“Thành Phố Xốp”- Giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu ở Trung Quốc

Theo dõi MTĐT trên

Trước những thách thức về vấn đề ngập lụt đô thị diễn ra ngày càng nghiêm trọng tại một số thành phố tại Trung Quốc, các nhà quản lý thành phố, kỹ sư và nhà khoa học về quản lý tài nguyên nước ở Trung Quốc đã bắt đầu đầu tư tiền và thời gian vào việc nghiên cứu quản lý nước mưa đô thị trong vài thập kỷ gần đây. Theo đó, khái niệm “Thành phố xốp - Sponge City (SPC)” đã được quan tâm và phát triển ở Trung Quốc.

Việc xây dựng những “Thành phố xốp - (SPC)” nhằm mục đích giảm tình trạng thiếu nước của thành phố, đồng thời cũng là cách thức để tránh việc phá vỡ chu trình nước tự nhiên và bảo vệ rừng, hồ, đất ngập nước. Theo đó, nước mưa có thể được tái sử dụng thông qua việc xây dựng các kho chứa tự nhiên, giúp bổ cập lượng nước tự nhiên.

Giai đoạn phát triển khái niệm Thành phố Xốp

Chương trình SPC ở Trung Quốc mặc dù đã được phát triển trong một thời gian ngắn (khoảng 2-3 năm). Tuy nhiên, các dự án nghiên cứu và trình diễn cơ bản tập trung vào các khái niệm và thực hành quản lý nước mưa như: Hệ thống thiết kế đô thị bền vững (SUDS), Thiết kế đô thị nhạy cảm nước (WSUD), Thiết kế đô thị và phát triển tại những vùng đất thấp (LID) đã được tiến hành thực hiện hơn mười năm ở Trung Quốc

Sau nhiều năm nghiên cứu, trình diễn kỹ thuật và phương pháp mới về quản lý nước mưa đô thị ở Trung Quốc, khái niệm “Thành phố xốp -(SPC)” đã được đưa ra trong hội nghị đô thị hóa được tổ chức vào ngày 12/12/2013 bởi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và sau đó dần dần được công chúng chấp nhận. Đây là một khái niệm và phương pháp kỹ thuật về quản lý nước đô thị có hệ thống kiểm soát, quản lý lượng nước và chất lượng nước sử dụng các biện pháp tự nhiên (sinh thái) và nhiều kỹ thuật khác nhau. SPC có thể giải quyết được các vấn đề an ninh nước, quản lý tài nguyên nước, sinh thái nước, môi trường nước và văn hóa nước.

Một sân vận động ở Vũ Hán không khác gì "bể bơi" vì mưa lũ ( Ảnh: Internet)

Thành phố Xốp có khả năng phục hồi tốt với những thay đổi môi trường và thiên tai

Khái niệm SPC chỉ ra rằng một thành phố có thể hoạt động như một miếng xốp và sẽ có khả năng phục hồi tốt với những thay đổi môi trường và thiên tai. Mục tiêu tối ưu của SPC là nước mưa có thể được hấp thụ, lưu trữ, thâm nhập và làm sạch bằng các giải pháp tự nhiên hoặc nhân tạo. Sau đó, nước mưa có thể được chuyển thành nguồn nước có thể sử dụng vào những thời điểm thiếu nước hoặc hạn hán. Phát triển SPC là thay đổi tư duy truyền thống là nhanh chóng xả nước mưa chảy tràn để tránh ngập lụt bằng cách thu hồi, lưu trữ, để thấm tự nhiên và sử dụng nước mưa càng nhiều càng tốt.

SPC thúc đẩy xây dựng và phát triển thành phố bền vững để thành phố có khả năng phục hồi thích ứng với biến đổi khí hậu, có thể tránh và giảm ảnh hưởng của thiên tai trong các trường hơp mưa lớn/bão và có chức năng sinh thái bền vững. Khái niệm SPC có thể được tóm tắt bởi 6 từ: Thấm/tái bổ sung, thu gom, lưu trữ, làm sạch, sử dụng và xả.

Khái niệm SPC tương tự như một số khái niệm quản lý nước mưa ở các nước phát triển như thiết kế đô thị và phát triển tại những vùng đất tại những vùng đất thấp, cơ sở hạ tầng xanh (GI). Hầu như tất cả các khái niệm này đều hướng đến sự bền vững tài nguyên nước, giữ chu trình nước liên tục và lành mạnh, phòng ngừa và kiểm soát ngập lụt và ô nhiễm nguồn nước, thân thiện với môi trường.

Việc xây dựng SPC thường bao gồm ba phần: bảo vệ sinh thái tự nhiên đô thị, phục hồi sinh thái và xây dựng hệ thống đô thị và phát triển thấp. Bảo vệ sinh thái tự nhiên đô thị có nghĩa là bảo tồn rừng tự nhiên, bảo vệ và tạo các không gian cây xanh, đất, sông, hồ, đầm lầy, ao, .... Xây dựng hệ thống LID có nghĩa là giảm thiểu sự phá hủy môi trường do đô thị hóa, hạn chế các khu vực không thấm nước trong thành phố, bảo tồn các khu vực đất sinh thái và tăng cường lưu trữ nước mưa để tái bổ sung vào nguồn nước và làm sạch nước.

Chương trình SPC áp dụng tại Trung Quốc bao gồm hệ thống LID kiểm soát nguồn, hệ thống thoát nước đô thị và hệ thống xả khẩn cấp.

Hệ thống LID kiểm soát nguồn có thể thực hiện ở nhiều khu vực nhỏ khác nhau của thành phố để giảm lưu lượng dòng chảy, lưu lượng và nồng độ ô nhiễm. Hệ thống thoát nước đô thị có trách nhiệm thu gom, vận chuyển và xả nước mưa. Hệ thống xả khẩn cấp được sử dụng để tạo và xử lý dòng chảy phụ mà hệ thống thoát nước đô thị không thể thải ra phía dưới khi có bão lớn. Hệ thống xả khẩn cấp có thể bao gồm các hồ nước tự nhiên (hồ hoặc hồ chứa), ao chứa nước, đập tràn, đường hầm nước mưa, vv.

Ba hệ thống này không độc lập với nhau, nhưng chúng có thể được tích hợp với nhau để quản lý nước mưa đô thị toàn diện. Do đó, ba hệ thống này bổ sung cho nhau và là thành phần quan trọng của việc xây dựng và phát triển mô hình thành phố xốp SPC.

Theo Lê Oanh (dwrm tổng hợp)