Phát hiện gần 160 tổ chức, cá nhân buôn lậu phế liệu nhập khẩu

Theo dõi MTĐT trên

Theo Tổng cục Môi trường, Bộ Tài nguyên Môi trường (TN-MT), hiện vẫn còn 15.442 container phế liệu nhập khẩu tồn đọng tại 7 cảng vụ trên cả nước, sau khi có chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ siết chặt việc nhập khẩu phế liệu.

Đáng chú ý, theo báo TN-MT, trong số đó, cơ quan chức năng đã phát hiện tới 154 tổ chức, cá nhân nhập khẩu 4.514 container không có Giấy xác nhận đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu…

Trước tình hình nhập khẩu phế liệu ngày càng phức tạp, tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm môi trường, Tổng cục Môi trường (Bộ TN-MT) đã thành lập 7 Đoàn công tác làm việc với Tổng cục Hải quan; các Cục Hải quan, Cảng vụ Hàng hải và đơn vị kinh doanh cảng tại các tỉnh, thành phố Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương, Bình Định, Cần Thơ, Đà Nẵng, Hải Phòng và TP. HCM để kiểm tra thực tế các lô hàng phế liệu nhập khẩu tại các cảng...

Theo Tổng cục Môi trường tính đến ngày 6/9/2018, có 25.400 tấn xỉ hạt lò cao đang lưu tại kho của doanh nghiệp (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) và 15.442 container phế liệu nhập khẩu đang lưu tại các cảng, bao gồm 3 loại thời gian lưu: lưu dưới 30 ngày (là thời gian tổ chức nhập khẩu phải đến làm thủ tục thông quan); lưu từ 31 - 90 ngày tồn đọng từ 91 -150 ngày (được xem như vô chủ, là thời gian cơ quan Nhà nước đăng báo 3 lần để tìm chủ hàng đến nhận).

Hiện vẫn còn 15.442 container phế liệu nhập khẩu tồn đọng tại 7 cảng vụ trên cả nước. Ảnh minh họa: Internet.

Trong đó, số lưu dưới 90 ngày là 10.535 container, chiếm 68% và số tồn đọng quá 90 ngày là 4.907 container, chiếm 32%.

Để xảy ra tình trạng trên ngoài việc các doanh nghiệp vi phạm và gian lận thương mại như: Nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất khi không đủ điều kiện, không có Giấy xác nhận; giả mạo Giấy xác nhận; dùng Giấy xác nhận của các doanh nghiệp khác, đăng ký địa chỉ kinh doanh không đúng với thực; một số hãng tàu vận chuyển trong tờ khai E-Manifest lược khai hàng hóa không có phế liệu nhưng thực tế có phế liệu nhập khẩu... còn do khâu tổ chức thực hiện pháp luật trong thông quan phế liệu có thủ tục phức tạp, kéo dài. Hiện, cơ quan Hải quan đang áp dụng chồng chéo, trùng lắp 2 lần thủ tục kiểm tra, giám định chất lượng phế liệu nhập khẩu theo quy chuẩn kỹ thuật môi trường.

Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cũng chưa xử lý kịp thời các tổ chức, cá nhân nhập khẩu phế liệu vi phạm như biện pháp buộc tái xuất lô hàng phế liệu nhập khẩu vi phạm hoặc buộc xử lý, tiêu hủy theo quy định. Phế liệu nhập khẩu thuộc Danh mục hàng hóa nhập khẩu phải làm thủ tục hải quan tại cửa khẩu nhập chưa phù hợp với thực tiễn; để kiểm tra, lấy mẫu giám định phế liệu ở cửa khẩu nhập là không khả thi vì phải tiến hành kiểm tra từng container (mở container ra rất khó đóng vào). Mặt khác, tại Khoản 2, Điều 2 của Quyết định số 15/2017/QĐ-TTg có quy định điều khoản loại trừ: “2. Nguyên liệu… để phục vụ gia công, sản xuất được làm thủ tục hải quan tại cơ quan hải quan nơi có nhà máy, cơ sở sản xuất”, trong đó, phế liệu nhập khẩu là nguyên liệu sản xuất. Việc quy định không rõ ràng trong cùng một văn bản có thể dẫn đến một số cơ quan Hải quan có thể cho làm thủ tục “tại cửa khẩu nhập” hoặc “tại nhà máy” và đây cũng là một trong những nguyên nhân gây tồn đọng phế liệu.

Đáng nói, một số quy định của pháp luật mới được ban hành chưa được triển khai đồng bộ như: Khoản 1, Điều 1, Nghị định số 74/2018/NĐ-CP ngày 15/5/2018 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 132/2008/NĐ-CP ngày 31/12/2018 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa. Theo đó, thủ tục thông quan rất nhanh chóng và thuận tiện, đồng thời, cũng kiểm soát chặt chẽ phế liệu nhập khẩu theo quy định của pháp luật...

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã ký Chỉ thị số 27/CT-TTg về một số giải pháp cấp bách tăng cường công tác quản lý đối với hoạt động nhập khẩu và sử dụng phế liệu nhập khẩu làm nguyên liệu sản xuất.

Một trong những nội dung được dư luận đặc biệt quan tâm, đó là Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài nguyên và Môi trường không cấp mới Giấy xác nhận, không gia hạn Giấy xác nhận đối với đơn vị nhận ủy thác nhập khẩu phế liệu;

Chỉ xem xét cấp mới, cấp lại Giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất đối với đơn vị nhập khẩu phế liệu để sử dụng trực tiếp làm nguyên liệu sản xuất khi chứng minh được nhu cầu và năng lực sử dụng phế liệu.

Theo các chuyên gia, chỉ đạo trên của Thủ tướng Chính phủ sẽ hạn chế tối đa việc lợi dụng nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất để kinh doanh thương mại, kiếm lời, cũng như đưa phế liệu không đạt tiêu chuẩn chất lượng vào Việt Nam.

Theo Cục Hàng hải Việt Nam, tính đến hết tháng 5/2018- thời gian cao điểm phế liệu tồn tại cảng- Bộ TN-MT đã cấp 242 Giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường cho các DN nhập khẩu phế liệu. Trong đó, có 139 Giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường được cấp cho DN NK trực tiếp sản xuất, số còn lại cấp cho DN nhận ủy thác.

Trước đó, theo thông tin từ Bộ TN-MT cho biết, cuối năm 2017, Trung Quốc đã dừng nhập 24 loại phế liệu phục vụ tái chế. Bên cạnh đó, nhu cầu nguyên liệu phục vụ cho sản xuất trong nước gia tăng. Mặt khác, có DN vì “siêu lợi nhuận” từ phế liệu đã dùng nhiều thủ đoạn lách luật, bằng mọi cách nhập khẩu phế liệu vào VN. Những nguyên nhân trên khiến cho số lượng phế liệu nhập về VN trong thời gian gần đây tăng đột biến.

Theo số liệu từ Bộ TNMT, tổng khối lượng phế liệu nhập về VN năm 2017 tăng gấp 2 lần so với năm 2016. Trong đó, khối lượng sắt, thép, nhựa, giấy và xỉ cát là những loại phế liệu tăng gấp 2 - 3 lần so với năm 2016. Đặc biệt, trong 5 tháng đầu năm 2018, khối lượng nhựa phế liệu nhập khẩu tăng kỷ lục, gần gấp 2 lần so với năm 2017 (157.880 tấn, cả năm 2017 chỉ 90.839 tấn).

P.V(tổng hợp)