TP.HCM: Cần đổi mới hoạt động thu gom rác dân lập

Theo dõi MTĐT trên

Chiều 3/12, Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Thành Phong đã chủ trị hội nghị "Công tác thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn TP HCM: Hiện trạng và giải pháp"

Còn nhiều bất cập

Theo Zing, phát biểu tại hội nghị, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong đưa ra cảnh báo: "Với tốc độ tăng dân số hiện nay, đến năm 2025, dân số TP.HCM dự báo sẽ tăng lên 15 triệu. Khi đó, ước tính lượng rác thải sinh hoạt trên địa bàn sẽ lên đến 13.000 tấn/ngày thay vì 9.000 tấn/ngày như hiện nay”

Theo quy định hiện hành của TP, giá tối đa dịch vụ xử lý chất thải rắn sinh hoạt sử dụng ngân sách Nhà nước từ năm 2022 trở đi là 475 đồng/kg. Tức là, với 13.000 tấn rác, TP.HCM có thể mất tối đa hơn 6,1 tỷ đồng/ngày để xử lý rác vào năm 2025, tương đương trên 2.200 tỷ/năm.

Hiện tại, toàn thành phố chỉ có 2 khu liên hợp xử lý chất thải rắn là Khu liên hợp xử lý chất thải Đa Phước (huyện Bình Chánh) quy mô 614 ha và Khu liên hợp xử lý chất thải Phước Hiệp (huyện Củ Chi) quy mô 687 ha.

Ông Phong cho rằng các công nghệ chôn lấp rác và tái chế được áp dụng từ 15 năm trước tại TP.HCM đến nay đã không còn phù hợp. 

Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong cho rằng TP cần cải tiến công nghệ xử lý rác. Ảnh: Quang Huy.

Cũng trong báo cáo của Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) TP HCM Nguyễn Toàn Thắng, TP đang tồn tại 2 hệ thống thu gom chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn. Một là, hệ thống thu gom công lập, gồm Công ty Môi trường đô thị TP và 22 đơn vị là các Công ty Dịch vụ Công ích quận/huyện thu gom khoảng 40% lượng rác, tại các nguồn thải là hộ dân mặt tiền đường, đơn vị kinh doanh, sản xuất… 

Hai là, hệ thống thu gom rác dân lập với 2.160 phương tiện thu gom (bao gồm xe ba gác kéo, xe lam, xe tải nhẹ, thùng 660 lít, xe tự chế…) và khoảng 4.000 công nhân đang thu gom 60% khối lượng CTRSH của thành phố, chủ yếu thu gom tại các hộ gia đình trong hẻm, chung cư. Lực lượng thu gom rác dân lập là một bộ phận kết nối trong hệ thống thu gom rác tại nguồn từ hộ gia đình, chủ nguồn thải đến điểm hẹn, trạm trung chuyển trên địa bàn quận, huyện.

Đánh giá về việc thu gom rác dân lập hiện nay, ông cho rằng hệ thống còn nhiều bất cập. Tuy việc vận động các tổ/đường dây rác thành lập HTX, doanh nghiệp (DN) có pháp nhân bước đầu có hiệu quả nhưng số lượng chưa nhiều. Đến nay, các quận, huyện mới vận động được 1.440/2.592 tổ/đường dây thu gom rác dân lập thành lập mô hình HTX hoặc DN có tư cách pháp nhân.

Bên cạnh đó, công tác chuyển đổi các phương tiện thu gom thô sơ, cơi nới của lực lượng thu gom rác dân lập còn chậm, thiếu chính sách khuyến khích, hỗ trợ để thúc đẩy chuyển đổi phương tiện thu gom. Về phía các đơn vị thu gom rác dân lập cũng gặp khó khăn. Bà Võ Xuân Quyên, Giám đốc HTX Vệ sinh môi trường Tín Nghĩa, cho rằng mức thuế thu nhập DN 20% là quá cao. Trong khi đó, các quận, huyện cũng đang gặp khó trong ban hành đơn giá thu gom rác.

Giám đốc Sở TN&MT Nguyễn Toàn Thắng cho rằng, để hoàn thành mục tiêu chuyển đổi lực lượng thu gom rác dân lập, chuẩn hóa các phương tiện thu gom rác đạt chuẩn thì TP.HCM phải có một chính sách hỗ trợ tổng thể, kịp thời.

Cần phải đổi mới

Theo báo TNMT, chia sẻ về lực lượng thu gom rác dân lập, ông Võ Văn Hoan, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM cho biết: Ban đầu, lực lượng thu gom rác của thành phố là các đơn vị công ích, tuy nhiên vì không phủ kín địa bàn nên mới hình thành nên một đội ngũ “thầm lặng” gom rác ở trong hẻm giao lại cho các đơn vị vận chuyển, lâu nay chúng ta quen gọi là lực lượng gom rác dân lập. Lực lượng này rất quan trọng trong công tác thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải sinh hoạt của thành phố.

Người thu gom rác dân lập gặp nhiều khó khăn khi chuyển đổi phương tiện thu gom rác tự chế.

Tuy nhiên, TP.HCM đang hướng tới đô thị văn minh, thì hoạt động thu gom rác dân lập cần phải đổi mới, thành phố không xóa bỏ mà tạo điều kiện để lực lượng rác dân lập được đổi mới mô hình hoạt động, phương tiện vận chuyển để hoạt động hiệu quả hơn.
Theo ông Hoan, nếu công nghệ xử lý rác được chuyển đổi theo công nghệ hiện đại mà khâu đầu tiên là khâu thu gom không được nâng cấp, vẫn nhếch nhác như hiện nay thì ắt hẳn công tác quản lý nhà nước về chất thải rắn cũng chưa thành công.;

“Vì vậy, TP.HCM sẽ ban hành chính sách hỗ trợ lực lượng rác dân lập phù hợp với điều kiện mới, mang tính bao quát, nhận được sự đồng tình của người dân và phải tạo ra một bước đột phá trong công tác sắp xếp lại lực lượng quan trọng này” – Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Võ Văn Hoan nhấn mạnh.

Liên quan đến vấn đề này, Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Thành Phong giao Sở TN-MT tiếp thu ý kiến đại biểu và tiếp tục lắng nghe, bổ sung hoàn thiện đề án. Chủ tịch UBND TP cũng đề nghị trong thời gian tới, hoàn thiện việc sắp xếp lại lực lượng thu gom rác dân lập, chuyển đổi thu gom rác tại nguồn; tổ chức rà soát, sắp xếp thực hiện hoán đổi mạng lưới các đường dây thu gom rác tại địa phương để bảo đảm thu gom rác tại nguồn không còn xảy ra tình trạng thiếu đồng bộ như hiện nay. Ngoài ra, tập trung đầu tư thêm cơ sở hạ tầng cho công tác thu gom, vận chuyển, xử lý rác thông qua việc tăng cường các trạm trung chuyển rác và ứng dụng các công nghệ mới.

Ông Nguyễn Thành Phong yêu cầu Sở TN-MT TP rà soát, tham mưu UBND TP ban hành các quy chuẩn kỹ thuật của phương tiện thu gom, vận chuyển rác phù hợp với thực tiễn và đặc thù của đô thị TP. Đối với các hẻm nhỏ dưới 1 m, giao UBND các quận, huyện xác lập mô hình thu gom rác, chất thải rắn sinh hoạt phù hợp với thực tiễn; tùy theo chiều rộng của hẻm và năng lực tài chính, các lực lượng thu gom rác tại nguồn lựa chọn mẫu phương tiện phù hợp và bảo đảm hiệu quả.

Chủ tịch UBND TP HCM giao UBND các quận, huyện khẩn trương xác lập vị trí và thực hiện đầu tư các trạm trung chuyển với công nghệ ép rác kín, tiên tiến và nghiên cứu xây dựng các trạm trung chuyển ngầm, bán ngầm hoặc ngầm hóa một số hạng mục công trình.

P.V (tổng hợp)