Biến đổi khí hậu và đô thị hoá là tác nhân gây ra bão lũ ở Brazil
Biến đổi khí hậu cùng với việc xây dựng thiếu quy hoạch ở những vùng dễ xảy ra lũ lụt và sạt lở sẽ khiến thảm họa thiên nhiên xảy ra thường xuyên hơn.
Nhà nghiên cứu tại Phòng thí nghiệm biến đổi khí hậu của Brazil (IPA), bà Francis Lacerda cho biết biến đổi khí hậu cùng với việc xây dựng thiếu quy hoạch ở những vùng dễ xảy ra lũ lụt và sạt lở sẽ khiến thảm họa thiên nhiên xảy ra thường xuyên hơn, điển hình như đợt lũ lụt và lở đất vừa qua đã cướp đi sinh mạng của 48 người ở Đông Nam nước này.
Trả lời phỏng vấn hãng tin AFP, bà Lacerda nêu rõ những thảm họa vừa qua ở Brazil là hậu quả của tình trạng nóng lên toàn cầu. Nhiều hiện tượng thời tiết khắc nghiệt đã xảy ra không chỉ ở Brazil mà còn trên khắp Nam Mỹ và thậm chí là toàn bộ hành tinh.
Trên thực tế, đã có sự suy giảm trong tổng lượng mưa ở vùng Đông Nam, Trung Tây, miền Bắc và Đông Bắc của Brazil trong vòng 30 hoặc 40 năm trở lại đây.
Theo chuyên gia, đại dương đang hấp thụ trực tiếp lượng nhiệt lớn của khí thải nhà kính, từ đó thay đổi các dòng hải lưu. Xu hướng này làm thay đổi quá trình phân phối nhiệt ở các cực và xích đạo của Trái Đất, cũng như cách thức bầu khí quyển phản ứng trước các hiện tượng thời tiết cực đoan.
Mặc dù tổng lượng mưa đã giảm, nhưng sự phân bố lượng mưa lại không đồng đều khi lượng mưa trong cả một năm có thể trút xuống chỉ trong vài giờ. Toàn bộ Brazil đều đang đối mặt với rủi ro thiên tai, đặc biệt là các vùng núi.
Vùng biển bang Sao Paulo là một ví dụ, khi thời tiết có thể tồi tệ hơn do địa hình đồi núi và sự xuất hiện của đợt không khí lạnh với gió mạnh ở ven biển. Tuy nhiên, các trận mưa như vậy cũng có thể xảy ra ở những vùng ven biển không có núi.
Bà Lacerda khẳng định các thảm họa này đều có thể dự báo trước được. Một ngày trước bão, các mô hình khí tượng học bắt đầu cho thấy khả năng cao sẽ xảy ra hiện tượng như vậy. Do đó, việc thu thập đủ thông tin để nhà chức trách nhanh chóng sơ tán các khu vực ảnh hưởng và cứu sống nhiều người dân là hoàn toàn khả thi.
Tuy nhiên, chuyên gia cho rằng chính quyền các thành phố, bang và liên bang chưa có sự chuẩn bị cho biến đổi khí hậu, trong khi Brazil cần có những kế hoạch thích ứng và giảm thiểu tác động của thảm họa.
Trong bối cảnh hàng triệu người dân Brazil đang đối mặt với nguy hiểm, chuyên gia đã đã nêu bật tầm quan trọng của việc phải đánh giá lại quy hoạch của các thành phố để điều chỉnh các chính sách quản lý đô thị, ngăn tình trạng đầu cơ đất khiến người nghèo phải di chuyển tới vùng nhiều nguy cơ, cũng như đảm bảo chất lượng nhà ở.
Vĩnh Hải (T/h)
