Làm cống gom nước thải: Sông Tô Lịch sẽ cạn nước?

Theo dõi MTĐT trên

Mới đây, tại cuộc kiểm tra tiến độ dự án hệ thống xử lý nước thải Yên Xá ở xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì (nhà máy nước thải Yên Xá), Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung cho biết, ngày 7/2 thành phố sẽ nghe các bên liên quan thuyết minh phương án thi công cống thu gom nước thải, đặc biệt là cống gom dọc sông Tô Lịch.

Dự án nhà máy nước thải Yên Xá bao gồm cơ sở xử lý nước thải công suất 270.000 m3/ngày đêm và hệ thống cống thu gom, cống bao, cống đấu nối dọc bờ sông Tô Lịch, sông Lừ và một phần khu vực quận Hà Đông. Tổng chiều dài các loại cống hơn 52 km. Theo kế hoạch, 65% hệ thống cống sẽ được đi ngầm giữa sông, 35% cống đào mở.

Trong đó, riêng hệ thống cống thu gom nước thải của sông Tô Lịch dài trên 21 km, gần 13 km đi ngầm, hơn 8 km đào mở.

Theo Chủ tịch Hà Nội, việc thực hiện thi công cống ngầm dưới đáy sông Tô Lịch sẽ thuận lợi cho việc đẩy nhanh tiến độ, tiết kiệm ngân sách và không ảnh hưởng đến giao thông trong quá trình xây dựng.

“Khi nhà máy xử lý nước thải Yên Xá hoàn thành, toàn bộ nước thải sinh hoạt xả xuống sông Tô Lịch sẽ được xử lý 100%, góp phần làm sống lại con sông này, như mong mỏi của người dân”- ông Nguyễn Đức Chung cho biết.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cũng cho rằng, với phương án này, nước bổ cập cho sông Tô Lịch sẽ bị hạn chế đi. Từ đó, không tạo ra dòng chảy, làm giảm khả năng đào thải của con sông.

Trao đổi với báo Giáo dục VN, GS.TS Vũ Trọng Hồng, Chủ tịch Hội Thủy lợi bày tỏ sự lo lắng về giải pháp công nghệ này. “Ngay sau khi đọc được thông tin này, một kỹ sư chuyên ngành nước thải có gọi điện cho tôi nói rằng, tôi cần phải lên tiếng để Hà Nội có giải pháp đúng đắn trong vấn đề xử lý nước thải.

Bởi theo các nghiên cứu từ trước đến nay, sông Tô Lịch “sống” được là nhờ có nguồn nước thải bổ cập ra hàng ngày. Nếu thu gom tất cả nước thải về Nhà máy nước Yên Xá đồng nghĩa sẽ không còn nước bổ cập cho sông Tô Lịch nữa.

Nguy cơ là sông Tô Lịch sẽ cạn trơ đáy. Hơn nữa, ô nhiễm ở sông Tô Lịch hiện nay phần lớn vì nước bẩn tích tụ cùng bùn lắng lâu năm không được nạo vét sạch, chứ nước thải sinh hoạt thông thường thì không bẩn đến thế”, GS.TS Vũ Trọng Hồng chia sẻ.

Bài toán khó ở đây chính là lấy nguồn nước nào để bổ cập cho sông Tô Lịch sau khi đã thu gom hết nước thải? Chắc chắn không thể thiết kế vòng tuần hoàn nước sau khi xử lý lại chảy về thượng nguồn vì đặc điểm sông Tô Lịch là độ dốc cao, kéo dài trong đô thị.

Nếu xây dựng hệ thống này đòi hỏi phải làm cống riêng, với chi phí rất cao. Còn nếu không, toàn bộ nước thải đã xử lý từ Nhà máy nước Yên Xá sẽ xả thẳng ra sông Nhuệ và sông Đáy. Như vậy, sông Tô Lịch không được hưởng lợi gì từ công nghệ này. Trong khi đó, phương án bổ cập nước từ sông Hồng hay từ Hồ Tây là không khả thi và cũng chưa thực hiện.

“Nếu xây dựng các trạm bơm nước ở sông Hồng vào thì không ổn vì mực nước sông Hồng hiện rất thấp, dòng chảy không ổn định. Hiện hạ du sông Hồng nhu cầu nước tưới tiêu, hoa màu lại rất lớn.

Càng không thể trông chờ xả nước từ Hồ Tây ra vì nước ở đây chỉ nhiều khi có mưa lớn kéo dài, thi thoảng mới xả nước. Chờ nguồn nước bổ cập tự nhiên từ mưa thì lại càng không, vì lượng mưa rất thấp. Mà một dòng sông thì không thể lúc có nước, lúc lại khô cạn”, GS.TS Vũ Trọng Hồng phân tích.

Theo báo Đại đoàn kết, một lãnh đạo Công ty TNHH Thoát nước Hà Nội cho rằng, khi Nhà máy Xử lý nước thải Yên Xá hoàn thành, nguồn nước thải sinh hoạt sẽ được tách riêng để xử lý. Như vậy nếu không bổ cập nước thì sông Tô Lịch sẽ cạn nước.

Hiện, đơn vị này đã đề xuất ý tưởng để các nhà khoa học xây dựng phương án và sẽ đề xuất UBND TP Hà Nội xem xét, phê duyệt thực hiện dự án đầu tư xây dựng trạm bơm bổ cập nước hồ Tây và cải thiện chất lượng nước sông Tô Lịch. Trạm bơm này giúp duy trì ổn định mực nước hồ Tây, liên tục cải thiện chất lượng nước hồ, bảo đảm sự phát triển ổn định, bền vững cho các loài thủy sinh trong hồ. Việc cải thiện chất lượng nước sông Tô Lịch cũng sẽ được điều tiết nước từ hồ Tây qua 2 cửa xả. Khi kết hợp các kế hoạch này hứa hẹn sẽ hồi sinh được dòng sông Tô Lịch.

P.V(tổng hợp)