Mo Mường được ghi vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quyết định công bố thêm 10 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Trong đó có tập quán xã hội và tín ngưỡng Mo Mường, huyện Ba Vì, huyện Thạch Thất, huyện Quốc Oai, thành phố Hà Nội.
Mo Mường thuộc các huyện: Ba Vì, Thạch Thất, Quốc Oai, thành phố Hà Nội cùng với 9 di sản văn hóa phi vật thể khác vừa được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ghi danh di sản vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Mo là một trong những di sản văn hóa phi vật thể đặc sắc của người Mường. Đó là loại hình nghi lễ gắn liền với các nghi thức tín ngưỡng do thầy Mo thực hiện, điển hình nhất là lễ tang ma của người Mường. Nội dung Mo Mường là áng sử thi lớn phản ánh vũ trụ quan, thế giới quan, nhân sinh quan và đời sống xã hội của người Mường cổ xưa.
Theo thống kê của Cục di sản văn hóa, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, di sản Mo Mường hiện có tại 7 tỉnh, thành phố trên cả nước gồm: Hòa Bình, Ninh Bình, Phú Thọ, Sơn La, Thanh Hóa, Đắk Lắk và Hà Nội.
Tại Hà Nội, đồng bào dân tộc Mường sống ở cả 30 quận, huyện, thị xã nhưng tập trung đông nhất tại huyện Thạch Thất và Ba Vì. Theo kết quả đề án "Tổng kiểm kê, bảo vệ Di sản văn hóa phi vật thể trên địa bàn Hà Nội" công bố năm 2016, di sản Mo Mường được kiểm kê với các tên gọi khác nhau tại các địa phương như: Bài cúng ma - cúng giỗ của dân tộc Mường tại các xã Ba Trại, Vân Hòa, Yên Bài, huyện Ba Vì; tập quán ma chay của người Mường ở xã Đông Xuân, huyện Quốc Oai; nghi lễ tang ma của người Mường ở thôn Luồng, xã Yên Trung, huyện Thạch Thất. Hiện trên địa bàn chỉ còn có 7 thầy Mo còn đang thực hành thường xuyên. Người cao tuổi nhất là ông Đinh Công Sinh, xã Ba Trại, huyện Ba Vì, 86 tuổi. Người trẻ tuổi nhất là anh Đinh Xuân Nam, xã Tiến Xuân, huyện Thạch Thất, 28 tuổi.
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề nghị chủ tịch UBND các cấp chính quyền nơi có di sản văn hóa phi vật thể được đưa vào danh mục, trong phạm vi nhiệm vụ và quyền hạn của mình, thực hiện việc quản lý nhà nước theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa.
Trước thực trạng này, thành phố Hà Nội đang phối hợp với các ban, ngành Trung ương, các cơ quan liên quan và địa phương có di sản Mo Mường xây dựng bộ hồ sơ quốc gia đệ trình Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc - UNESCO ghi danh vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể bảo vệ khẩn cấp.
Việc ghi danh di sản vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia cũng nằm trong lộ trình cần có để tiến tới hoàn thiện hồ sơ quốc gia về di sản Mo Mường đề nghị UNESCO ghi danh di sản.
