Trưng bày “Báu vật Hoàng cung Thăng Long”
Chiều 8/9, Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long-Hà Nội phối hợp Viện nghiên cứu Kinh thành ra mắt không gian Trưng bày thường xuyên mang chủ đề “Báu vật Hoàng cung Thăng Long”.
Nhân kỷ niệm 50 năm Công ước Bảo vệ di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới-Công ước 1972, 20 năm nghiên cứu, bảo tồn, phát huy giá trị di sản Hoàng thành Thăng Long (2002-2022), chiều 8/9, Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long-Hà Nội phối hợp Viện nghiên cứu Kinh thành ra mắt không gian Trưng bày thường xuyên mang chủ đề “Báu vật Hoàng cung Thăng Long”.
Năm 2002, những di vật khảo cổ đầu tiên phát lộ tại khu đất số 18, phố Hoàng Diệu. Kể từ đó, ngành khảo cổ Việt Nam đã phát hiện hàng triệu di vật liên quan đến sự ra đời, phát triển của Hoàng thành Thăng Long trong suốt chiều dài nghìn năm lịch sử. Trong số các hiện vật ấy, có nhiều hiện vật cung đình. Đây là những hiện vật tiêu biểu nhất cho kỹ thuật, mỹ thuật Việt Nam qua các thời đại.
Trưng bày giới thiệu 29 cổ vật tiêu biểu, đặc sắc trong Hoàng cung Thăng Long suốt chiều dài lịch sử. Đây là những vật dụng quan trọng phục vụ sinh hoạt thường nhật đến các buổi yến tiệc của triều đình vào các dịp đại lễ, đăng quang hay sinh nhật nhà vua; các tự khí trong các tôn miếu hay vật trang hoàng nội thất... Bên cạnh đó, trưng bày cũng giới thiệu một số đồ trang sức, mảnh vàng trang trí trên đồ dùng, vật dụng, thanh gươm cẩn tam khí biểu trưng quyền lực hay lệnh bài của triều đình.
Trưng bày gồm ba không gian:
- Không gian giới thiệu các hiện vật thời Lý- Trần;
- Không gian giới thiệu hiện vật thời Lê sơ, Mạc, Lê Trung hưng
- Không gian phía ngoài tạo điểm nhấn với các hiện vật lần đầu tiên giới thiệu tới công chúng như Chậu đất nung thời Trần có kích thước lớn nhất từ trước đến nay; mô hình kiến trúc men xanh thời Lê sơ.
Không gian trưng bày độc đáo, nổi bật hơn với những hình ảnh trình chiếu tái hiện cung điện nhà Lý và bức tường bao thể hiện sự tươi đẹp bốn mùa trong hoàng cung xưa kia.
Đặc biệt, đây là lần đầu tiên công nghệ trình chiếu 3D mapping mô phỏng những hoa văn độc đáo của hiện vật được giới thiệu để khách tham quan nhận diện rõ hơn về vẻ đẹp và tính sang quý của đồ gốm ngự dụng hoàng cung Thăng Long.
Phát biểu tại Lễ khai mạc, Phó Chủ tịch UBND thành phố Chử Xuân Dũng bày tỏ: Từ những nhát cuốc đầu tiên đầy cẩn trọng, nhưng cũng tràn đầy hy vọng, các nhà khảo cổ học đã mở ra những trang sử bất ngờ trong lòng đất. Những phát hiện khảo cổ học đột phá tại 18 Hoàng Diệu đã làm xuất lộ một quần thể di tích vô cùng quý giá, minh chứng cho sự hiện hữu và trường tồn của Thăng Long - Hà Nội qua hàng ngàn năm lịch sử. Cùng với đó là hàng triệu di vật, những báu vật nghìn năm của Thăng Long - Hà Nội được tìm thấy, đã trở thành tài sản vô giá của nhân loại.
“Những hiện vật tiêu biểu, đặc sắc tại trưng bày hôm nay còn cho thấy cả chặng đường nỗ lực không ngừng của các nhà khoa học để từng bước nghiên cứu, đánh giá, tìm hiểu giá trị di sản và bảo tồn lâu dài cho thế hệ mai sau; đồng thời cũng là dịp để các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý cùng nhìn lại những thành quả đã đạt được và xác định những bước đi cho tương lai.
Trong bối cảnh Thủ đô Hà Nội chính thức trở thành thành viên Mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO, khu di sản Hoàng thành Thăng Long có thể là địa chỉ đi đầu trong việc tạo điều kiện phát triển các không gian sáng tạo văn hóa, thúc đẩy các hoạt động sáng tạo văn hóa nghệ thuật đương đại, kết nối di sản với cộng đồng và giới trẻ, góp phần thực hiện các mục tiêu Nghị quyết số 09-NQ/TU của Thành ủy Hà Nội về Phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, đồng chí Chử Xuân Dũng nhấn mạnh.
Thông tin từ Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội, những khám phá tại khu di sản sau 20 năm tiến hành nghiên cứu khảo cổ, đã phát lộ một quần thể dấu tích kiến trúc cung điện, lầu gác của Hoàng cung Thăng Long cùng vô số đồ dùng vật dụng của các vương triều. Phát hiện quan trọng này minh chứng sinh động lịch sử tồn tại lâu dài của Kinh đô Thăng Long qua 1.300 năm, từ Đại La (thế kỷ 7-9), Đinh - Tiền Lê (thế kỷ 10) đến thời Lý (thế kỷ 11-13), Trần (thế kỷ 13-14), Lê (thế kỷ 15-18). Từ đây, mọi người biết đến Kinh đô Thăng Long nhiều hơn. Với những giá trị đặc biệt nổi bật toàn cầu, khu di sản đã được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc - UNESCO ghi danh vào Danh mục Di sản văn hóa thế giới vào năm 2010.
Trải qua nhiều biến cố, thăng trầm của lịch sử, những ký ức vàng son về Kinh đô Thăng Long chỉ còn lưu lại trong sử sách, tất cả dấu tích vật chất đều đã bị phá hủy, không còn tồn tại trên mặt đất.
Việc kết hợp phương pháp trưng bày tĩnh và động, sử dụng ánh sáng nghệ thuật và công nghệ trình chiếu 3D mapping đã tạo hiệu ứng hấp dẫn, giúp công chúng cảm nhận tận cùng vẻ đẹp và giá trị đặc biệt của những báu vật hoàng cung - những bằng chứng sinh động phản ánh lịch sử huy hoàng của Kinh đô Thăng Long.
Thanh Hạ (T/h)
