Mốt
“Mốt” không chỉ trong lĩnh vực thời trang mặc dù nói đến khái niệm này, người ta hay nghĩ trước nhất đến ăn mặc, áo quần, mà còn mở rộng ra nhiều lĩnh vực khác trong cuộc sống.
Mốt (mode) là một từ tiếng Pháp, dịch ra tiếng Việt có nghĩa là kiểu. Ví dụ : Thời buổi này mà còn nghe băng cát-xét là lỗi mốt. Hoặc: Bây giờ xây nhà kiểu này là lỗi mốt.
Đám thanh niên trẻ ngày nay ít người để tóc dài, rậm như trước mà phát trắng mái hoặc để đầu đinh.…Nhiều người thích nhuộm màu vàng hoe hoặc đỏ, tím.
Vậy nên, mặc dù là tiếng Pháp, nhưng ai cũng hiểu nghĩa của từ “mốt”, kể cả người văn hóa thấp nhất, thậm chí mù chữ. Giống như trước đây ở thời bao cấp, nói gác-măng-giê (garmanger) thì ai cũng hiểu đó là cái chạn đóng bằng gỗ để bát, đũa, đồ ăn, thức uống. Bây giờ, không ai – nhất là ở thành thị - còn dùng nữa mà thay bằng tủ bếp (đựng bát, đũa) và tủ lạnh (đựng thức ăn). Hoặc thời sự nhất là gần đây, cánh trẻ đổ xô chơi Pokemon Go mới được du nhập vào nước ta.
Như vậy, “mốt” không chỉ trong lĩnh vực thời trang mặc dù nói đến khái niệm này, người ta hay nghĩ trước nhất đến ăn mặc, áo quần, mà còn mở rộng ra nhiều lĩnh vực khác trong cuộc sống.
Ví dụ: Xã hội đang phàn nàn nhiều về chuyện quan hệ nam nữ “ngoài luồng” và cho rằng thời nay, ngoại tình như là một thứ mốt, nhất là trong các cơ quan và dùng cụm từ “mối tình công sở” để chỉ cái mốt này.
Hoặc người ta cũng cho rằng nhiều đàn ông ngày nay có sở thích cứ hết giờ làm việc là tụ tập nhau uống bia, nhậu nhẹt – kể cả những người đã có vợ, con – như một cái mốt.
Rồi trong việc sử dụng các đồ dùng thì đua nhau sắm điện thoại thông minh là mốt của nhiều người, nhất là cánh trẻ. Và loại điện thoại nhỏ, ít chức năng, không lướt được web đã trở nên lỗi mốt từ lâu….
Người ta theo mốt âu cũng là điều bình thường, bởi sở thích và có thể là cả sự tiện lợi nữa. Những thứ theo thời cuộc, theo đà phát triển tất yếu của xã hội mà trở nên lạc hậu thì đương nhiên cần được loại trừ, xóa bỏ. Đó là một quy luật tự nhiên.
Sẽ không có gì đáng nói nếu con người theo mốt để tiện lợi, giảm thiểu được thời gian, sức lực và đạt được nhiều thú vị, cải thiện được cuộc sống theo hướng có chất lượng hơn.
Nếu như vậy thì trung thành mãi theo cái cũ sẽ là cổ hủ, lạc hậu, tự mình hạn chế mọi tiện ích và đánh mất cơ hội để cải thiện cuộc sống. Ví như giờ đây ai không biết sử dụng internet, điện thoại thông minh mà cho rằng đó là chạy theo mốt thì quả là quá lạc hậu, không thể biện minh.
Nhưng nếu quá nệ vào mốt, thành “nô lệ” của mốt thì lại là điều dở, lắm khi trở nên tự làm khổ bản thân. Một thứ mốt con người rất hay chạy theo, dễ trở thành nô lệ nhất là ăn mặc, thời trang, đặc biệt trong giới trẻ. Có những mốt đã thực sự đẹp, văn minh. Nhưng cũng không ít cái kỳ dị, quái đản.
Nhớ lại quá khứ. Lúc quần ống loe huyền thoại từng được nhiều thế hệ ưa chuộng những năm 80-90 tràn từ các tỉnh phía Nam ra Bắc khiến các bạn trẻ đổ xô mặc theo.
Được một thời gian, mốt này trở nên lạc hậu, thay bằng quần bom giành cho các bạn nữ (loại quần có phần hông rộng thùng thình trông như trái bom). Về sau lại bị lỗi để đổi thành quần côn (ống quần bó sát vào đùi, bắp chân), rồi nửa quần, nửa váy ( có hai ống nhưng rộng, trông như váy).
Và gần đây là mốt quần bò mài, rách phần đùi. Trông như là quần bị rách nhưng là cố ý, là mốt. Hiện nay đang thịnh hành mốt này, phổ biến ở các bạn gái độ tuổi học sinh, sinh viên.
Trông thật kỳ quái, phản văn hóa, không thể chấp nhận khi các bạn mặc ra đường, nhất là đến những chỗ sinh hoạt tập thể. Lại có mốt áo hở vai, trễ ngực, để lộ những chỗ lẽ ra cần được giấu kín để giữ sự kín đáo, ý tứ cần thiết đối với người phụ nữ Á Đông.
Bất cứ thứ mốt gì cũng cần phải tuân thủ những nguyên tắc sau: Trước hết là phải đẹp một cách văn minh, thanh lịch, thể hiện người có văn hóa. Thứ hai là phải hòa nhập được với tập thể, cộng đồng, đúng lúc, đúng chỗ. Có thể một bộ trang phục nào đó là đẹp nhưng chỉ phù hợp khi đi dự hội nghị, liên hoan, ra phố, nhưng sẽ trở nên lạc lõng nếu đến một nơi toàn những người nghèo khó, đang vất vả lao động.
Một bộ trang phục màu đen có thể đẹp nhưng chỉ phù hợp khi đến đám tang mà không thể đi dự đám cưới. Trang phục đi làm, đến công sở phải khác đi chơi, đi pic-nic.
Trang phục dành cho người phụ nữ đã lập gia đình hoặc có tuổi không thể giống các bạn nữ còn trẻ… Nếu không phù hợp sẽ trở nên kệch cỡm, lố bịch, gây phản cảm trong mắt mọi người.
Biết làm chủ mốt, con người ta sẽ trở nên văn minh, hiện đại, không bị lạc hậu. Nhưng nếu quá chạy theo mốt, dễ thành nô lệ, mất tự do, thoải mái, khiến chất lượng cuộc sống bị suy giảm và trở nên lố, trướng trước thiên hạ./.
