Đắk Lắk: Kiên quyết xử lý vụ để mất gần 400 ha rừng tại Trung tâm Bảo tồn Voi

Thế Hoàn - Thứ hai, 08/04/2024 15:00 (GMT+7)

Thời gian qua dư luận ở tỉnh Đắk Lắk quan tâm vụ để mất gần 400 ha rừng không rõ nguyên nhân tại Trung tâm Bảo tồn Voi (thuộc địa phận huyện Buôn Đôn), Ngành Nông nghiệp – Phát triển Nông thôn tỉnh đã tích cực vào cuộc xác minh làm rõ.

Rừng bị phá trong thời gian dài khôngxử lý

Năm 2023, Hạt Kiểm lâm huyện Buôn Đôn tỉnh Đắk Lắk đã cập nhật diện tích rừng tự nhiên bị giảm tại Trung tâm Bảo tồn Voi, cứu hộ động vật và Quản lý bảo vệ rừng (gọi tắt Trung tâm Bảo tồn Voi) vào cơ sở dữ liệu theo dõi diễn biến rừng là 397,11 ha; trong đó nguyên nhân do phá rừng trái phá luật: 4,64 ha; nguyên nhân khác chưa xác định: 392,47 ha.

Thông tin này đã thu hút sự quan tâm của dư luận và đòi hỏi phải được làm rõ. Xác minh ban đầu của Chi cục Kiểm lâm tỉnh Đắk Lắk cho thấy: đối với diện tích 392,47 ha, người dân lấn chiếm trồng các loại cây nông nghiệp ngắn ngày như bắp, mì (sắn) và cây công nghiệp như điều, hiện trường chỉ còn sót lại một số gốc chặt khô, mục, cháy; một số khu vực người dân đã canh tác từ lâu, qua nhiều mùa vụ, hiện trường không còn thấy dấu hiệu của cây rừng; không xác định được thời gian rừng bị giảm; vì vậy nên Hạt Kiểm lâm sở tại cập nhật vào cơ sở dữ liệu theo dõi diễn biến rừng (FRMS) với nguyên nhân khác (chưa xác định được chính xác nguyên nhân rừng bị giảm).

tm-img-alt — Tình trạng phá rừng làm nương rẫy là nguyên nhân chính làm suy giảm rừng tự nhiên ở Đắk Lắk. Ảnh minh hoạ.

Cũng theo Chi cục Kiểm lâm Đắk Lắk, trong thực tế diện tích rừng tự nhiên này bị suy giảm trong nhiều năm gần đây chứ không phải bộc phát mới đây, chủ yếu do tình trạng một số đồng bào dân tộc thiểu số phía Bắc di cư tự do vào dựng nhà, phá rừng, lấn chiếm đất rừng làm nương rẫy trái phép. Cụ thể, tại các tiểu khu 453, 440 và 436 do Trạm quản lý và bảo vệ rừng số 3 và số 4 phụ trách, là khu vực giáp ranh với xã Cư M’lan, huyện Ea Súp, qua tổ chức rà soát, thống kê có 529 nhân khẩu đang dựng 109 căn nhà, chòi và sản xuất nông nghiệp trái phép, thời gian khoảng từ 2 đến 10 năm. Các hộ dân này chủ yếu là đồng bào dân tộc Mông, Dao di cư tự do từ các tỉnh phía Bắc và một số từ huyện Cư Jút, tỉnh Đăk Nông; huyện Ea Súp, huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk. Hầu hết các vụ vi phạm được các đối tượng tổ chức với số đông, khoảng vài chục người và có biểu hiện chống đối lại lực lượng chức năng. Khi lực lượng của Trung tâm Bảo tồn Voi phát hiện các đối tượng đang phá rừng, phát dọn thì các đối tượng không hợp tác, thậm chí chống đối, lấy số đông ra áp đảo, trong khi đội tuần tra rừng của Trung tâm chỉ từ 2 - 4 người; do đó, không thể bắt giữ được đối tượng để xử lý theo quy định.

Ngoài ra, phần lớn diện tích rừng của Trung tâm nằm gần các khu dân cư, đặc biệt là các khu dân cư tự phát, ngoài quy hoạch có điều kiện sinh hoạt hết sức khó khăn, thiếu đất để sản xuất, người dân sống phụ thuộc chủ yếu vào rừng. Mặt khác, những năm gần đây, việc canh tác nông nghiệp đem lại hiệu quả thấp, tình trạng mất mùa, thiên tai liên tục, đời sống người dân sống gần rừng đa phần gặp nhiều khó khăn, dân số gia tăng, thiếu việc làm, nhu cầu sử dụng đất sản xuất ngày càng cao; do đó, người dân thường vào rừng để khai thác gỗ, phá rừng trái pháp luật để lấy đất sản xuất.

Các diện tích này hầu hết là diện tích rừng nghèo, nghèo kiệt, có trữ lượng rất thấp, chủ yếu là các loài cây rụng lá vào mùa khô, địa hình bằng phẳng, dễ dàng tác động bằng các công cụ thô sơ như dao, rựa, cuốc... nên công tác kiểm soát gặp rất nhiều trở ngại; trải qua một khoảng thời gian lén lút chặt tỉa, ken hạ làm rừng bị hạ cấp trữ lượng, một số diện tích không đáp ứng được các tiêu chí xác định là rừng; những diện tích này được cập nhật nguyên nhân giảm theo phần mềm theo dõi điễn biến rừng (FRMS).

Chi cục Kiểm lâm Đắk Lắk xác định việc để diện tích rừng tự nhiện bị biến động lớn, trong thời gian dài nhưng không phát hiện, xử lý kịp thời, để người dân lấn chiếm, sử dụng trái phép, trách nhiệm chính thuộc về chủ rừng là Trung tâm Bảo tồn Voi, cứu hộ động vật và Quản lý bảo vệ rừng và chính quyền địa phương.

Kiên quyết xử lý sai phạm

Trên cơ sở xác minh ban đầu của Chi cục Kiểm lâm tỉnh, Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk đã yêu cầu các đơn vị: Trung tâm Bảo tồn Voi, cứu hộ động vật và Quản lý bảo vệ rừng phối hợp với các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương kiểm tra, xác minh, lập hồ sơ, xử lý theo quy định đối với diện tích rừng bị biến động; đồng thời, kiểm điểm làm rõ trách nhiệm đối với cá nhân, tập thể có liên quan trong việc để diện tích rừng bị giảm. Đối với Chi cục Kiểm lâm tỉnh, tổ chức kiểm điểm làm rõ trách nhiệm đối với cá nhân, tập thể có liên quan trong việc xác minh, cập nhật diễn biến chưa chính xác, không làm rõ nguyên nhân đối với diện tích rừng bị giảm 392,47 ha; trong đó có diện tích 25,56 ha đã được cập nhật năm 2022 là đất có rừng tự nhiên 23,28 ha và đất đã trồng rừng 2,28 ha, nhưng năm 2023 cập nhật bị biến động theo nguyên nhân khác (giảm từ trước năm 2020).

Ngoài việc kiểm điểm lực lượng quản lý, bảo vệ rừng, ngành Nông nghiệp - Phát triển Nông thôn tỉnh cũng nêu vấn đề trách nhiệm liên quan của chính quyền địa phương, vấn đề hoạt động phối hợp giữa ngành với địa phương trong công tác bảo vệ, phát triển rừng. “Ngành tổ chức làm việc với UBND huyện Buôn Đôn liên quan trách nhiệm quản lý nhà nước về lâm nghiệp của UBND cấp huyện được quy định tại Khoản 2 Điều 102 của Luật Lâm nghiệp; đồng thời bàn phương hướng, giải pháp tăng cường công tác đấu tranh, phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý vi phạm và bảo đảm chấp hành pháp luật trong lĩnh vực lâm nghiệp; công tác phát triển rừng, phòng cháy chữa cháy rừng trên địa bàn huyện Buôn Đôn” – ông Nguyễn Minh Chí, Phó Giám đốc sở Nông nghiệp - Phát triển Nông thôn tỉnh Đắk Lắk cho biết.