Rừng ngập mặn có nguy cơ bị “quét sạch” do nước biển dâng vào năm 2050
Theo một nghiên cứu mới, các nhà khoa học cho biết rừng ngập mặn có thể biến mất vào năm 2050 do tình trạng biến đổi khí hậu làm nước biển dâng trên toàn cầu.
Cây xanh đóng một vai trò quan trọng trong việc lưu trữ carbon dioxide làm nóng hành tinh của chúng ta và bảo vệ các cộng đồng dân cư khỏi bão và xói mòn bờ biển, do đó thông tin này thực sự rất đáng lo ngại.
Các nhà khoa học cho biết các khu rừng ngập mặn sẽ có nguy cơ bị tàn lụi khi mực nước biển tăng hơn 6 mm mỗi năm. Ngưỡng đó có thể đạt được sau ít nhất 30 năm nếu con người không thể cắt giảm khí thải nhà kính. Hiện tại, mực nước biển đã tăng lên trên toàn cầu với tốc độ hơn 3 mm một năm.
Cây ngập mặn có tác dụng rất lớn đối với con người và hành tinh của chúng ta. Khôi phục rừng ngập mặn là một cách mà các nhà khoa học ở những nơi như Florida của Mỹ đã tìm cách bảo vệ các cộng đồng ven biển khỏi sự tàn phá của biến đổi khí hậu. Nhưng rừng ngập mặn sẽ cứu chúng ta chỉ khi chúng ta cứu chúng.
Thực tế, rừng ngập mặn tạo ra một hàng rào chống lại những cơn bão hủy diệt ngừng xâm lấn biển để bảo vệ nhiều đất hơn và che chở cho động vật hoang dã. Không chỉ thế, rừng ngập mặn thậm chí còn có tác dụng tốt hơn trong việc giải quyết carbon dioxide ra khỏi khí quyển so với các khu rừng mưa nhiệt đới có cùng kích thước.
1% rừng ngập mặn trên thế giới đã bị diệt vong từ năm 1980 đến năm 2010. Cây thường có thể thích nghi với nước dâng cao bằng cách di chuyển vào đất liền, nhưng sự phát triển của con người dọc theo bờ biển hiện đang cản đường chúng.
Bờ biển tại Cedeno - một làng chài ở miền Nam Honduras, như thể vừa hứng chịu một trận động đất. Nhà cửa, các cơ sở kinh doanh, các hàng quán chỉ còn lại là những đống đổ nát. Tuy nhiên, đây không phải là hệ quả của động đất hay sóng thần mà là tác động của nước biển dâng do biến đổi khí hậu.
Hiện tượng có sức tàn phá lớn với tốc độ chậm hơn này đang hoành hành tại Cedeno và nhiều ngôi làng khác ở Vịnh Fonseca thuộc Thái Bình Dương.
Nước biển dâng đang nhấn chìm ngày càng nhiều diện tích rừng ngập mặn ngoài khơi làng chài Cedeno và những đợt sóng biển dữ dội vẫn tiếp tục "ngoạm" từng lớp đất, cát ven biển. Nhiều ngôi nhà, cơ sở kinh doanh nhỏ, một trung tâm nghiên cứu hàng hải, trụ sở cảnh sát và một công viên cũng bị bỏ hoang do hiện tượng này. Ngay cả trường tiểu học Michel Hasbun, từng là nơi học tập của khoảng 400 trẻ em, giờ đây cũng vắng bóng người.
Tổ chức Bảo vệ và Phát triển hệ động thực vật của Vịnh Fonseca (Coddeffagolf) cho biết trong 17 năm qua, biển đã tiến sâu 105m vào làng Cedeno, nơi định cư của khoảng 7.000 người. Hệ thống rễ của cây ngập mặn đóng vai trò là nơi thu hút động vật giáp xác, động vật có vỏ cùng nhiều loài khác, tạo nguồn thức ăn cho các động vật lớn hơn. Tuy nhiên, việc nước biển dâng quá nhanh khiến các loài không thể thích nghi, từ đó số lượng các loài ngày càng giảm và đang đứng trước nguy cơ biến mất.
Cộng đồng địa phương hy vọng một dự án đang trong giai đoạn lập kế hoạch của tổ chức Coddeffagolf có thể cải thiện tình trạng nước dâng ở khu vực ven biển và tái trồng rừng ngập mặn đã bị nhấn chìm.
Đầu tháng này, Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres cảnh báo nước biển dâng do hiện tượng ấm lên toàn cầu có thể dẫn đến cuộc di cư hàng loạt trên quy mô lớn khi người dân di dời khỏi các cộng đồng ở khu vực trũng thấp, khiến các cộng đồng này có thể "biến mất hoàn toàn". Nguy cơ đó đặc biệt đáng báo động đối với gần 900 triệu người đang cư trú tại các vùng ven biển có địa hình thấp, tương ứng 10% dân số trên toàn thế giới.
Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi khí hậu (IPCC) của LHQ cho biết mực nước biển đã tăng 15 - 25 cm trong giai đoạn từ năm 1900 - 2018. Nếu Trái Đất chỉ ấm lên 2 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp, thì mực nước biển sẽ tăng 43 cm tính đến năm 2100. IPCC cảnh báo tất cả rừng ngập mặn có thể biến mất trong vòng 100 năm tới.
Rừng ngập mặn không chỉ duy trì đời sống sinh vật biển mà còn hấp thụ khí carbon dioxide (CO2) - nguyên nhân khiến Trái Đất ấm lên - và chắn bão cũng như hạn chế tác động của nước biển dâng tại các khu vực ven biển.
Vào ngày 2 - 3/3 tới, lãnh đạo nhiều quốc gia, giới học giả và nhiều đại biểu trong lĩnh vực tư nhân sẽ tham dự hội nghị "Đại dương của chúng ta" ("Our Ocean") tại Panama nhằm tìm cách bảo vệ các nguồn tài nguyên biển đang bị đe dọa.
Để tìm ra mức độ tăng mực nước biển là quá nhiều để rừng ngập mặn tồn tại, nhà nghiên cứu Ashe và các đồng nghiệp đã nghiên cứu các lõi trầm tích từ 78 địa điểm trên toàn cầu. Nghiên cứu đã tiết lộ dữ liệu về sự tăng trưởng của rừng ngập mặn trong 10.000 năm qua.
Có rất nhiều thông tin về tác động gần đây của mực nước biển do con người gây ra (gây ra bởi băng tan và nước ấm hơn) đã có trên rừng ngập mặn. Vì vậy, các nhà nghiên cứu tìm kiếm khi rừng ngập mặn cổ đại xuất hiện. Họ phát hiện ra rằng hệ sinh thái rừng ngập mặn chỉ phát triển khi tốc độ tăng mực nước biển giảm xuống dưới khoảng 7 mm mỗi năm.
Giáo sư Catherine Lovelock, một trong những nhà nghiên cứu đã cảnh báo các quốc gia nên tìm giải pháp để giữ mực nước biển dưới ngưỡng trên để giảm thiểu biến đổi khí hậu và bảo vệ hàng triệu người sống dựa vào rừng ngập mặn. Điều này có nghĩa là con người cần phải cắt giảm nhiên liệu hóa thạch và cho rừng ngập mặn nhiều thời gian và không gian hơn để thích nghi với thế giới đang thay đổi.
