Ô nhiễm không khí Hà Nội vượt Bắc Kinh trong năm 2019

Theo dõi MTĐT trên

Theo báo cáo của AirVisual - công ty quan trắc không khí có mạng lưới toàn cầu - lần đầu tiên thủ đô Jakarta của Indonesia và Hà Nội của Việt Nam vượt qua Bắc Kinh (Trung Quốc) trong số các thủ đô ô nhiễm nhất thế giới.

Đó là một trong những kết quả từ báo cáo chất lượng không khí toàn cầu 2019 do Tổ chức IQAir công bố hôm 25/2.

Theo báo cáo này, nồng độ bụi mịn PM2.5 trung bình ở Hà Nội là 46,9 microgam/m3 - nghiêm trọng hơn so với năm 2018 (40,8 microgam/m3), cao gấp gần 5 lần khuyến cáo của WHO và gần 2 lần quy chuẩn Việt Nam.

Hà Nội cũng là thành phố ô nhiễm thứ 150 và là thủ đô ô nhiễm thứ bảy của thế giới. Tại khu vực Đông Nam Á, Hà Nội là thủ đô nhiễm thứ 2 và là thành phố ô nhiễm thứ sáu sau 5 thành phố của Indonesia.

Ngược lại, nồng độ ô nhiễm của TP.HCM năm 2019 lại giảm 7,4% so với năm 2018. Trước đó, mức PM2.5 tại TP.HCM đã giảm mạnh vào năm 2017 trước khi tăng trở lại vào năm 2018.

Xét theo tháng, cả Hà Nội và TP.HCM đều có mức PM2.5 cao nhất là vào các tháng mùa đông, theo thứ tự là tháng 12, tháng 11 và tháng 1. Mức PM2.5 các tháng này cao hơn so với trung bình năm tới 30-50% - điều cũng được ghi nhận trong các báo cáo chất lượng không khí trước đây.

Hàn Quốc là quốc gia ô nhiễm bụi mịn PM2.5 nhất trong số các quốc gia OECD vào năm 2019. Mức chất lượng không khí tại các thành phố trọng điểm hầu như không có sự biến đổi trong những năm gần đây. Trong khi đó, các thành phố ở Ấn Độ bình quân đều vượt ngưỡng PM2.5 hằng năm của WHO là 500%, ô nhiễm không khí quốc gia đã giảm 20% từ năm 2018 đến 2019, với 98% thành phố có sự cải thiện. Sự thay đổi này được cho là phần lớn dựa trên hệ quả của phát triển kinh tế chậm lại.

Trước đó, từ tối 22/2/2020, chất lượng không khí ở Hà Nội giảm mạnh. Lúc 1h20 ngày 23/2, Tổ chức đo chất lượng không khí thế giới (Air Visual) áp dụng cách tính AQI của Mỹ cảnh báo ô nhiễm không khí tại Hà Nội ở ngưỡng màu nâu, giá trị AQI là 328, đây là mức nguy hại cho sức khỏe tất cả mọi người. Ứng dụng Air Visual xếp Hà Nội đứng đầu thế giới về mức độ ô nhiễm không khí.

Nguyên nhân do đâu?

Nguyên nhân của tình trạng ô nhiễm không khí tại các thành phố lớn ở Việt Nam được cho là do (1) tăng trưởng nhanh chóng, (2) chuẩn phát thải yếu đối với các nhà máy điện, phương tiện giao thông, công nghiệp, và (3) tỷ lệ dùng than ngày càng cao trong sản xuất điện, báo cáo của IQAir viết.

“Lượng than tiêu thụ của Việt Nam năm gấp đôi và lượng dầu tiêu thụ tăng gấp ba trong vòng 5 năm gần đây”, báo cáo viết.

Ô nhiễm không khí khiến khoảng 50.000 người Việt Nam tử vong mỗi năm.

Nghiên cứu mới nhất của Đại học Kinh tế Quốc dân chỉ ra ô nhiễm không khí khiến khoảng 50.000 người Việt Nam tử vong mỗi năm, thiệt hại ước tính là 10,8-13,2 tỷ USD, chiếm khoảng trên dưới 5% GDP cả nước, bao gồm thiệt hại trực tiếp như chi phí khám sức khỏe, mua máy lọc không khí, và thiệt hại gián tiếp như giảm năng suất lao động.

Các nhà nghiên cứu từ IQAir thu thập dữ liệu từ các trạm đo trên mặt đất, đo nồng độ bụi siêu mịn PM2.5 - tức những chất dạng hạt đường kính nhỏ hơn 2,5 micromét, đặc biệt gây hại cho sức khỏe vì có thể đi sâu vào phổi và hệ tim mạch.

“Có những dấu hiệu rõ ràng cho thấy biến đổi khí hậu có thể trực tiếp tăng nguy cơ tiếp xúc với ô nhiễm không khí”, báo cáo viết, và chỉ ra rằng biến đổi khí hậu ảnh hưởng tới chất lượng không khí ở nhiều thành phố qua quá trình sa mạc hóa và tăng tần suất xảy ra các vụ cháy rừng, bão cát.

Ông Frank Hammes, Giám đốc điều hành IQAir cho biết: Trong khi virus Corona chủng mới đang chi phối thông tin thời sự quốc tế thì một kẻ giết người thầm lặng đang ‘góp phần’ làm tăng thêm gần 7 triệu cái chết mỗi năm, đó chính là ô nhiễm không khí. Thông qua quá trình tổng hợp và quan sát dữ liệu từ hàng ngàn trạm quan trắc chất lượng không khí, Báo cáo chất lượng không khí thế giới năm 2019 đưa ra bối cảnh mới cho mối đe dọa sức khỏe môi trường hàng đầu thế giới.

Phần lớn dân số trên toàn thế giới vẫn còn hạn chế khả năng nắm bắt thông tin dữ liệu về thực trạng ô nhiễm không khí, đặc biệt là ở châu Phi và Trung Đông. Ngày càng có nhiều công dân và tổ chức phi chính phủ toàn cầu đã tự phát triển các cảm biến chất lượng không khí chi phí thấp để lấp đầy khoảng trống dữ liệu tại địa phương. Nhờ những nỗ lực này, lần đầu tiên dữ liệu chất lượng không khí công khai liên tục có sẵn cho Angola, Bahamas, Campuchia, DR Congo, Ai Cập, Ghana, Latvia, Nigeria và Syria.

P.V(tổng hợp)