Ô nhiễm không khí khiến Việt Nam thiệt hại 240.000 tỷ đồng

Theo dõi MTĐT trên

Tại tọa đàm “Tác động của ô nhiễm không khí đến kinh tế và các chính sách giảm thiểu” sáng 14/11, PGS.TS Đinh Đức Trường, Trường ĐH Kinh tế quốc dân đã công bố công trình nghiên cứu về thiệt hại kinh tế do ô nhiễm không khí tại Việt Nam năm 2018.

Theo đó, năm 2018, 71.000 người chịu tác động của ô nhiễm môi trường, trong đó 50.000 người tử vong vì ảnh hưởng bởi không khí độc hại. Thiệt hại kinh tế do ô nhiễm không khí ở thời điểm này ước tính 10,82-16,63 tỷ USD, tương đương 240.000 tỷ đồng, chiếm 4,45-5,64% GDP cả nước.

Nói thêm về thiệt hại này, vị chuyên gia cho biết thế giới chia tổn thất kinh tế do ô nhiễm không khí thành 2 nhóm chính. Nhóm thứ nhất là thiệt hại hữu hình có thể nhìn thấy và ước tính, quy đổi ra con số như chi phí khám sức khỏe, mua máy lọc không khí.

Nhóm thứ 2 nguy hiểm hơn, là những thiệt hại gián tiếp như ảnh hưởng đến sức khỏe, bệnh tật, năng suất lao động, số người tử vong mỗi năm. Ô nhiễm không khí cũng khiến hình ảnh của đất nước xấu đi trong mắt bạn bè quốc tế.

Nhắc đến các nguyên nhân gây nên ô nhiễm không khí nhìn từ góc độ kinh tế, TS Trường cho biết việc này có thể xuất phát từ việc sử dụng tài nguyên của nền kinh tế Việt Nam. Theo đó, nhiên liệu hóa thạch chiếm hơn 90% năng lượng và không hề thay đổi nhiều theo thời gian.

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng đang chịu ảnh hưởng bởi hiện tượng chuyển dịch ô nhiễm từ quốc gia phát triển sang các quốc gia phát triển chậm hơn. Hiện tượng này xuất phát từ chỉ số FDI khi mà các quốc gia phát triển sẽ có tiêu chuẩn và chi phí cho môi trường cao hơn.

Nhóm nguyên nhân thứ 3 được đề cập đến là việc phân công thứ bậc trong lao động quốc tế. Hiện, các hoạt động sản xuất, chế biến và chế tạo gây nên ô nhiễm đã được đẩy về Việt Nam.

Theo đó, để giảm thiểu ô nhiễm không khí, các chuyên gia đề xuất các thành phố lớn có thể tận dụng 3 công cụ chính là: quản lý hành chính, kinh tế và thông tin.

Về kinh tế, TS Trường cho rằng có nhiều giải pháp về tài chính nhằm thúc đẩy người dân hành động giảm thiểu ô nhiễm không khí, bao gồm thuế carbon, phí ô nhiễm không khí và trái phiếu môi trường. Ngoài ra, việc thúc đẩy hoạt động hợp tác công - tư (PPP) cũng được coi là công cụ nhằm hoàn thiện cơ sở hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông nhằm giảm thiểu nguồn phát thải.

Ô nhiễm không khí diễn ra liên tục ở Hà Nội suốt từ cuối tháng 8 đến nay với nhiều đợt ô nhiễm dài ngày, có thời điểm lên ngưỡng nguy hại-ngưỡng nguy hiểm nhất trong ô nhiễm với khuyến cáo mọi người nên ở trong nhà.

Ô nhiễm không khí ở Hà Nội được xác định bởi nhiều nhóm nguyên nhân như giao thông, xây dựng, công nghiệp và hoạt động dân sinh như đốt than tổ ong, đốt rơm rạ. Tuy nhiên, đến nay thành phố chưa thực hiện kiểm kê khí thải để xác định chính xác vai trò của từng nguồn ô nhiễm.

Một số giải pháp cấp bách đã được thành phố đề ra như rửa đường trong những ngày ô nhiễm, ban hành lộ trình cấm đốt than tổ ong hay cho phép học sinh nghỉ học trong những ngày ô nhiễm lên ngưỡng nguy hại.

Theo các chuyên gia dự báo, ô nhiễm không khí ở Hà Nội sẽ tiếp tục tăng mạnh trong những năm tới khi dân số tăng lên, phương tiện giao thông gia tăng, các hoạt động sản xuất kinh doanh phát triển. Do đặc điểm của yếu tố khí tượng, ô nhiễm tại Hà Nội tập trung nhiều trong mùa đông, khi hiện tượng nghịch nhiệt diễn ra thường xuyên.

P.V(tổng hợp)