TP Hồ Chí Minh nỗ lực cải thiện tình trạng ô nhiễm không khí

Theo dõi MTĐT trên

Ô nhiễm không khí nghiêm trọng

Tại TP Hồ Chí Minh tình trạng ô nhiễm không khí đang diễn biến khá phức tạp, đặc biệt trong thời gian gần đây thường xuyên xuất hiện hiện tượng mù quang hóa gây cản tầm nhìn, ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân.

Trao đổi với TTXVN, ông Cao Tung Sơn, Giám đốc Trung tâm quan trắc tài nguyên môi trường TP Hồ Chí Minh cho biết, Sở đang triển khai quan trắc chất lượng môi trường không khí hàng tháng tại 30 vị trí vào 2 thời điểm mỗi ngày.

Theo đó, kết quả quan trắc ô nhiễm không khí 9 tháng cho thấy, ô nhiễm chất lượng không khí trên địa bàn TP Hồ Chí Minh chủ yếu là do bụi lơ lửng và mức ồn do các hoạt động giao thông gây ra, với 50,8% số liệu bụi lơ lửng và 93,9% số liệu mức ồn quan trắc được tại 19 vị trí giao thông vượt quy chuẩn cho phép.

Nồng độ các chất ô nhiễm quan trắc được tại các vị trí như Cát Lái, ngã tư Huỳnh Tấn Phát - Nguyễn Văn Linh, Gò Vấp, An Sương, Bình Phước luôn cao và thường xuyên vượt quy chuẩn. Trong đó, vị trí Cát Lái (tại vòng xoay Mỹ Thủy, quận 2) có nồng độ các chất ô nhiễm cao nhất với 99% số liệu bụi lơ lửng và 100% số liệu ồn quan trắc vượt quy chuẩn cho phép.

Chất lượng không khí tại thành phố Hồ Chí Minh đã bị ô nhiễm nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chất lượng sống của người dân.

Theo số liệu nghiên cứu của Viện Môi trường và Tài nguyên (Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh), kết quả tính toán phát thải tổng hợp cho thấy, hoạt động giao thông chiếm phát thải cao nhất hầu hết cho các chất ô nhiễm, với tỷ lệ 99% trong tổng phát thải CO của toàn thành phố, 46% bụi, 64% CH4... Hoạt động công nghiệp của thành phố chiếm 22% trong tổng phát thải SO2, bụi 21%... 

Về nguyên nhân ô nhiễm, trao đổi với HNM, ông Cao Tung Sơn, Giám đốc Trung tâm Quan trắc môi trường (Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố Hồ Chí Minh) cho biết nguyên nhân gây ô nhiễm không khí đến từ 3 nguồn thải từ hoạt động giao thông, công nghiệp và xây dựng.

Trong đó, ô nhiễm từ giao thông là lớn nhất bởi thành phố hiện có khoảng 10 triệu phương tiện giao thông đăng ký hoạt động, chưa kể 2 triệu phương tiện vãng lai và khoảng 37 điểm thường xuyên xảy ra ùn tắc giao thông gây ô nhiễm môi trường không khí.

Chia sẻ thông tin về tác hại của ô nhiễm không khí từ các chất bụi mịn, CO2, SO2… đến sức khỏe con người với TTXVN, Tiến sĩ Trần Ngọc Đăng, Giảng viên tại khoa Y tế công cộng, Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh cho biết, tình trạng ô nhiễm không khí kéo dài sẽ ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến sức khỏe con người. Cụ thể, qua nghiên cứu khảo sát của các nước phát triển, nếu con người tiếp xúc lâu dài với bụi mịn, khí CO2… về lâu dài sẽ mắc các bệnh như bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, tim mạch, hen suyễn mãn tính… Với phụ nữ mang thai, bụi mịn có thể xuyên qua nhau thai và vào cơ thể thai nhi, ảnh hưởng đến phát triển của thai nhi, tăng nguy cơ nhẹ cân, sinh non và nguy cơ xảy thai ở các sản phụ….

“Đối với trẻ nhỏ từ 0-5 tuổi cần được chăm sóc, bảo vệ và có quyền hưởng bầu không khí trong sạch. Đây là độ tuổi dễ bị ảnh hưởng từ ô nhiễm không khí. Cụ thể, nếu các bé tiếp xúc lâu dài với không khí ô nhiễm sẽ ảnh hưởng đến phát triển hệ hô hấp, hệ thần kinh, lớn lên các em sẽ không hoàn thiện các chức năng của phổi, não, hệ thần kinh… Theo đó, khi bụi mịn đi vào phổi các bé lâu ngày sẽ bám vào các thành mạch nang phổi, kìm hãm sự phát triển của phổi, lâu dài gây ra các bệnh tắc nghẽn phổi mãn tính; bụi mịn khi xâm nhập vào máu sẽ đi lên não ảnh hưởng đến sự phát triển của não bộ, gây ra các bệnh thần kinh, chậm phát triển ở trẻ em….”, Tiến sỹ Đăng cho biết.

Nhiều giải pháp giảm thiểu ô nhiễm

Về giải pháp giảm thiểu ô nhiễm, Tiến sỹ Trần Ngọc Đăng cũng cho biết, một nghiên cứu gần đây của chuyên gia nước ngoài khi nghiên cứu khả năng lọc bụi của 16 loại khẩu trang dùng phổ biến tại Việt Nam cho thấy khả năng lọc bụi mịn trong không khí của các loại khẩu trang bằng vải đạt thấp nhất, chỉ từ 10 - 20%; khẩu trang y tế đạt 20 - 35% và khẩu trang chuyên lọc bụi mịn đạt từ 60 - 99%. 

Vì vậy, để ngăn chặn bụi mịn trong không khí, khi ra đường, người dân cần trang bị các loại khẩu trang đạt chuẩn có chức năng ngăn bụi mịn đạt từ 95 - 99%. Ngoài việc trang bị khẩu trang cũng cần phải đeo khẩu trang đúng cách để việc ngăn bụi mịn đạt hiệu quả tối đa. "Khi đeo khẩu trang, cần chọn khẩu trang vừa khít khuôn mặt, che hết được phần mũi, miệng… Cẩn thận hơn, người dân có thể chọn các loại khẩu trang có chế van thở một chiều… Đó là những loại khẩu trang dùng một lần, còn đối với các loại khẩu trang dùng nhiều lần thì người dân cần vệ sinh khẩu trang thường xuyên bằng việc giặt, lau chùi hai mặt…", Tiến sĩ Đăng khuyến cáo.

Khả năng lọc bụi mịn trong không khí của các loại khẩu trang bằng vải đạt thấp nhất, chỉ từ 10 - 20%, khẩu trang y tế đạt 20 - 35%.

Còn theo bà Hoàng Thị Hồng Minh, Giám đốc Trung tâm hành động và liên kết vì môi trường và phát triển (CHANGE) đề xuất, "Có những việc cần làm ngay để giảm ô nhiễm tại TP Hồ Chí Minh và Hà Nội là kéo giảm lượng phương tiện giao thông để giảm lượng khí thải độc hại ra môi trường, đẩy mạnh việc thu gom rác thải, hạn chế xả rác ra môi trường... Về lâu dài, cần thay đổi thói quen của người dân, sử dụng các nhiên liệu thiên nhiên cho các sinh hoạt đời thường; các nhà quản lý cần hy sinh lợi ích nhỏ như hạn chế phát triển các nhà máy, nhà xưởng tại các khu dân cư đông đúc, trong đô thị để giảm sự gia tăng ô nhiễm không khí do phát triển đô thị, công nghiệp; gia tăng các mảng xanh công cộng cho người dân bằng việc phát triển cây xanh, vận động người dân trồng nhiều cây xanh trước nhà…".

Cùng quan điểm, trao đổi với HNM,  ông Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam cũng cho rằng, cần từng bước kiểm soát khí thải xe máy, tăng cường giao thông công cộng với việc sử dụng phương tiện nhiên liệu sạch; công khai thông tin chất lượng không khí để mọi người cùng theo dõi. Đồng thời, đẩy mạnh nhóm giải pháp xanh như: Năng lượng tái tạo, chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh và phát thải cácbon thấp…

Theo dự báo của phó Giáo sư, Tiến sĩ Hồ Quốc Bằng, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu ô nhiễm không khí và biến đổi khí hậu (thuộc Viện Môi trường và Tài nguyên - Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh), mức tăng phát thải vào năm 2025 sẽ đạt mức gần 40% cho đa số các chất. Năm 2030 tăng từ 40% đến 50% cho các chất. Do đó, cơ quan chức năng thành phố cần định kỳ cập nhật số liệu phát thải khí thải từng khu vực, từ đó đề xuất bổ sung hoặc sửa đổi một số giải pháp kiểm soát cho phù hợp thực tế.

Về phía Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố, ông Cao Tung Sơn, Giám đốc Trung tâm Quan trắc môi trường cho hay, Sở sẽ hoàn tất đề án phát triển mạng lưới quan trắc chất lượng môi trường trình UBND thành phố.

Dự kiến, đầu năm 2020 sẽ triển khai đầu tư 9 trạm quan trắc không khí tự động liên tục, cố định và 1 trạm quan trắc không khí tự động liên tục, di động. Sở sẽ tìm kiếm các nguồn tài trợ và xã hội hóa để tiếp tục đầu tư thêm 11 trạm quan trắc tự động liên tục không khí từ nay đến năm 2030.

Thành phố Hồ Chí Minh cũng sẽ xây dựng các phần mềm chuyên dụng để cung cấp thông tin về chất lượng môi trường đến người dân hằng ngày trên các phương tiện thông tin đại chúng và điện thoại thông minh.

P.G (TH)