Bộ GTVT đề xuất chi hơn 13.000 tỷ "giải cứu" 8 dự án BOT
Mới đây, Bộ GTVT đã đề xuất sử dụng nguồn vốn ngân sách hoặc các nguồn vốn hợp pháp khác để mua lại 8 dự án BOT giao thông không thể tiếp tục thu phí hoàn vốn.
Lựa chọn 8 dự án trạm thu phí BOT bất cập
Theo Bộ GTVT, đây đều là các dự án BOT đã hoàn thành đưa vào khai thác nhưng chưa được thu phí; Không thể thu phí do mất an ninh, trật tự, phương án tài chính bị phá vỡ; Dự án đã thu phí, doanh thu thực tế chỉ đạt 30% so với hợp đồng, nếu tiếp tục thu phí và áp dụng các biện pháp như tăng phí, kéo dài thời gian thu phí... phương án tài chính vẫn bị phá vỡ, dư nợ ngày càng tăng và dự án không thể tiếp tục thực hiện theo hợp đồng do hoàn cảnh thay đổi cơ bản.
Trên cơ sở đó, Bộ GTVT thống kê và lựa chọn 8 dự án BOT có bất cập để đề xuất xử lý sau khi đã có sự thống nhất với nhà đầu tư.
Cụ thể, dự án hầm đường bộ qua Đèo Cả; dự án đầu tư xây dựng tuyến đường Thái Nguyên - Chợ Mới (Bắc Kạn) và cải tạo, nâng cấp QL3 đoạn Km75 - Km100. Sau khi dự án hoàn thành, nhà đầu tư đã tổ chức thu phí trên tuyến đường Thái Nguyên - Chợ Mới từ tháng 1/2018.
Đối với trạm QL3, do bất cập, người dân tụ tập phản đối nên nhà đầu tư chưa được thu phí, dẫn đến doanh thu chỉ đạt khoảng 9,9% so với hợp đồng, gây phá vỡ phương án tài chính.
Ngoài 2 dự án nêu trên, 6 dự án khác được Bộ GTVT đề xuất xử lý bất cập bao gồm: Dự án hạng mục đường vành đai phía Tây TP Thanh Hóa đoạn Km0 - Km6; Dự án cải tạo, nâng cấp QL91 đoạn Km14 - Km50+889; Dự án đầu tư nâng cấp, mở rộng đường Hồ Chí Minh đoạn Km1738+148 - Km1763+610.
Dự án đầu tư xây dựng công trình cầu Thái Hà vượt sông Hồng trên đường nối hai tỉnh Thái Bình và Hà Nam với đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình giai đoạn 1; Dự án cải tạo, nâng cấp luồng sông Sài Gòn đoạn từ cầu đường sắt Bình Lợi tới cảng Bến Súc; Dự án đầu tư xây dựng công trình cầu Việt Trì - Ba Vì nối QL32 với QL32C.
Bộ GTVT cho biết, theo tính toán sơ bộ, nguồn vốn nhà nước dự kiến cần bố trí để xử lý vướng mắc, bất cập khoảng 13.115 tỷ đồng để thanh toán cho nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án.
Căn cứ quy định của pháp luật về đầu tư công, pháp luật về ngân sách và đầu tư theo phương thức PPP, việc Chính phủ tổng hợp, báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định là phù hợp.
Bộ GTVT cũng kiến nghị xem xét, bố trí từ vốn ngân sách nhà nước hoặc các nguồn vốn hợp pháp khác để thanh toán cho nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án.
Giải pháp xử lý các vướng mắc của 8 dự án BOT nêu trên là kết quả thực hiện theo yêu cầu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, yêu cầu của Quốc hội về xử lý triệt để vướng mắc, bất cập các dự án BOT.
Cần xác định rõ các dự án BOT lãng phí, bất cập
Văn phòng Chính phủ mới đây vừa có Thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành tại cuộc họp rà soát dự thảo báo cáo về giải pháp xử lý vướng mắc, bất cập tại một số dự án đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông theo hình thức hợp đồng BOT.
Theo đó, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ GTVT tiếp thu đầy đủ các ý kiến để hoàn thiện báo cáo, trong đó làm rõ hơn các nguyên tắc, tiêu chí xác định trạm thu phí/ dự án BOT phải báo cáo Quốc hội; khẳng định rõ các trạm thu phí/dự án BOT có lãng phí, thất thoát không và có đảm bảo chất lượng không. Bên cạnh đó, nội dung kiến nghị Quốc hội xem xét phải rõ ràng, ngắn gọn về cơ sở pháp lý, thẩm quyền.
Ngoài ra, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ GTVT khẩn trương, tập trung hoàn thiện báo cáo để kịp thời gian trình Thường trực Chính phủ xem xét, cho ý kiến trước khi trình Chính phủ (dự kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội họp cho ý kiến về nội dung này vào ngày 10/10/2022); đồng thời giao Bộ GTVT tổ chức làm việc với các Ủy ban của Quốc hội về nội dung Báo cáo, Tờ trình để tiếp thu hoàn chỉnh trước khi báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Được biết, trong tổng số 72 dự án đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông theo phương thức PPP do Bộ GTVT quản lý, kết quả xử lý khó khăn, vướng mắc đến nay còn 4 dự án có bất cập về trạm thu phí, 1 dự án có phương án thu phí không khả thi và 3 dự án vướng mắc về doanh thu dẫn đến phá vỡ phương án tài chính chưa được giải quyết.
Trong thời gian vừa qua, Bộ GTVT đã phối hợp với các Bộ, ngành, cơ quan liên quan nghiên cứu nhiều giải pháp (tăng phí dịch vụ, kéo dài thời gian thu phí hoàn vốn, di dời trạm về vị trí phù hợp,...) nhưng đều không khả thi, không bảo đảm hiệu quả tài chính; để xử lý vướng mắc, bất cập tại các dự án này cần phải bố trí ngân sách Nhà nước (13.115 tỷ đồng) nên vượt thẩm quyền của Bộ GTVT.
