Vì sao sau 8 năm dự án nhà máy gạch Vĩnh Cửu vẫn giậm chân tại chỗ?

Theo dõi MTĐT trên

Từ khi bắt đầu có chủ trương xây dựng nhà máy gạch Vĩnh Cửu (từ 2009- đến nay) của công ty Cổ phần sản xuất và xuất nhập khẩu vật liệu xây dựng Vĩnh Cửu (Công ty Vĩnh Cữu) tại khu vực bãi Chũng, bãi Gò thuộc thôn Đầu xã Tự Lan, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang.

Ngay sau đó, dự án đã vấp phải một loạt các sai phạm liên quan đến các cấp quản lý chính quyền trong việc xác định nguồn gốc đất đến quá trình giải phóng mặt bằng... gây bức xúc trong nhân dân, kiện cáo, khiếu nại kéo dài. Đến nay, sau 8 năm dự án vẫn “dậm chân tại chỗ”.

Toàn cảnh dự án nhà máy gạch Vĩnh Cữu tại khu vực bãi Gò, bãi Chũng thuộc thôn Đầu, xã Tự Lạn, huyện Việt Yên, Tỉnh Bắc Giang.

Sau 8 năm dự án vẫn là...bãi đất hoang

Theo biên bản có tên là “Biên bản bán thầu bãi Gò, bãi Chũng” do người dân cung cấp thì ngày 9/5/2000, tại thôn Đầu (Tự Lan- Việt Yên- Bắc Giang) đã diễn ra hội nghị với nội dung là “Để có thêm kinh phí, nâng cấp đường làng, cải tạo mở rộng diện tích canh tác nhằm làm ra nhiều sản phẩm cải thiện đời sống. Hội nghị toàn thể nhân dân thôn Đầu họp ngày 9/5 nhất trí cho bán thầu khu vực bãi Cỏ thuộc hai xứ Bãi Gò, Bãi Chũng...”. Tổng diện tích thầu là 52.650m2. Thời hạn thuê là 20 năm kể từ ngày 1/8/2000.

Biên bản thôn Đầu họp ngày 9/5 nhất trí cho bán thầu khu vực bãi Cỏ thuộc hai xứ Bãi Gò, Bãi Chũng.

Theo đó, người trúng thầu là ông Lê Khánh Việt, số tiền cao nhất là 32.660. 000đ. Thành phần tham dự gồm có ban lãnh đạo của Thôn Đầu.

Tuy nhiên, 9 năm sau chính tại bãi đất nhân dân thôn Đầu bán Thầu cho ông Việt ở trên, UBND tỉnh Bắc Giang đã có chủ trương cho chuyển đổi mục đích sử dụng để cho công ty Vĩnh Cữu xây dựng làm dự án nhà máy gạch. Bắt đầu từ 2009 kể từ khi có chủ trương cho đến nay 2018 tức 8 năm, dự án vẫn là bãi đất hoang, liên tục phải gia hạn.

Cụ thể: Ngày 4/9/2009 UBND tỉnh cấp  giấy chứng nhận lần đầu cho công ty Vĩnh Cửu. Ngày 21/5/2010, Công ty Vĩnh Cữu có đơn xin thuê đất.

Ngày 7/4/2011, UBND xã Tự Lạn lập tờ trình lên UBND huyện Việt Yên,phòng TNMT huyện Việt Yên về việc đề nghị thu hồi, chuyển đổi mục đích sử dụng và cho Công ty Cổ phần sản xuất và xuất nhập khẩu vật liệu xây dựng Vĩnh Cữu cho thuê đất.

Nội dung: Xem xét phê duyệt thu hồi 39. 096,3m2 đất tại Bãi Gò, Bãi Trũng thuộc thôn Đầu xã Tự Lan. Trình UBND tỉnh chuyển mục đích diện tích đất trên để sử dụng vào mục đích cho Công ty Vĩnh Cửu thuê 32.899,2m2. 6.197m2 đất còn lại làm hành lang đê. Thời hạn thuê là 49 năm. Ông Nguyễn Văn Luận- chủ tịch xã đã ký.

Danh Sách kèm theo là bảng thống kê diện tích, loại đất chuyển đổi mục đích sử dụng sang nhà máy Vĩnh Cửu được ghi rõ chủ sở hữu là thuộc UBND xã Tự Lạn.

Ngày 11/5/2011, UBND huyện Việt Yên ra quyết định phê duyệt điều chỉnh quy hoạch sử dụng trên, điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất xã Tự Lan thời kỳ 2005-2015 để chuyển mục đích sử dụng 39. 096m2 đất từ đất trồng lúa nước, đất trồng cây hàng năm sang đất sản xuất kinh doanh khác.

Như vậy, quyết định này của UBND huyện Việt Yên đã đồng ý cho chuyển đồi mục đích sử dụng đất xã Tự Lạn tại tờ trình 7/4/2011 từ đất sản xuất sang kinh doanh.

Dự án liên tục chậm tiến độ trong suốt gần 8 năm qua gây lãng phí nguồn tài nguyên chưa kể nhân dân thì đấu tranh, kiện cáo kéo dài nhưng UBND tỉnh Bắc Giang vẫn tiếp tục gia hạn.

Ngày 18/5/2011 UBND huyện Việt Yên ra quyết định thu hồi 36.737m2 đất tại  Bãi Chũng, Bãi Gò- thôn Đầu với nguồn gốc là đất nông nghiệp do UBND xã Tự Lạn quản lý. Tại văn bản kèm theo về danh sách thu hồi, chuyển mục đích sử dụng.  Trình UBND tỉnh ngày 19/5 ngay sau đó.

Ngày 12/7/2011, UBND tỉnh lại ra tiếp quyết định chuyển mục đích sử dụng đất cho công ty Vĩnh Cửu thuê, cụ thể là chuyển 39. 096,3m2, Trong đó giao cho công ty Vĩnh Cửu 32. 899,2m2 đất để thực hiện dự án, còn lại là đất hành lang đê và có quyết định gia hạn lần 2 cho công ty Vĩnh Cữu.

Thế nhưng, không hiểu vì lý do gì 5 năm sau kể từ 2011 dự án vẫn chưa được thực thi. Cho đến ngày 15/9/2016, UBND huyện Việt Yên lại ra văn bản thông báo số 1299 về việc tiếp tục cho triển khai dự án Nhà máy gạch Vĩnh Cửu của công ty.

Dự án lộ hàng loạt sai phạm

Quá trình tiếp nhận hồ sơ, PV nhận thấy có nhiều sai phạm xung quanh dự án xây dựng nhà máy gạch Vĩnh Cữu từ khi bắt đầu có chủ trương cho đến thời điểm hiện tại.

Cụ thể như sau: Ngày 16/2/2012 Công an huyện Việt Yên có công văn số 93/CV-CAVY báo cáo Chủ tịch UBND huyện về những sai phạm của cán bộ thôn xã và công ty Vĩnh Cữu trong việc thỏa thuận giao đất trái thẩm quyền tại khu vực đất bãi Chũng, bãi Gò.

Biên bản ngày 9/6/2011 giữa các cán bộ xã Tự Lan, thôn Đầu và đại diên công ty Vĩnh Cửu đã phải hủy bỏ vì sai thẩm quyền, tự ý thỏa thuận phương án bồi thường GPMB tại bãi Chũng, bãi Gò.

Ông Chu Huy Đơ- từng làm cán bộ đất đai tại địa phương, là người phản đối gay gắt cách làm việc của chính quyền với nhân dân, cho rằng họ đã bị mất quyền dân chủ.

Sự việc này cũng là nguyên nhân chính gây bức xúc nhân dân, ông Chu Huy Đô- đại diện thôn Đầu cho biết "Dân chúng tôi vô cùng phẫn nộ vì phía xã thôn cho công ty về làm dự án tại đất của nhân dân thôn Đầu mà không hề thông báo rõ ràng, lấy ý kiến không công khai, tự thỏa thuận các phương án bồi thường trong khi dân chưa đồng ý...".

UBND xã Tự Lạn, cụ thể là ông Đặng Văn Thiềm- Chủ tịch MTTQ xã, Nguyễn Văn Ước- cán bộ địa chính đã vi phạm các quy định về trình tự thủ tục lập hồ sơ thu hồi đất và không thực hiện đầy đủ các bước công khai phương án bồi thường, hỗ trợ GPMB tại khi bãi Chũng, bãi Gò do đó gây nhiều bức xúc trong nhân dân dẫn đến khiếu kiện kéo dài. Điều này ghi rõ trong thông báo số 91/TB-UBND ngày 7/61013 về kết quả giải quyết tố cáo công dân của UBND tỉnh Bắc Giang, yêu cầu những cán bộ trên kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm. Căn cứ tính chất mức độ vi phạm để có hình thức xử lý theo thẩm quyền quy định.

Kết quả giải quyết tố cáo của công dân được Phó chủ tịch UBND tỉnh Lại Thanh Sơn ký ngày 7/6/2013....

Nội dung ghi rõ những sai phạm, bất cập của phía chính quyền xã Tự Lạn, huyện Việt Yên trong công tác xác định nguồn gốc đất, đền bù giải phóng mặt bằng lẫn tham mưa sai dẫn đến ký văn bản trả lời đơn dân sai...Từ đó yêu cầu các bên liên quan kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm.

Ngày 7/7/2000 UBND huyện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp cho các hộ tại khu bãi Chũng, bãi Gò trên, cụ thể có 7 hộ được cấp giấy chứng nhận. Sau đó các hộ đã đồng ý chuyển ruộng sang khu vực khác, phần đất ở chỗ cũ được thống nhất bán thầu cho ông Lê Khánh Việt thời hạn 20 năm.

Tuy nhiên, phía UBND xã Tự Lạn lại không quản lý chặt chẽ việc biến động sử đụng đất của các hộ tại khu vực bãi Chũng, bãi Gò nên không đề nghị cơ quan có thẩm quyền thu hồi lại giấy CNQSD đất đã cấp cho các hộ.

Trả lời về việc trên, ông Trần Văn Quyền- chủ tịch UBND xã Tự Lạn thừa nhận có sự việc trên, "Do sơ suất nên phía xã đã “quên” không thu lại".

Ngoài ra, tại kết luận thanh tra của UBND tỉnh Bắc Gian cũng nêu rõ rằng có 3 hiện tượng bán thầu trái phép diễn ra tại xã Tự Lạn, yêu cầu xã phải chấm dứt xử lý các hợp đồng trên nhưng không hiểu vì lý do gì phía xã đã không thực hiện.

Đặc biệt, Số diện tích 5.981,3m2 đất thừa bên ngoài dự án thì UBND xã, và lãnh đạo thôn đã tự ý cho công ty Vĩnh Cửu thuê lại với số tiền là 1 tỷ đồng.

Tại văn bản trả lời ý kiến công dân của UBND xã Tự Lạn ngày 30/12/2016, UBND xã Tự Lạn đã tự thừa nhận là “không đúng thẩm quyền” và phải hủy thỏa thuận nêu trên...

Thời gian gần đây công ty Vĩnh Cửu bắt đầu đưa máy móc xuống san lấp mặt bằng để làm dự án,  tuy nhiên phía nhân dân vô cùng bức xúc và phản đối.

Theo thông tin từ phía người dân và chính quyền, thời gian gần đây công ty Vĩnh Cửu bắt đầu đưa máy móc xuống san lấp mặt bằng để làm dự án.

Tuy nhiên, đã mắc phải tình thế "khó" khi nhân dân thôn Đầu liên tục kéo xuống cản trở thi công. Một số bà con cho biết mong muốn "yêu cầu công ty và chính quyền phải họp bàn xin ý kiến dân, và có hướng xử lý dân chủ cho chúng tôi".

Như vậy dự án xây dựng nhà máy gạch Vĩnh Cửu đã chậm tiến độ 8 năm ròng, nhưng không hiểu vì sao tại đây là dễ dàng cho doanh nghiệp trên gia hạn như vậy, chưa kể một loạt các sai phạm được bộc lộ rõ tại dự án trên khiến nhân dân luôn trong tình trạng đối nghịch với chình quyền, gây mất đoàn kết thôn xã, kiện cáo đông người kéo dài.

Vì sao 8 năm ròng người dân vẫn "cõng đơn" đi khởi kiện ở các nơi vì họ không đồng ý với câu trả lời của chính quyền? Câu hỏi đặt ra trách nhiệm thuộc về ai? Hướng xử lý trong thời gian tới như thế nào để vừa thuận lòng dân, vừa có dự án đem kinh tế về cho quê hương?

Bài 2: Nhà máy gạch Vĩnh Cửu ở Bắc Giang: Dự án không hợp lòng dân?