Nâng cấp và mở rộng hệ thống cấp nước bằng vốn ODA, liệu có khả thi?
Nếu thực hiện DA thì giá nước sẽ tăng rất cao so với hiện tại và tiếp tục tăng theo lộ trình, vì thế người dân và các doanh nghiệp bày tỏ thái độ không đồng thuận về DA.
Mặc dù Dự án Kiểm soát tỷ lệ thất thoát nước sạch, nâng cấp và mở rộng hệ thống cấp nước thành phố (TP) Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng mới chỉ là Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư sử dụng vốn ODA của Đan Mạch nhưng đã có nhiều ý kiến tranh luận khá gay gắt về tính khả thi cũng như hiệu quả của dự án. Bởi lẽ, nếu thực hiện DA thì giá nước sẽ tăng rất cao so với hiện tại và tiếp tục tăng theo lộ trình, vì thế người dân và các doanh nghiệp bày tỏ thái độ không đồng thuận về DA.
Giá nước sẽ tăng 35% so với hiện nay.
Báo cáo đầu tư DA Kiểm soát tỷ lệ thất thoát nước sạch, nâng cấp và mở rộng hệ thống cấp nước thành phố Bảo Lộc của Công ty cổ phần Cấp thoát nước và Xây dựng Bảo Lộc (Công ty Bảo Lộc), gồm các nội dung: Cải tạo hệ thống cấp nước, xây dựng mới nhà máy lấy nước từ hồ Lộc Thắng tại huyện Bảo Lâm, tỉnh Lâm Đồng, với mục tiêu là xây dựng nhà máy nước công suất 17.000m3/ngày đêm và hệ thống đường ống dẫn nước từ hồ Lộc Thắng về thành phố Bảo Lộc, dài 14km. Nhà máy sẽ hoàn thành vào năm 2021, giá bán nước khởi điểm là 12.790 đồng/m3, sau đó sẽ tăng theo lộ trình. DA có tổng chi phí đầu tư là 448.499.302.622 đồng, tương đương 17.714.255 USD.
Theo Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư sử dụng vốn ODA của Đan Mạch đối với DA Kiểm soát tỷ lệ thất thoát nước sạch, nâng cấp và mở rộng hệ thống cấp nước TP.Bảo Lộc, do Công ty Bảo Lộc, là chủ đầu tư, cho thấy: Tại báo cáo hoạt động kinh doanh của Công ty Bảo Lộc, tính tới 31/12/2018 (hồ sơ kiểm toán) đưa ra số liệu:
1.Doanh thu: 25.364.302.276 VNĐ.
2. Lợi nhuận: 2.788.936.739 VNĐ.
3.Tiền gửi Ngân hàng: 1.392.168.107 VNĐ.
4. Tổng quỹ đầu tư phát triển: 1.944.184.290 VNĐ.
Tuy nhiên, các nhà chuyên môn về ngành cấp thoát nước cho rằng:
- Doanh thu bán nước là 105,946 tỷ đồng/năm (Trang 42-BCĐT) thì số liệu đúng là 55.742.439 đồng (= 4.358.283m3 x 12.790 đồng/m3).
- Lợi nhuận 49,557 tỷ đồng/năm (Trang 42-BCĐT), thì số liệu đúng: 6.020.183.473 đồng (= 55.742.439.570 đồng x 10,8%), lấy theo tỷ suất lợi nhuận của Công ty Bảo Lộc năm 2018.
Văn bản của UBND tỉnh Lâm Đồng |
Vấn đề mà dư luận quan tâm là, sản lượng nước được bán ra chỉ khoảng 4,4 triệu m3/năm và để thu về 106 tỷ đồng/năm, thì giá nước phải ở mức 24.000 đồng/m3, chứ không phải giá 12.790 đồng/m3, theo như giá trong báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư. Về mặt hiệu quả của DA, nếu phải trả cả vốn lẫn lãi vay gần 50 tỷ đồng/năm thì DA không có đủ tiền để trả. Điều này mâu thuẫn với điều khoản cho vay của Hợp đồng tín dụng, trong đó vốn ODA là 367,107 tỷ đồng, phải trả hàng năm, bao gồm cả vốn lẫn lãi trong thời hạn 10 năm, vốn đối ứng là 81,392 tỷ đồng, vay với lãi suất thương mại phải trả trong thời hạn 13 năm. Như vậy, Công ty Bảo Lộc không có đủ 47 tỷ đồng/năm để trả nợ hàng năm (trang 44-BCĐT).
Số liệu trên đã thể hiện DA không hiệu quả, không thu hồi được vốn đầu tư, gây lãng phí nguồn nước và tổng sản lượng cấp nước sẽ tăng lên 28.500m3/ngày đêm, còn nhu cầu sử dụng chỉ khoảng 11.500m3/ngày đêm. Trong khi đó thì nhà máy nước của Công ty Thiên Hòa An, hiện đang sử dụng nguồn nước hồ Nam Phương, với giá chỉ có 4.300 đồng/m3, thấp hơn rất nhiều so giá nước hiện nay của Công ty Bảo Lộc là 8.895 đồng/m3.
Nhà máy nước của Công ty Thiên Hòa An sử dụng nguồn nước hồ Nam Phương. |
Theo tìm hiểu của chúng tôi, nhà máy nước của Công ty Thiên Hòa An hiện công suất 5.000m3/ngày đêm, có đủ điều kiện nâng công suất lên 17.000m3/ngày đêm, trên khuôn viên 23.000m2 ngay cạnh hồ Nam Phương. Các nhà chuyên môn về ngành nước tỏ ra băn khoăn, nếu thực hiện DA, giá nước sẽ tăng thêm 35% so với hiện nay, đó là gánh nặng cho người dân TP.Bảo Lộc.
Do đó cần xem xét, cân nhắc, đánh giá toàn diện, khách quan khi phê duyệt Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư sử dụng vốn ODA của Đan Mạch trong DA này.