Đồng Nai: Cấp thiết quy hoạch không gian ngầm cho các đô thị
Thời gian qua, hệ thống hạ tầng đô thị Đồng Nai luôn trong tình trạng quá tải so với nhu cầu, quỹ đất để xây dựng các công trình phục vụ nhu cầu của người dân ngày càng hạn hẹp. Trong đó, quy hoạch không gian ngầm đô thị là xu thế phát triển tất yếu.
Hiện tại, chỉ có ít đô thị trên địa bàn tỉnh Đồng Nai được quy hoạch phát triển không gian ngầm. Theo Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Hồng Lĩnh, đối với quy hoạch không gian ngầm đô thị Biên Hòa cần lưu ý đến 2 vấn đề là: không gian giao thông và thương mại dịch vụ. Trong đó, không gian ngầm phát triển thương mại dịch vụ sẽ do tư nhân thực hiện thông qua các dự án đầu tư. Do đó, cần xem xét đưa ra tỷ lệ ngầm hóa khi triển khai các dự án để chủ đầu tư thực hiện.
Việc khai thác không gian ngầm được coi là một giải pháp cho vấn đề thiếu quỹ đất phát triển đô thị. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, mặc dù Biên Hòa đã trở thành đô thị loại I, nhưng vẫn chưa có quy hoạch không gian ngầm.
Theo Giám đốc Sở Xây dựng Hồ Văn Hà, trong Đồ án Điều chỉnh tổng thể quy hoạch chung thành phố Biên Hòa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được phê duyệt năm 2014, đô thị Biên Hòa không có quy hoạch để phát triển không gian ngầm. Việc phát triển đô thị tại Biên Hòa hiện tập trung chủ yếu vào khai thác không gian mặt đất và trên không. Mặc dù . Biên Hòa cũng đã bước đầu thực hiện khai thác không gian ngầm, nhưng chỉ dành cho các nhu cầu đơn giản như lắp đặt đường ống cấp nước, cống thoát nước và hạ ngầm đường điện...
Đô thị mới Nhơn Trạch là một trong số ít các đô thị trên địa bàn tỉnh đã có quy hoạch phát triển không gian ngầm. Tuy nhiên, do quá trình đô thị hóa diễn ra chậm, việc khai thác không gian ngầm vẫn bị hạn chế.
Theo Sở Xây dựng, việc quy hoạch không gian ngầm cần được coi là một nhiệm vụ chiến lược lâu dài trong phát triển đô thị trên địa bàn tỉnh. Chính vì vậy, trong Đồ án Điều chỉnh tổng thể quy hoạch chung đô thị Biên Hòa đến năm 2045 đang được lập, lần đầu tiên, đơn vị tư vấn đã đưa ra phương án quy hoạch phát triển không gian ngầm cho đô thị Biên Hòa. Theo đó, không gian ngầm đô thị Biên Hòa sẽ được sử dụng vào các mục đích gồm: giao thông; công trình dân dụng; công trình hạ tầng kỹ thuật đầu mối; đường dây, đường ống…
Hiện nay, trong quy hoạch phát triển giao thông của thành phố Biên Hòa, Sở Giao thông vận tải đề xuất xây dựng các tuyến đường sắt đô thị (metro); đồng thời, phát triển đô thị theo mô hình TOD (Transit Oriented Development - là mô hình phát triển đô thị gắn kết với giao thông công cộng).
Tùy thuộc vào điều kiện địa chất và điều kiện hiện trạng xây dựng của mỗi đô thị, việc sử dụng không gian ngầm có thể được chia thành các tầng khác nhau.
Theo kiến trúc sư Khương Nguyễn Đức Chương, Phó chủ tịch Hội Kiến trúc sư tỉnh, việc khai thác không gian ngầm là xu hướng phổ biến và hiệu quả trong phát triển đô thị trên thế giới. Tuy nhiên, nguồn vốn và tiềm lực tài chính vẫn là trở ngại lớn nhất. Việc quy hoạch phát triển không gian ngầm cần được triển khai sớm và phải đồng bộ với các dự án hạ tầng giao thông để tạo sự liên kết giữa không gian ngầm và mặt đất, nâng cao hiệu quả sử dụng và thu hút người dân sử dụng.
