Thứ ba, 19/03/2024 11:26 (GMT+7)

Bác sĩ khuyến cáo cảnh giác với bệnh truyền nhiễm Whitmore

MTĐT -  Thứ tư, 11/09/2019 12:51 (GMT+7)

Theo dõi MTĐT trên

Gần đây, Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận một số trường hợp với chẩn đoán là bệnh Whitmore, là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm và hiện chưa có vắc xin phòng bệnh.

Gần đây, Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận một số trường hợp với chẩn đoán là bệnh Whitmore. Nếu không phát hiện sớm và điều trị kịp thời, đúng, bệnh sẽ hết sức trầm trọng, làm cơ thể vừa nhiễm khuẩn huyết vừa nhiễm khuẩn bởi các ổ áp-xe, thậm chí nặng hơn nữa là sốc nhiễm khuẩn gây suy nhiều cơ quan, nhiều tạng, bệnh nhân có tiên lượng xấu, dễ tử vong.

Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận bệnh nhân chuẩn đoán là bệnh Whitmore gây hoại tử mũi. (ảnh: VTV).

PGS.TS.BS Bùi Khắc Hậu - nguyên Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho biết, vào năm 1913, một bác sĩ người Anh có tên là Alfred Whitmore mô tả lần đầu tiên về căn bệnh gây chết người này ở Rangoon, Myanmar, vì vậy, tên bệnh đó được đặt là Whitmore và vi khuẩn Burkhoderia pseudomalei gây bệnh này còn được gọi là vi khuẩn Whitmore.

Đặc điểm của vi khuẩn Whitmor là một loại vi khuẩn gram âm, có khả năng sống mọi nơi ở môi trường tự nhiên, nhất là nơi ẩm ướt, đất, nước, các vùng đồng lúa nước ở Đông Nam châu Á vì sức đề kháng của chúng rất tốt. Nổi bật nhất của vi khuẩn Whitmore là kháng lại nhiều thuốc kháng sinh, vì vậy, khi mắc bệnh Whitmore, việc điều trị sẽ gặp không ít khó khăn, nhất là các tuyến y tế cơ sở.

Vi khuẩn Whitmore từ môi trường bên ngoài xâm nhập cơ thể chủ yếu qua những vị trí da bị xây xước hoặc qua các vết thương do tai nạn (tai nạn lao động, tai nạn giao thông, chơi thể thao...) và có thể xây xước quá nhẹ nên người bệnh không để ý và không để lại dấu vết gì. Hoặc hít phải bụi, hơi nước có nhiễm khuẩn hoặc uống nước có nhiễm khuẩn Whitmore.

Tại chỗ xâm nhập chúng gây thành các mụn mủ to hoặc nhỏ tùy theo mức độ, đôi khi là một ổ áp-xe lớn.

Tại chỗ xâm nhập chúng gây thành các mụn mủ to hoặc nhỏ tùy theo mức độ, đôi khi là một ổ áp-xe lớn. Ở những người có sức đề kháng kém như người đang mắc bệnh nhiễm trùng mạn tính, sử dụng thuốc corticoid kéo dài, bệnh đái tháo đường, bệnh thận hoặc người nghiện rượu, nghiện ma túy... khi vi khuẩn xâm nhập máu sẽ gây nhiễm khuẩn huyết nặng.

Vi khuẩn theo dòng máu đi đến khắp các cơ quan trong cơ thể nhất là gan, lách, phổi gây nên các ổ áp-xe từ nhỏ đến lớn hoặc có thể liên kết với nhau. Nếu không phát hiện sớm và điều trị kịp thời, đúng, bệnh sẽ hết sức trầm trọng do vừa nhiễm khuẩn huyết vừa nhiễm khuẩn bởi các ổ áp-xe, thậm chí nặng hơn nữa là sốc nhiễm khuẩn gây suy nhiều cơ quan, nhiều tạng, bệnh nhân có tiên lượng xấu, dễ tử vong.

Vi khuẩn Whitmore có sẵn trong đất và xâm nhập vào cơ thể chủ yếu qua những vị trí da bị xây xước hoặc qua các vết thương do tai nạn.

Tuy vậy, bệnh Whitmore có nhiều thể bệnh khác nhau: bệnh tối cấp, trung bình hoặc mạn tính. Với bệnh tối cấp, bệnh nhân có thể tử vong nhanh (sau khoảng 48 giờ), tuy nhiên thể bệnh tối cấp gặp không nhiều, chủ yếu là thể bệnh trung bình, trong đó có loại cấp tính, bán cấp tính và một số trường hợp diễn biến mạn tính, thậm chí kéo dài nhiều tháng, nhiều năm.

Tùy theo thể bệnh, có biểu hiện lâm sàng khác nhau (cấp tính, mạn tính...). Cấp tính sẽ có sốt cao hoặc rất cao (nhiễm khuẩn huyết, áp-xe ở phủ tạng...), rét run, mệt mỏi...  Tuy vậy, hầu hết bệnh Whitmore có biểu hiện lâm sàng rất đa dạng (viêm phổi, nhiễm khuẩn huyết, nhiễm khuẩn tản mạn, nhiễm khuẩn khu trú như áp-xe cơ, áp-xe phần mềm, viêm hạch, viêm xương...) và biểu hiện không rõ ràng. Vì vậy, Whitmore được coi là “kẻ mạo danh”.

Để chuẩn đoán bệnh, cần dựa vào lâm sàng, nhất là thể bệnh cấp tính, bên cạnh cần hỏi kỹ tiền sử của bệnh (có xây xước da, chấn thương hay không...). Phân lập vi khuẩn từ bệnh phẩm là máu, mủ (chọc hút áp-xe) để xác định vi khuẩn Whitmore là chắc chắn hơn cả, trên cơ sở đó nên làm kháng sinh đồ để chọn kháng sinh nhạy cảm với vi khuẩn Whitmore áp dụng cho điều trị. Khi nghi có áp-xe gan, phổi, cần siêu âm, chụp cắt lớp vi tính hoặc cộng hưởng từ.

ThS.BSNT Nguyễn Quốc Thái Phòng Cấp cứu, Khoa Truyền nhiễm, BV Bạch Mai. 

Theo ThS.BSNT Nguyễn Quốc Thái - Phòng Cấp cứu, Khoa Truyền nhiễm, BV Bạch Mai cho biết, vi khuẩn Whitmore không phải tự nhiên từ "trên trời rơi xuống" mà nó có sẵn trong đất. Quá trình làm việc của người dân nếu đi chân đất, lao động thiếu phương tiện phòng hộ thì dễ bị vi khuẩn tấn công. Do đó cần tăng cường hơn nữa các phương tiện bảo hộ, phòng hộ khi lao động cũng như trong sinh hoạt sẽ tránh được nguy cơ vi khuẩn trong đất xâm nhập cơ thể qua các vết thương.

Rồi trong môi trường khói bụi khi gió cuốn bụi lên thì con người dễ hít phải vi khuẩn Whitmore, chúng nằm sẵn trong phổi chờ khi hệ thống miễn dịch của cơ thể suy yếu sẽ phát triển lên.

Việc tuyên truyền về bệnh Whitmore ở thời điểm này, theo tôi, có lẽ là cần thiết vì chúng ta đã qua giai đoạn cần đối phó với những bệnh cơ bản và đến bây giờ là những bệnh trong đó có Whitmore gây ra thì sẽ mang lại nhiều ích lợi cho cộng đồng.

Hiện nay bệnh Whitmore chưa có vắc xin phòng bệnh, và cũng chưa có bất kỳ khuyến cáo nào về sử dụng kháng sinh dự phòng, cho nên biện pháp dự phòng cơ bản nhất vẫn là che chắn tốt đường hô hấp trong môi trường khói bụi; tăng cường biện pháp phòng hộ trong lao động sinh hoạt tránh để da bàn chân, bàn tay, các bộ phận trong cơ thể tiếp xúc với đất bẩn.

MTĐT

Bạn đang đọc bài viết Bác sĩ khuyến cáo cảnh giác với bệnh truyền nhiễm Whitmore. Thông tin phản ánh, liên hệ đường dây nóng : 0912 345 014 Hoặc email: [email protected]

Cùng chuyên mục

Tin mới