Khả năng tái cử của TT Trump trước hai cuộc khủng hoảng - Bài 3

Theo dõi MTĐT trên

Hai cuộc “đại khủng hoảng” đã thu hút giới báo chí trong và ngoài nước Mỹ, nhưng các bình luận của các nhà báo, các học giả và nhà chính trị vẫn xoáy trọng tâm vào cuộc bầu cử Tống thống Mỹ vào 03/11 năm nay. Mặc dù giới truyền thông cũng có nhiều người không ưa gì ông Trump, nhưng những nhận xét của họ vẫn rất khách quan.

New York Times nói về «Một đất nước đang trên thùng thuốc súng ». Thất nghiệp hàng loạt, bất bình đẳng tăng lên do đại dịch, cực hữu không bị ngăn trở và tổng thống thì sẵn sàng đổ dầu vào lửa: tất cả khiến cho nước Mỹ có thể bốc lửa.

Financial Times cho rằng «Bị ám ảnh với việc tái đắc cử, ông Trump thu hút ngọn lửa »: với một tổng thống gây chia rẽ, mùa hè này tại nước Mỹ có thể hỗn loạn. The Atlantic nhận định, phong trào phản kháng sẽ không dừng lại, và có thể tác động đến cuộc bầu cử tổng thống ngày 03/11. Tờ Star Tribune tả lại đám tang hoành tráng của George Floyd, với sự tham dự của nhiều nhân vật nổi tiếng, trong bài viết mang tựa đề «Vinh danh một người khổng lồ». Los Angeles Times kêu gọi một sự thay đổi triệt để trong xã hội Mỹ với bài «Chúng ta sẽ không đi thụt lùi».

Wall Street Journal đặt câu hỏi, hàng ngàn tỉ đô la đổ ra cho phúc lợi xã hội đã thay đổi được gì ? Hầu như không có chuyển biến nào từ năm thập niên qua: nghèo khổ, tội phạm…vẫn phổ biến tại các khu phố đã nổ ra các vụ nổi dậy hồi năm 1968, nơi vẫn do phe Dân Chủ lãnh đạo. Thất bại của mô hình cánh tả khiến họ quay sang tố cáo sự thiếu vắng « công lý ». Chiến lược này đã thành công, với những người biểu tình ở Paris và Berlin giảng bài học đạo lý về phân biệt chủng tộc cho Hoa Kỳ. Người Mỹ dù bất kỳ màu da nào nghĩ gì về các sự kiện mới đây? Không đơn giản là việc chọn lựa giữa Joe Biden và Donald Trump, mà tầm vóc vấn đề đã vượt quá hai nhân vật này.

L’ Express cho rằng « Donald Trump đã lỡ hẹn với lịch sử ». Sau cái chết của công dân da đen George Floyd vì bị một cảnh sát đè nghẹt thở, tổng thống Hoa Kỳ lẽ ra đã phải đóng vai người tập hợp toàn dân, nhưng ông lại thổi bùng ngọn lửa phản kháng.

Hình ảnh các quân nhân canh gác quanh Nhà Trắng đã gây sốc cho không ít người Mỹ. Ngay cả Franklin Roosevelt sau vụ tấn công bất ngờ của Nhật ở Trân Châu Cảng tháng 12/1941 cũng đã từ chối cho xe tăng trấn giữ Tòa Bạch Ốc, vì không muốn mang lại ấn tượng một nền dân chủ bị bao vây. Nhưng tổng thống đương nhiệm không ngại điều này, vì ông thích hình ảnh một « tổng thống thời chiến ».

Lần này kẻ thù không còn là người tiến hành thủ tục truất phế ông Trump ở Quốc Hội, mà là một phong trào không tên nhưng trải rộng trên toàn quốc. Còn 5 tháng nữa đến kỳ bầu cử tổng thống, ông Trump có thể nhìn nhận « mạng sống của người da đen cũng quan trọng », và cải cách ngành cảnh sát. Nhưng ông lại hướng về những người ủng hộ trung thành của mình, da trắng và bảo thủ, nhấn mạnh đến « luật pháp và trật tự », chỉ trích sự yếu kém của các thống đốc Dân Chủ.

Trong lịch sử Mỹ, cử tri không bao giờ thay đổi tổng thống khi đất nước đang trong tình trạng chiến tranh. Ông Lincoln tái đắc cử trong cuộc Nội Hoa Kỳ, Roosevelt khi khởi đầu Đệ nhị Thế chiến và George W.Bush đã đánh bại John Kerry trong cuộc xung đột Irak. Ông Trump hiểu điều này, và hôm 05/05 khẳng định người Mỹ « phải tự coi là những chiến binh », làm cho những người ủng hộ của ông rất hài lòng.

Nhà sử học Nicole Bacharan cho rằng, « Donald Trump đưa chúng ta ra khỏi lãnh vực chính trị để bước vào tâm lý học », bởi vì ông sống với sự đối đầu thường trực. Sau vài từ hòa dịu về George Floyd, Trump liền đả kích người biểu tình là nổi dậy, tội phạm, vô chính phủ, chống phát-xít, khủng bố.

Giáo sư tâm lý Dan P.McAdams của trường đại học Northwertern giải thích, vị tổng thống này chỉ sống ở thì hiện tại, mỗi ngày đối với ông là một cuộc chiến mà ông phải chiến thắng bằng mọi phương tiện, kể cả dối trá. Trump thích sự hỗn loạn. Môi trường bất ổn tạo nên sức mạnh của ông: Trump chỉ ngủ có 5 tiếng đồng hồ mỗi ngày, và lao vào cuộc chiến trước các đối thủ, mở các mặt trận mới trên Twitter…trước khi địch thủ có thì giờ phân tích tình hình và tìm cách trả đũa. Sống bản năng và hời hợt, nên ông rất khó đoán, gây bối rối cho kẻ thù.

Tuy những tuyên bố gây chia rẽ đã làm một số người ủng hộ phân vân, nhưng giáo sư Steven Levitsky, trường đại học Havard ghi nhận : « Chỉ có những quân nhân về hưu mới dám phản đối tổng thống Trump ». Những ai chưa gì đã đặt dấu chấm hết cho ông là thiếu thận trọng, vì số những người ủng hộ Donald Trump nhiệt thành, chiếm đến 43% cử tri, không hề suy suyển. Ngược với những người tiền nhiệm, Donald Trump chưa bao giờ có tỉ lệ tín nhiệm cao hơn, nhưng cũng chưa xuống thấp hơn.

Theo Levitsky, số này vẫn sẽ bầu cho ông Trump dù từ đây cho đến tháng 11, số nạn nhân Covid-19 có vượt quá 200.000 người và kinh tế vẫn chưa vực dậy nổi. Nhà chính trị học Roger Smith, đại học Pennsylvania cho rằng Donald Trump thất bại trong ba lãnh vực : y tế, kinh tế và trật tự xã hội. Nhưng vị tổng thống không hề biết đến mệt mỏi sẵn sàng thượng đài trở lại, và cuộc tỉ thí còn lâu mới kết thúc.

Theo bản tin của Newsweek, Thượng Nghị Sĩ Romney là thượng nghị sĩ duy nhất phía Cộng Hòa bỏ phiếu kết tội Tổng Thống Trump trong cuộc luận tội hồi Tháng Hai năm nay, đã phát biểu với báo chí sau một cuộc họp của các thượng nghị sĩ Cộng Hòa rằng: “Tôi tin tưởng là chúng tôi sẽ tiếp tục giữ thế đa số tại Thượng Viện. Và tôi từ lâu nay vẫn tiên đoán là tổng thống sẽ tái đắc cử. Tôi vẫn nghĩ là việc này sẽ xảy ra.”

Tiên đoán Tổng Thống Trump sẽ tái đắc cử đi ngược lại kết quả các cuộc thăm dò dư luận mới đây, cho thấy ứng cử viên Joe Biden phía đảng Dân Chủ đang dẫn trước ông Trump tại ba tiểu bang từng là “chiến trường” gay go là Michigan, Pennsylvania, và Arizona.

Tuy nhiên, bản tin của Newsweek cũng cho biết rằng kết quả thăm dò hôm 1 Tháng Sáu của ABC/Post cho thấy ông Biden thua ông Trump về mức độ nhiệt thành của người ủng hộ.

Trong khi có 87% cử tri Cộng Hòa nói họ sẽ “chắc chắn” bỏ phiếu cho Tổng Thống Trump vào ngày 3 Tháng Mười Một tới đây, thì chưa tới 75% cử tri Dân Chủ nói là họ sẽ “chắc chắn” bỏ phiếu cho ông Biden.

Thượng Nghị Sĩ Mitt Romney, ngoài cùng, bên phải, khi đi biểu tình ở Washington DC vừa qua

Hai cuộc đại khủng hoảng trong một thời gian ngắn đặt ra nhiều vấn đề về chính trị, kinh tế, luật pháp, bình đẳng xã hội...cho nước Mỹ phải giải quyết. Thời gian từ nay đến kỳ bầu cử tổng thống nước Mỹ không còn dài, và cũng chưa thể khẳng định được các đợt khủng hoảng khi nào sẽ chấm dứt và ai sẽ là tổng thống Hoa Kỳ để dẫn dắt nước Mỹ vượt qua mọi cuộc khủng hoảng đưa nước Mỹ “Vĩ đại trở lại”.

Tất cả hy vọng đặt vào lá phiếu của các cử tri Mỹ trong cuộc bầu cử Tổng thống ngày 03 tháng 11 năm 2020.