Xử lý các cơ sở gây ô nhiễm nghiêm trọng: Diễn biến khả quan

MTĐT - Thứ năm, 28/02/2013 11:53 (GMT+7)

Việc xây dựng một lộ trình hợp lý để các cơ sở trên tiến hành biện pháp xử lý ô nhiễm triệt để tại các cơ sở gây ô nhiễm nghiêm trọng theo Quyết định 64 của Thủ tướng Chính phủ là giải pháp thích hợp, vừa bảo đảm các yêu cầu về BVMT, vừa bảo đảm sự phát triển kinh tế, an sinh xã hội.

370 cơ sơ đã hoàn thành các biện pháp xử lý

Năm 2012 là năm cuối triển khai thực hiện Kế hoạch xử lý triệt để các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng theo Quyết định 64/2003/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và xây dựng Kế hoạch xử lý triệt để các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng mới giai đoạn đến năm 2020.

Ngay sau khi Quyết định số 64/2003/QĐ-TTg được Thủ tướng Chính phủ, Bộ TN&MT đã phối hợp với các Bộ, ngành, các địa phương triển khai một cách mạnh mẽ, nhằm tạo áp lực buộc cơ sở phải tích cực, chủ động trong xử lý ô nhiễm. Bộ đã chủ trì, phối hợp tổ chức hơn 30 đoàn kiểm tra, thanh tra, giám sát liên ngành, ban hành quyết định xử phạt hoặc chuyển cấp có thẩm quyền xử phạt với tổng số tiền lên tới hơn 4 tỷ đồng, thực hiện việc công bố công khai thông tin về cơ sở gây ô nhiễm.

Sau 9 năm thực hiện Quyết định 64/2003/QĐ-TTg công tác xử lý triệt để các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng đã đạt được những kết quả quan trọng. Hệ thống cơ chế chính sách xử lý triệt để cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng bước đầu được hình thành, phát triển và ngày càng hoàn thiện; nhận thức trách nhiệm của cơ quan quản lý môi trường các cấp và doanh nghiệp được nâng cao; tổng số kinh phí đầu tư cho xử lý triệt để cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng là 4.831,270 tỷ đồng. Một số lượng lớn các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng đã được xử lý triệt để. Trong tổng số 439 cơ sở gây ô nhiễm môi trường phải tiến hành xử lý điểm trong giai đoạn 1 (2003-2007), đã có 370 cơ sơ đã hoàn thành các biện pháp xử lý, không còn gây ô nhiễm môi trường (chiếm 84,3%). Các cơ sở khác mới phát sinh phải xử lý triệt để trong giai đoạn 2 (2008-2012) đến nay chỉ còn 372 cơ sở gây ô nhiễm môi trường đang tiến hành các biện pháp xử lý ô nhiễm triệt để.

Trong việc xử lý 439 cơ sở này, tại các địa phương, đã có 15/62 tỉnh, thành phố đã hoàn thành việc xử lý ô nhiễm triệt để; 20/62 tỉnh, thành phố hoàn thành ở mức trên 75%; 23/62 tỉnh, thành phố hoàn thành ở mức 50% đến 75%; 04/62 tỉnh, thành phố hoàn thành ở mức dưới 50%. Đối với 132 cơ sở do Bộ, ngành ở Trung ương quản lý, đã có 103 cơ sở cơ bản không còn gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, chiếm 78%; 29 cơ sở đang triển khai xử lý ô nhiễm triệt để, chiếm 22%.

Quyết tâm xử lý

Hiện nay, Bộ TN&MT đã chỉ đạo xây dựng Kế hoạch xử lý triệt để cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng đến năm 2020. Mục tiêu, phấn đấu đến năm 2020 sẽ hoàn thành xử lý triệt để đối với các cơ sở gây ô nhiễm môi trường được rà soát bổ sung đến năm 2015, đồng thời, chấm dứt tình trạng phát sinh cơ sở gây ô nhiễm môi trường; bảo đảm trên phạm vi cả nước không còn cơ sở thuộc khu vực công ích gây ô nhiễm.

Các chuyên gia về môi trường nhận định, để đạt được mục tiêu đến năm 2020 không còn cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng trên phạm vi cả nước, cần đưa chỉ tiêu “giảm tỷ lệ phát sinh các cơ sơ gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng” thành chỉ tiêu đánh giá hiệu quả công tác quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường, đánh giá chất lượng của sự phát triển kinh tế - xã hội của Bộ, ngành, địa phương. Đưa nội dung xử lý dứt điểm các làng nghề gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng theo Quyết định 64 vào Chương trình mục tiêu quốc gia về khắc phục ô nhiễm và cải thiện môi trường (hiện mới có 2/15 làng nghề thuộc 64 xử lý triệt để ô nhiễm).

Mặt khác, sự phối hợp phân công giữa các Bộ chưa hợp lý, nhất là trong việc đánh giá tác động môi trường cần quan tâm đến năng lực, phương tiện, tinh thần trách nhiệm của các Bộ và địa phương.

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 04/2013/QĐ-TTg về thẩm quyền quyết định danh mục và biện pháp xử lý cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.

Quyết định nhằm tránh tình trạng đùn đẩy, thoái thác trách nhiệm tổng hợp danh mục và biện pháp xử lý cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng tại các cấp và địa phương, Thủ tướng phân công rõ ràng trách nhiệm này cho cơ quan, cá nhân có thẩm quyền.

Riêng các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, bệnh viện, bãi chôn lấp chất thải rắn, khu chế xuất, khu công nghiệp, cụm công nghiệp thuộc đối tượng phải lập Đề án bảo vệ môi trường chi tiết thuộc thẩm quyền phê duyệt của Bộ TN&MT, bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ. Cơ sở giam giữ (trạm giam, trại tạm giam), cải tạo phạm nhân; các Trường giáo dưỡng, Trung tâm giáo dưỡng; Trung tâm huấn luyện nghiệp vụ thuộc lực lượng công an nhân dân; các đơn vị huấn luyện quân sự; các cơ sở sản xuất, sửa chữa vũ khí, khí tài, trang thiết bị quân sự; Cơ sở bảo trợ xã hội, Trung tâm Chữa bệnh - Giáo dục - Lao động xã hội do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quản lý.

Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc TƯ quyết định danh mục và biện pháp xử lý cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng đối với các cơ sở trên địa bàn quản lý. Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/3/2013.

Lộ trình từ nay tới năm 2020 còn rất gian nan, nhiều việc cần phải làm nhưng với sự quyết tâm vào cuộc của các Bộ, ngành, địa phương và quần chúng nhân dân. Hy vọng năm 2020 sẽ hoàn thành xử lý triệt để được các cơ sở gây ô nhiễm nghiêm trọng, góp phần phát triển xã hội bền vững.

Phương Anh

(TNMT)