Các đô thị đang mất dần “vùng đệm xanh”
Việc phát triển các đô thị vệ tinh sẽ giúp giảm áp lực lên hạ tầng các đô thị cũ (đô thị trung tâm).
Việc phát triển các đô thị vệ tinh sẽ giúp giảm áp lực lên hạ tầng các đô thị cũ (đô thị trung tâm). Và giữa các đô thị này cần có một khoảng cách thích hợp (trong phạm vi từ 30 - 50km), một khoảng "đệm" là vùng xanh sinh thái, tạo nên một vành đai xanh quanh đô thị trung tâm. Nhưng, các khu vực này đang trở nên “bất khả thi” bởi sự “bành trướng” của các dự án đô thị mới.
Mong manh vành đai xanh
Vành đai xanh này thường được đề xuất trồng rau, hoa, cây cảnh, phát triển vùng sinh thái, vùng canh tác nông nghiệp hoặc một số làng xóm, nhà vườn (mật độ xây dựng thấp) gắn kết với hệ thống di tích lịch sử, văn hóa, thắng cảnh... Từ vành đai xanh sẽ có các nêm cây xanh tỏa sâu vào Thành phố trung tâm.
Vành đai xanh có không gian đủ rộng để phát triển một mô hình nông nghiệp hiện đại, sản xuất ra những sản phẩm có giá trị cao như cây, con giống chất lượng cao; bò sữa, thủy sản, rau an toàn, cá sấu, cá kiểng, hoa, cây cảnh.v.v... với chất lượng đồng bộ, năng suất cao, công nghệ sau thu hoạch hiện đại bao gồm vận chuyển, phơi sấy, bảo quản, sơ chế.
Vành đai xanh có khả năng khắc phục hầu hết những hạn chế phát sinh trong quá trình đô thị hoá: Nông dân mất đất trở thành thất nghiệp, môi trường thiên nhiên bị khai thác triệt để dẫn đến suy thoái. Nó còn tạo ra một động lực mới khi chuyển đổi thành mô hình sản xuất nông nghiệp hiện đại. Để phát triển Vành đai xanh đạt tới mô hình nông nghiệp hiện đại thì cần thiết chuyển đổi hàng triệu nông dân trở thành thành viên của hàng chục ngàn xí nghiệp, HTX, tổ hợp sản xuất nông nghiệp mới có quy mô từ 10 -100 ha mỗi đơn vị.
Chẳng hạn, với Hà Nội, không gian phát triển của vùng Thủ đô Hà Nội được định hướng theo hướng Đông - Đông Bắc, là trục hành lang công nghiệp và đô thị dọc đường quốc lộ 18, quốc lộ 5 hướng ra các cảng biển.
Phía tây vùng này sẽ dành để phát triển các khu du lịch, nghỉ dưỡng, đào tạo, nghiên cứu công nghệ cao - hạn chế phát triển công nghiệp để khai thác tiềm năng và thế mạnh vốn có. Đây là nơi có địa hình tự nhiên và cảnh quan đẹp, lại có nhiều di tích lịch sử có giá trị, đồng thời là vùng thoát lũ cho Hà Nội.
Thực tế đang diễn ra là một chuỗi các đô thị tự nhiên hình thành theo tất cả các hướng… nằm ngoài dự kiến của các nhà quy hoạch. Đã có nhiều cảnh báo cho rằng, nguy cơ vành đai xanh không thực hiện được như mong muốn bởi bị mắc kẹt giữa các kế hoạch phát triển manh mún.
Nếu vành đai xanh chỉ là một một màu xanh trên bản vẽ quy hoạch và vài dòng thuyết minh thì số phận của nó rất mong manh. Khả năng vành đai này sẽ biến mất sau vài lần điều chỉnh quy hoạch là có thật. Kết quả là "đô thị hạt nhân" và các "đô thị xung quanh" sẽ không còn khoảng "đệm" là vùng xanh sinh thái chỉ là những vùng xen kẽ, rồi sẽ tự dính lại với nhau.
Nhường chỗ để thành nơi ở của người giàu!?
Khi các dự án đua nhau mọc lên, đe dọa, xâm lần vào các vùng đệm xanh liên kết giữa các đô thị thì ở những vùng đất ngoại ô đang là sự lựa chọn của nhiều người, đặc biệt là tầng lớp người giàu.
Không khó nhận ra điều này khi thời gian qua, giá đất ở nhiều khu vực ngoại thành các đô thị lớn đều tăng. Đặc biệt, với những vùng có điều kiện cảnh quan, khí hậu, thổ nhưỡng tốt, giá đất tăng đến vài ba lần so với cùng kỳ năm trước.
Cho đến thời điểm này, dù đã có sự can thiệp của nhà nước bằng các chính sách cụ thể, nhưng giá đất khu vực ngoại thành các đô thị lớn vẫn có xu hướng đứng ở mức cao. Các phân tích thị trường đưa ra đều khẳng định, đất vùng ngoại ô các đô thị lớn đang hút khách.
Xu hướng ra ngoại ô ở đang là sự lựa chọn của lớp người giàu có. Các khu vực gò đồi, đất ven đê ở Sóc Sơn, Đông Anh, Lương Sơn một thời chẳng ai thèm để ý, thì nay đều đã có chủ, là nơi đi - về, nghỉ dưỡng của những ông chủ lớn.
Thế nên, ở Việt Nam, bây giờ muốn tìm nhà các “đại gia”, đừng nên qua chợ Bến Thành hay Hồ Gươm. Họ có thể có những biệt thự tại các trung tâm lớn này, nhưng chỗ ở thân thuộc, thường xuyên nhất thường là tại các vùng ngoại ô, nơi có không gian sống và bầu không khí trong lành hơn nhiều so với trung tâm đô thị.
Tất nhiên, những vùng mà người giàu lựa chọn hẳn đã hội tụ những điều kiện thuận lợi về: giao thông, tránh ô nhiễm và đặc biệt là được gần với thiên nhiên hơn.
Theo đồ án quy hoạch Thủ đô Hà Nội sẽ có 5 đô thị vệ tinh. 5 đô thị vệ tinh là Hòa Lạc, Sơn Tây, Xuân Mai, Phú Xuyên và Sóc Sơn.
Dự kiến, đến năm 2040, TP Hồ Chí Minh sẽ hoàn thiện hệ thống hạ tầng kết nối vùng giữa TP Hồ Chí Minh và các địa phưong lân cận. Phạm vi nghiên cứu điều chỉnh là toàn bộ ranh giới hành chính TP Hồ Chí Minh với diện tích 2.095km2 và 28,7km2 Khu đô thị du lịch biển Cần Giờ.
Cũng có nghĩa là, những khu vực ngoại thành các đô thị đang là nơi mà nhóm người giàu đang quan tâm. Đây sẽ là đối tượng mà các nhà đầu tư đang nhắm đến do đây là lượng khách hàng có khả năng giúp họ thu hồi vốn nhanh nhất.
Có lẽ bây giờ không nên coi cái nhà ở của “đại gia” là tài sản. Bởi trong tổng tài sản của họ: đất đai, nhà máy, cổ phiếu… một cái nhà để ở không lớn. Nó chỉ phản ánh sự lựa chọn chỗ cư trú của họ, và xu hướng cư trú ấy có tác động đến giá bất động sản tại đô thị.
Vành đai xanh lên kết các vùng đô thị đang rất mong manh. Những khu vực có điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu tốt hầu hết đã có chủ. Còn lại, những vùng đất lúa, đất sản xuất nông nghiệp vùng ngoại thành cũng đang nằm trong tầm ngắm của các ông chủ. Bởi, quá trình chuyển đổi những thửa ruộng manh mún, cằn cỗi thành những tổ hợp sản xuất quy mô hiện đại diễn ra khó khăn, phức tạp hơn nhiều cái quy trình lập dự án san nền chia lô, bán nhà liền kế hoặc xây chung cư cao tầng để bán non căn hộ.
Theo Ngọc Lý/tapchixaydung.vn
