Thủ tướng chỉ đạo thanh tra lại bãi rác Đa Phước vì còn đơn tố cáo

 TP.HCM chờ kết luận của Thanh tra Chính phủ
 
Phó Thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình có ý kiến chỉ đạo giao Tổng Thanh tra Chính phủ xem xét nội dung phản ảnh, tố cáo của ông Đoàn Văn Đức để có biện pháp giải quyết theo đúng quy định của pháp luật và chỉ đạo đoàn thanh tra kết luận về việc đầu tư, xây dựng và xử lý rác tại Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Đa Phước theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại văn bản 10849/VPCP-VI ban hành ngày 14.2.2016 của văn phòng Chính Phủ; báo cáo kết quả lên Thủ tướng Chính phủ.
 
Tại hội nghị tổng kết, đánh giá về tình hình kinh tế - văn hóa - xã hội và quốc phòng - an ninh 5 tháng đầu năm 2017, ông Võ Văn Hoan, Chánh văn phòng UBND TP.HCM cho rằng, liên quan đến những sai phạm xảy ra tại Khu liên hợp xử lý chất thải Đa Phước do Công ty xử lý chất thải Việt Nam (VWS) làm chủ dự án, Thanh tra Chính phủ đã vào cuộc và đang trong giai đoạn cuối của quá trình thanh tra vụ ô nhiễm môi trường xảy ra tại đây. Vì vậy, UBND TP.HCM chờ kết luận của Thanh tra Chính phủ trước khi có ý kiến về vụ việc ô nhiễm môi trường nghiêm trọng này.  
 
Liên quan đến những vấn đề thanh tra xử lý rác thải, cuối năm 2016 việc ô nhiễm rác thải tại bãi rác Đa Phước trở nên trầm trọng, Thủ tướng cũng đã chỉ đạo UBND TP.HCM làm rõ. Sau đó, Thanh tra Chính phủ vào cuộc và đã công bố quyết định thanh tra dự án Khu liên hợp xử lý chất thải Đa Phước. Theo nội dung công bố thanh tra không chỉ là vấn đề gây ô nhiễm môi trường mà còn kiểm tra việc giá xử lý rác cao làm thiệt hại ngân sách cùng hàng loạt nội dung đã được công dân tố cáo.
 
Người dân đã tố cáo những gì

Qua nhiều năm theo dõi thu thập những thông tin được nhiều người dân tố cáo quy trình xây dựng dự án Khu xử lý rác Đa Phước có nhiều ẩn khuất, trái quy định pháp luật gây hậu quả nghiêm trọng trong việc thất thoát ngân sách nhà nước, ảnh hưởng rất lớn về môi trường trong cộng đồng dân cư sinh sống tại TP.HCM. Nghiêm trọng hơn ngân sách nhà nước bị thất thoát, vi phạm điều 144 và điều 219 Bộ luật Hình sự 2015 có hiệu lực từ ngày 1.7.2016.
 
Người dân cũng cho rằng, dự án có nhiều hạng mục gồm làm phân bón, phân loại rác tái chế và chôn lấp cho nên phí dịch vụ cấu thành lúc ban đầu là 16,4 USD/tấn. Nhưng suốt gần 10 năm qua, rác chỉ đem chôn 100% vẫn được thành phố xuất tiền ngân sách chi đủ cho chủ đầu tư. “Đây có phải là trường hợp gian dối, lừa đảo nhà nước để hưởng lợi hay không”, nhiều người dân đặt nghi vấn.

Người dân cũng chỉ rõ, rác được chôn lấp trong khu vực chôn lấp tạm, được đổ trên bề mặt lớp cát. Do chưa có hệ thống thu gom nước rỉ vẫn lưu chứa ngậm trong cát và rác trong khu vực chôn rác tạm.

Hệ thống thu gom và xử lý nước rỉ rác vẫn chưa được hoàn thiện, chưa xây dựng sàn trung chuyển, chưa thực hiện hệ thống rửa xe trước khi ra công trường nên dẫn đến mùi hôi trong quá trình vận chuyển.

Công ty VWS thực hiện việc chôn rác chưa đúng quy trình vận hành đã được duyệt trong báo cáo đầu tư dự án, cụ thể công tác phủ đất trung gian không tốt, che phủ không kín, thu gom xử lý nước rỉ rác chưa thực hiện dẫn đến mùi hôi thối phát sinh nhiều.

Nói về chi trả phí xử lý rác, thành phố đồng ý cho Công ty VWS thu đủ 16,4 USD/tấn, làm thất thoát ngân sách nhà nước một cách vô lý.

Được biết Công ty Vietstar, chỉ chôn lấp rác 15% làm phân bón và tái chế 85% mà đơn giá chỉ có 8 USD/tấn. Công ty Tâm Sinh Nghĩa chôn lấp 5% làm phân bón, tái chế 95% đơn giá chỉ có 7 USD/tấn. Công ty Môi trường đô thị chôn lấp 100% đơn giá chỉ có 5,3 USD/tấn. Trong khi đó, Công ty VWS chôn lấp 100% nhưng với giá 16,4 USD/tấn.

Nhiều vấn đề nghịch lý đến nay vẫn chưa được làm rõ, như tại phụ lục B kèm theo hợp đồng là kế hoạch sử dụng khoản tiền trả trước 9 triệu USD cho Công ty VWS là tiền từ ngân sách nhà nước xuất ra chi trả.

Theo quy định của pháp luật về việc sử dụng tiền ngân sách, Sở TN-MT phải được tham gia giám sát xây dựng nhà máy nhưng Công ty VWS không chấp nhận cho Ban Quản lý các khu liên hợp xử lý chất thải rắn thành phố giám sát. Sự bất hợp tác của Công ty VWS khiến cho Sở TN-MT đành bó tay và chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu xảy ra sai phạm.