Đề xuất xóa sổ xăng A95: Lại nỗi lo độc quyền

Theo dõi MTĐT trên

PGS.TS Nguyễn Văn Ngãi, Trưởng khoa Kinh tế, Đại học Nông lâm TP. HCM cho rằng: Tôi thấy việc khai tử xăng RON 95 là sự không công bằng. Thị trường không có sự cạnh tranh, doanh nghiệp ép người tiêu dùng bắt buộc phải dùng xăng E5 là không thể chấp nhận. Lẽ ra, phải làm sao để người tiêu dùng thấy lựa chọn E5 là hợp lý chứ không phải triệt tiêu các sản phẩm khác để ép người tiêu dùng phải dùng E5.

Theo chuyên gia kinh tế, mặc dù đi nhiều nước nhưng ông chưa thấy nước nào trên thế giới triệt tiêu hoàn toàn xăng khoáng để độc quyền xăng sinh học như vậy.  Thay vào đó, họ đều sử dụng song song hai loại xăng để người tiêu dùng lựa chọn.

Bên cạnh đó PGS.TS Nguyễn Văn Ngãi lo ngại doanh nghiệp đang có ý đồ độc quyền thị trường khi có ý định khai tử xăng RON 95.

Đặc biệt, theo thông tin được các doanh nghiệp đưa ra, nhà cung cấp cồn E100 vừa tăng giá do giá sắn cao. Ngoài ra, Việt Nam vẫn chưa chủ động được nguồn cung cho sản phẩm này dẫn đến việc phải nhập khẩu từ nước ngoài. Vị chuyên gia lo ngại nếu đề xuất này được thông qua, hệ lụy không chỉ là việc độc quyền.

“Việc triệt tiêu này khả năng độc quyền rất cao, ai sẽ là người giải quyết vấn đề đây? Vì đây là vấn đề rất lớn. Ai là người kiểm soát và lợi ích nhóm nó len lỏi vào móc túi người dân?” - PGS.TS Nguyễn Văn Ngãi đặt ra câu hỏi.

Khai tử xăng A95 là thị trường không có sự cạnh tranh, doanh nghiệp ép người tiêu dùng bắt buộc phải dùng xăng E5 là không thể chấp nhận. Ảnh minh họa.

Cùng quan điểm trên, TS Lê Đăng Doanh cho rằng, quyết định xóa sổ xăng RON95 cần cân nhắc thận trọng. Cơ quan quản lý không thể ép tất cả mọi người cùng dùng một loại xăng duy nhất.  Ngoài ra, cơ quan chức năng cần giải đáp được cho thị trường cũng như người dân về việc các động cơ xe cao cấp có sử dụng được xăng E5 hay không? Việt Nam có đủ sắn để cung ứng đủ xăng ethanol đáp ứng yêu cầu của mấy triệu ôtô, xe máy hiện nay?

“Khi nào có khảo sát, nghiên cứu trên diện rộng về hiệu suất của xăng E5 và ảnh hưởng của nó đến các loại xe (có mức độ cũ mới khác nhau) mới nên “khai tử” RON 95 để chuyển hoàn toàn sang E5. Muốn triển khai cần có căn cứ, Bộ Công Thương nếu đồng ý xóa sổ xăng RON95, ép dân phải dùng thì có phù hợp với quy luật kinh tế thị trường”, ông Doanh đặt câu hỏi.

Đề xuất mang tính thương mại

Là người ủng hộ chính sách phát triển dòng sản phẩm xăng sinh học E5 từ lâu, nhưng trước đề nghị khai tử xăng khoáng A95, chuyên gia năng lượng PGS-TS Nguyễn Lê Ninh không đồng tình và nói thẳng: Đây là đề xuất mang tính thương mại, nếu Bộ Công thương đồng ý là chiều theo lợi ích thương mại của DN chứ không vì lợi ích và quyền chọn lựa của người dân.

“Nên nhớ một điều rất cơ bản là có nhiều dòng xe cũ đang lưu hành tại VN cần dùng xăng khoáng không chứa ethanol. Lý do có những miếng roăng bằng cao su trong máy xe được làm bằng cao su lưu hóa sẽ không phù hợp dùng xăng sinh học do loại cao su này không chịu nổi sự bào mòn của chất ethanol. Đổi lại, chất cao su ni-tơ-rin tăng cường độ đàn hồi cao không ngại chất cồn ethanol, sẽ rất phù hợp dùng xăng E5”, PGS-TS Nguyễn Lê Ninh nói.

Theo ông Ninh, kiến nghị trên khiến người dân có cảm giác bị áp đặt, không có sự lựa chọn. Quan trọng hơn, xăng A95 hiện được người tiêu dùng các nước phát triển như Mỹ, Nhật dùng phổ biến, không phải là chất cấm, tại sao lại chọn giải pháp “khai tử” với lý do không rõ ràng? Việc đề xuất “khai tử” xăng khoáng A95 không chỉ không phù hợp nền kinh tế thị trường mà về mặt khoa học cũng thiếu tính thuyết phục.

“Muốn quản lý tốt một sản phẩm có yếu tố kỹ thuật, chuyên môn, cần phải có kiến thức. Không có kiến thức chuyên môn phải có đội ngũ chuyên gia tư vấn, chứ chạy theo các đề xuất thuần thương mại mà không để ý quyền lợi toàn dân là cách làm kiểu lấy được, không thuyết phục người dân tin nghe”, ông Ninh nói.

Việc khai tử xăng A95 sẽ khiến người tiêu dùng không còn sự lựa chọn nào khác, buộc phải dùng xăng sinh học. Ảnh minh họa.

Còn theo chuyên gia Ngô Trí Long, trong khi người dân còn chưa tin tưởng về chất lượng và giá cả của E5 RON92 mà vội vã áp đặt mệnh lệnh loại bỏ RON95 thì sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân.

Chưa kể, theo vị chuyên gia này thì thuế, phí đang chiếm một phần rất lớn trong giá xăng. Trong khi chưa có những kiến nghị điều chỉnh thuế, phí để khoan sức dân mà lại tiếp tục áp đặt sử dụng thêm một loại xăng mới thì rõ ràng là đi ngược với lợi ích, quyền được lựa chọn của người tiêu dùng.

“Thuế là yếu tố khá quan trọng cấu thành nên giá. Vì vậy, để khuyến khích người dân sử dụng xăng sinh học thì giảm thuế là tốt nhất. Tôi không đồng tình với phương án cắt hẳn nguồn xăng khoáng để buộc người dân phải sử dụng toàn bộ xăng sinh học khi mà họ còn chưa tin tưởng về chất lượng, khi mà giá thành vẫn còn cao”- ông Long nêu.

Tổng hợp theo (ĐVO, TNO)

Nhật Hạ