Chất thải rắn sinh hoạt tại Bình Định: Thách thức và giải pháp
Bình Định, một tỉnh nằm ở miền Trung Việt Nam cũng đang đối mặt với một thách thức lớn từ lượng chất thải rắn sinh hoạt ngày càng tăng.
Thực trạng phát sinh chất thải rắn sinh hoạt:
Theo Chi cục Bảo vệ môi trường Bình Định, tính đến năm 2022, tổng lượng chất thải rắn (CTR) sinh hoạt phát sinh trên địa bàn tỉnh mỗi ngày là khoảng 1.030 tấn, một con số đáng kể đang đặt ra những vấn đề lớn về quản lý và xử lý chất thải.
Tổng lượng rác thải được thu gom và xử lý chỉ chiếm khoảng hơn 68,5% tổng lượng rác phát sinh, với tỷ lệ thu gom rác ở khu vực đô thị đạt 82,59% trong khi khu vực nông thôn chỉ đạt gần 52,5%. Nếu không có các biện pháp hiệu quả, dự báo đến năm 2030, lượng chất thải rắn sinh hoạt có thể đạt mức 1.500 tấn/ngày, tăng cao so với hiện tại.
Tình trạng cơ sở hạ tầng xử lý rác:
Bãi rác, nơi chất thải được đưa về và xử lý, đang gặp nhiều vấn đề. Trong số 11 bãi rác cấp huyện, chỉ có 5 bãi được xây dựng đảm bảo quy cách và vệ sinh. Điều này đặt ra lo ngại lớn về an toàn môi trường và sức khỏe cộng đồng. Thêm vào đó, 28 bãi rác do cấp xã quản lý, nhiều trong số đó không đáp ứng quy định kỹ thuật và an toàn.
Chất thải nguy hại công nghiệp:
Chất thải nguy hại từ công nghiệp cũng cần được quản lý hiệu quả. Mặc dù một phần lớn chất thải nguy hại được thu gom và xử lý, còn lại vẫn là nguy cơ lớn đối với môi trường và sức khỏe con người.
Số liệu của Chi cục Bảo vệ môi trường Bình Định cho thấy, hiện nay, tại thành phố Quy Nhơn, chất thải nguy hại công nghiệp phát sinh mỗi ngày khoảng 7,4 tấn/ngày, khối lượng được thu gom, xử lý khoảng 6 tấn, chiếm tỷ lệ 81,5%. Tổng lượng CTR công nghiệp thông thường phát sinh trên địa bàn tỉnh khoảng 310 tấn/ngày; trong đó, khoảng 85% được tái sử dụng, còn lại được xử lý hoặc chôn lấp chung với chất thải sinh hoạt. Công tác quản lý và vận hành các bãi chôn lấp chủ yếu được giao cho các đơn vị sự nghiệp, công ích. Lượng CTR sinh hoạt được thu gom và xử lý đảm bảo theo quy định (chôn lấp hợp vệ sinh) khoảng 507 tấn/ngày, chỉ đạt 49,22%.
Giải pháp quản lý:
Theo Phó Giám đốc Sở TN&MT Bình Định, bà Hà Thị Thanh Hương, UBND tỉnh Bình Định đã ban hành kế hoạch quản lý chất thải rắn trên địa bàn tỉnh. Kế hoạch đặt mục tiêu đến năm 2025, 90% CTR sinh hoạt đô thị và 80% CTR sinh hoạt nông thôn được thu gom và xử lý đảm bảo theo quy định; sử dụng phương pháp chôn lấp trực tiếp cho tối đa 30% CTR sinh hoạt đô thị và 50% CTR sinh hoạt nông thôn được thu gom. 100% bãi chôn lấp CTR sinh hoạt tự phát, không hợp vệ sinh phải được xử lý đảm bảo yêu cầu môi trường. Không để phát sinh mới các bãi chôn lấp không hợp vệ sinh, bãi rác tạm trên địa bàn tỉnh.
Sở TN&MT Bình Định đã tham vấn ý kiến các chuyên gia và doanh nghiệp để đưa ra đề xuất mở khu xử lý chất thải rắn tại thị xã Hoài Nhơn ứng dụng công nghệ hiện đại, nhằm giải quyết vấn đề cấp thiết cho tỉnh hiện đang quá tải trong việc xử lý CTR sinh hoạt bằng biện pháp chôn lấp.
Chất thải rắn sinh hoạt đang là một thách thức lớn cho tỉnh Bình Định, nhưng kế hoạch quản lý mới và những đề xuất đổi mới sẽ góp phần giảm thiểu tác động tiêu cực đối với môi trường. Sự cam kết của chính quyền địa phương và sự hợp tác từ cộng đồng, doanh nghiệp có thể đưa ra những giải pháp bền vững, giúp Bình Định tiến triển theo hướng phát triển bền vững.
