nhiêu là mùa mưa lũ, nước ngập rất nhanh, nhấn chìm nhà cửa, giếng nước của bà con... Người dân cho rằng, nước lũ lên cao khiến cho giếng nước của họ lẫn lộn nhiều loại chất độc hại gây nên bệnh ung thư và nhiều bệnh khác.

Trao đổi với PV Môi Trường và Đô Thị Việt Nam điện tử về thực trạng này, ông Đinh Văn Giáo – Phó chủ tịch UBND xã Thượng Hóa cho biết chuyện người dân thôn Phú Nhiêu phải sử dụng nguồn nước kém an toàn trong nhiều năm nay là có thật. Hiện tại toàn xã vẫn chưa có hệ thống cung cấp nước sạch, người dân chủ yếu sử dụng nước giếng đào là chính.

“Nguồn nước tại thôn Phú Nhiêu và Phú Minh đang bị nhiễm phèn và đá vôi rất nặng. Xã đã nhiều lần đi khảo sát và đề xuất lên cấp trên để giải quyết, mặc dù đã có đề án xây dựng một khu xử lí nước sạch phục vụ cho bà con tuy nhiên mức kinh phí đầu tư quá lớn, ngoài mức đầu tư của xã nên vẫn chưa thể thực hiện được. Hiện tại xã cũng chỉ biết vận động bà con phải lắng, lọc nước giếng trước khi sử  dụng để đảm bảo an toàn”, ông Giáo chia sẻ.