Nhiệt độ cao có thể khiến 40% động vật có xương sống trên cạn gặp nguy hiểm vào cuối thế kỷ này

Theo dõi MTĐT trên

Nghiên cứu mới cảnh báo, hơn 40% động vật có xương sống trên cạn sẽ bị đe dọa bởi nhiệt độ cao vào cuối thế kỷ này theo kịch bản phát thải cao.

Các loài bò sát, chim, lưỡng cư và động vật có vú đang phải đối mặt với các hiện tượng thời tiết cực đoan với tần suất, thời gian và cường độ ngày càng tăng, do sự nóng lên toàn cầu do con người gây ra. Điều này đặt ra một mối đe dọa đáng kể đối với đa dạng sinh học của hành tinh, một nghiên cứu mới cảnh báo.

Theo kịch bản phát thải cao với sự nóng lên 4,4 độ C, 41% động vật có xương sống trên cạn sẽ trải qua các hiện tượng nhiệt độ khắc nghiệt vào năm 2099, theo bài báo đăng trên tạp chí Nature.

Ở những khu vực bị ảnh hưởng nặng nề hơn, chẳng hạn như sa mạc Mojave ở Mỹ, Gran Chaco ở Nam Mỹ, Sahel và Sahara ở Châu Phi và một số vùng của Iran và Afghanistan, 100% các loài sẽ tiếp xúc với nhiệt độ cực cao. Không thể nói liệu những khu vực này có không thể ở được hay không, nhưng có khả năng nhiều loài sẽ bị tuyệt chủng.

Các nhà nghiên cứu đã lập bản đồ tác động của nhiệt độ cực cao đối với hơn 33.000 động vật có xương sống trên cạn bằng cách xem xét dữ liệu nhiệt độ tối đa từ năm 1950 đến năm 2099. Họ đã xem xét năm dự đoán về mô hình khí hậu toàn cầu dựa trên các mức phát thải khí nhà kính khác nhau, cũng như sự phân bố của động vật có xương sống trên cạn, để tìm ra quần thể động vật bị phơi nhiễm sẽ như thế nào.

Tác giả chính Gopal Murali, người đã làm việc tại Đại học Ben-Gurion của Negev, Israel khi ông thực hiện nghiên cứu cho biết: “Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng các xu hướng ấm lên của khí hậu gần đây phù hợp với kịch bản 4,4 độ C hơn nhiều so với các kịch bản khác. Chúng tôi muốn làm nổi bật những hậu quả tai hại đối với động vật hoang dã nếu chúng ta kết thúc với một kịch bản phát thải cao và không thể giảm thiểu.”

Động vật lưỡng cư và bò sát bị ảnh hưởng nhiều nhất, với 55% và 51% tương ứng có khả năng trải qua các hiện tượng nhiệt độ cực đoan vào cuối thế kỷ, so với 26% ở chim và 31% ở động vật có vú. Động vật lưỡng cư và bò sát dễ bị tổn thương nhất vì chúng thường sống trong phạm vi nhiệt độ nhỏ hơn.

Theo báo cáo, dưới mức nóng lên 3,6 độ C, 29% động vật có xương sống trên cạn sẽ trải qua các hiện tượng nhiệt độ cực đoan. Con số này giảm xuống 6% nếu sự nóng lên được giới hạn ở 1,8C. Các nhà nghiên cứu viết: “Việc cắt giảm sâu lượng khí thải nhà kính là rất cần thiết để hạn chế sự tiếp xúc của các loài với nhiệt độ cực cao.

Căng thẳng nhiệt gây ra hiện tượng chết hàng loạt nghiêm trọng và có thể quét sạch toàn bộ hệ sinh thái, như đã xảy ra trong đợt nắng nóng năm 2021 dọc theo bờ biển Thái Bình Dương của Canada, mà các chuyên gia ước tính đã giết chết hơn một tỷ động vật biển. Murali cho biết: “Các đợt nắng nóng đã trở nên thường xuyên. Chúng tôi thấy chúng vào mỗi mùa hè, với những kỷ lục mới được thiết lập mọi lúc và chúng có tác động mạnh mẽ đến động vật hoang dã. Chúng có thể quét sạch toàn bộ hệ sinh thái chỉ sau một đêm. Nhưng không có nghiên cứu quy mô lớn nào xem xét các sự kiện nhiệt độ khắc nghiệt như vậy sẽ ảnh hưởng đến đa dạng sinh học như thế nào trong tương lai.”

Nghiên cứu cho thấy nhiệt độ khắc nghiệt giết chết hơn 5 triệu người mỗi năm trên toàn cầu, với những ca tử vong liên quan đến nhiệt độ tiếp tục gia tăng . Uri Roll từ Đại học Ben-Gurion của Negev cho biết: “Nếu chúng ta đi theo xu hướng hiện tại, thì tương lai sẽ ảm đạm”.

Trong khi con người có thể trú ẩn, và nhiều người có thể uống bao nhiêu tùy thích và bảo quản thức ăn trong tủ lạnh, thì “điều này rõ ràng là không thể đối với động vật”, Roll nói. “Cuối cùng, điều này sẽ ảnh hưởng lớn đến nhiều loài – và đây chỉ là một khía cạnh trong nhiều thay đổi được mong đợi. Chúng tôi không xem xét những thay đổi về môi trường sống hoặc sự gia tăng các loài xâm lấn hoặc những thay đổi về lượng mưa [trong nghiên cứu].”

Giáo sư Nathalie Pettorelli, một nhà sinh thái học ứng dụng từ Hiệp hội Động vật học Luân Đôn, người không tham gia vào nghiên cứu, cho biết báo cáo đã cung cấp “ước tính tốt” về áp lực mà nhiệt độ cực cao có thể gây ra cho động vật có xương sống trên cạn vào cuối thế kỷ này, nhưng nói thêm rằng nó “không xem xét tình trạng bảo tồn liên quan đến phơi nhiễm. Tính đến điều này sẽ giúp xác định các khu vực vừa có khả năng trở thành điểm nóng của các hiện tượng nắng nóng cực đoan trong tương lai vừa là nơi mọi thứ hiện đang không được tốt, điều này sẽ giúp ưu tiên hành động.”

Tiến sĩ Ryan Long, phó giáo sư khoa học động vật hoang dã tại Đại học Idaho, người không tham gia nghiên cứu, cho biết: “Các tác giả đưa ra một trường hợp thuyết phục rằng nếu mức độ phát thải hiện tại tiếp tục không được kiểm soát, một tỷ lệ lớn các loài động vật trên hành tinh sẽ phải đối mặt với nhiệt độ cực đoan chưa từng có vào cuối thế kỷ này, đặc biệt là ở các sa mạc, vùng cây bụi và đồng cỏ ở vĩ độ trung bình.”