Trộm vía là gì? Tại sao khi khen trẻ con phải nói “Trộm vía”

Theo dõi MTĐT trên

Người dân miền Bắc thường hay sử dụng từ trộm vía trước khi khen em bé sơ sinh nhưng ít người hiểu ý nghĩa của từ này. Thông thường thấy nhiều người nói thì có lẽ mình cũng phải nói theo cho có lệ kiểu “có kiêng có lành” ví dụ: trộm vía bé bụ bẫm quá, trộm vía bé đáng yêu quá, xinh quá …vv. Vậy trộm vía là gì, trộm vía có nghĩa là gì? Tại sao khi khen trẻ lại phải nói trộm vía.

Trộm vía là gì?

"Trộm vía" là "tính từ" chỉ tính chất được sử dụng để khen những đứa trẻ với hàm ý muốn nói những đứa bé đẹp đẽ, bụ bẫm, ngoan hiền là do các đấng thần linh, tổ tiên phù hộ. Trộm vía là lối nói mang màu sắc tâm linh đậm nét văn hóa Á Đông nói chung và hồn sắc văn hóa Việt nói riêng.

Trong cuộc sống thường nhật chúng ta vẫn thường nghe thấy ông bà, cô bác khen những đứa trẻ nhà hàng xóm những câu dạng như: Trộm vía, em bé bụ bẫm quá, Trộm vía cháu ngoan quá vậy đã bao giờ bạn tự hỏi trộm vía là gì?

Từ xa xưa, ông bà ta đã có những quan niệm giúp tránh những điều xấu như đặt tên con bằng những cái tên xấu để tránh sự chú ý của ma quỷ. Bên cạnh việc đặt tên chúng ta còn thường xuyên khen các bé bằng những cụm từ bắt đầu bằng “Trộm vía”.

Tại sao người ta hay nói Trộm vía?

Sở dĩ nói trộm vía mà không nói trộm bóng, trộm hình, trộm hồn, trộm phách là do con người ở giới tính khác nhau có các “vía” khác nhau.

Như vậy bạn đọc đã hình dung được Trộm vía là gì?.

Theo quan niệm của tổ tiên để lại thì nếu khi khen những đứa trẻ mà không thêm từ “trộm vía” thì lời khen đó sẽ phản tác dụng, đứa bé được khen có thể không còn xinh xắn, khỏe đẹp như trước nữa.

Trộm vía là tính từ chỉ tính chất được sử dụng để khen những đứa trẻ

Theo đa số mọi người thì cho rằng con người có “ba hồn bảy vía” khi vía bị động chạm thì con người sẽ bị ốm đau, bệnh tật … đối với trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh thì phần vía của các bé còn yếu nên trước khi khen các bậc ông bà, cha mẹ, người lớn thường nói trộm víanhư một lời xin phép để kiêng cữ, không làm ảnh hưởng tới phần “vía” của các bé.

Ma quỷ sẽ theo và quấy nhiễu các bé khiến đêm ngủ hay giật mình, giấc ngủ không sâu sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe của bé. Tóm lại khi nói “trộm vía” thì đó như là một lời xin phép thánh thần nhằm cầu xin đáng thánh thần che chở, bảo vệ các bé khỏi sự quấy nhiễu của thế lực hắc ám.

Theo quan điểm của nhà nghiên cứu Nguyễn Hùng Vĩ thì sở dĩ chúng ta dùng từ “trộm vía” chứ không phải “trộm hồn” vì chữ “hồn” và “vía” là một cách đọc từ “hồn phách” trong tiếng Hán cổ.

Trong phần “hồn” có sự linh thiêng còn “phách” là tinh khí mà trong tiếng Hán “phách” chuyển âm sang có nghĩa là “vía”. Từ đây chúng ta không những hiểu trộm vía là gì? mà còn biết thêm tại sao lại là trộm vía mà không phải là trộm hồn.

Tác giả bài viết này cho rằng việc sử dụng cụm từ “trộm vía” kết hợp với hậu tố của nó ví dụ: Trộm vía cháu bụ bẫm quá, Trộm vía cháu nhìn thông minh quá. Trộm vía cháu ngoan quá, kháu khỉnh quá nhằm để khen các bé chỉ là quan niệm dân gian mang màu sắc tâm linh chứ không hề có căn cứ khoa học.

Một số người khác thì giải thích rằng: ma quỷ hay bắt vía các em bé xinh đẹp, ngoan ngoãn, vì thế trước khi khen các bé phải nói thêm từ “trộm vía” để đánh lạc hướng ma quỷ cho em bé đỡ “phải vía”...