Rượu nếp cẩm OCOP mang tên O Vịnh
O Vịnh, người phụ nữ sinh ra và lớn lên trên mãnh đất gió Lào cát trắng Quảng Bình, cũng là người đã tạo nên dòng rượu Nếp cẩm được trồng ngay chính nơi đã sinh ra O. Nhưng để có được thứ rượu nếp mang tên mình, O Vịnh đã trải qua rất nhiều gian khó!
Trò chuyện với O Vịnh (tiếng phổ thông gọi là cô), chúng tôi mới biết O đã trải qua một tuổi thơ không mấy êm đềm. Mới hơn một tuổi, O đã phải mồ côi mẹ. Mẹ O qua đời trong một trận oanh tạc của máy bay Mỹ vào làng. Lớn lên trong vòng tay của Bà dì, O được đi học và được Bà truyền dạy cho phương pháp chưng cất rượu thủ công.
Đến tuổi lấy chồng, vừa phụ chồng làm nghề thợ mộc, O Vịnh vừa nấu rượu để phục vụ cho gia đình và bà con lối xóm. Khó khăn vốn là động lực cho sự sáng tạo. Quá trình chưng cất rượu truyền thống, O Vịnh nhận ra nhược điểm của phương pháp này cho ra sản phẩm rượu có nồng độ cồn khá cao. Điều đó, không có lợi cho sức khỏe của người tiêu dùng.
Có sự hỗ trợ của con gái là sinh viên đang theo học Khoa Công nghệ thực phẩm Trường Đại học Nông Lâm TP Hồ Chí Minh, hai mẹ con đã tìm ra công thức để rượu lên men trực tiếp từ gạo không qua chưng cất, vừa giữ nguyên được giá trị dinh dưỡng của hạt gạo mà nồng độ rượu lại thấp như rượu vang và rất thơm. Số lượng ban đầu còn ít, O Vịnh sản xuất ra chủ yếu để phục vụ cho gia đình, người thân mỗi dịp Lễ, Tết mà chưa quảng bá ra thị trường.
Vừa sản xuất, vừa hoàn thiện, trải qua nhiều lần thất bại, năm 2017, O Vịnh đã hoàn thành công thức cho rượu Nếp cẩm là loại rượu có màu tím, giàu chất dinh dưỡng, được chế xuất từ loại Nếp màu tím. Nếp này được trồng trên chính mảnh đất Lương Yến quê hương của O. O Vịnh bộc bạch “Từ một nghề nấu rượu thủ công truyền thống, tôi muốn tạo nên một sản phẩm độc đáo, riêng biệt từ rượu. Muốn vậy, phải bắt đầu từ khâu chọn giống, gieo trồng và chọn ra những hạt Nếp cẩm tốt nhất để lên men. Rượu là sự kết hợp từ nguồn nguyên liệu của nông nghiệp, đó là giống lúa Nếp cẩm ở quê O đang có nguy cơ bị mai một và phương pháp nấu rượu lên men không qua chưng cất nhằm tạo ra một loại đồ uống tốt, mang đậm giá trị văn hóa được dùng trong mỗi bữa ăn của người Việt!"
Để góp phần tạo ra sự thay đổi về nhận thức trong phát triển sản phẩm theo chuỗi giá trị, gắn với khai thác các lợi thế về vùng nguyên liệu địa phương, UBND xã Lương Ninh (huyện Quảng Ninh đã chọn Công ty của O Vịnh tham gia chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP). UBND huyện Quảng Ninh cũng đã hỗ trợ công ty trong quá trình triển khai thực hiện, tư vấn các thủ tục, hồ sơ, nhãn mác… Rượu Nếp cẩm mang tên O Vịnh cũng đã được Sở Công thương Quảng Bình chọn là sản phẩm tiêu biểu tham gia Hội chợ kết nối các sản phẩm OCOP tại TP Hồ Chí Minh, Lào Cai, Đăk Nông…
Năm 2023, rượu Nếp cẩm O Vịnh đã được UBND huyện Quảng Ninh (Quảng Bình) công nhận là sản phẩm OCOP đạt hạng 3 sao.
